Zgodnie z art. 16a ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 114),  specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529 oraz z 2013 r. poz. 1439) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej – w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Powyższy przepis, ani jakikolwiek inny przepis ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie uzależnia przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, opiekunowi osoby niepełnosprawnej (zobowiązanemu do alimentacji na rzecz niepełnosprawnego członka rodziny), od kolejności alimentacji określonej w przepisach Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Oznacza to, że spośród  osób na których ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby niepełnosprawnej, uprawnionych do ubiegania się o specjalny zasiłek opiekuńczy (są to w szczególności krewni w linii prostej, rodzeństwo ale także współmałżonek), świadczenie to przysługuje opiekunowi, który sprawuje opiekę, pierwszy złoży wniosek i spełnia inne warunki ustawowe.

Regulacja dotycząca kolejności alimentacji zawarta jest jedynie w art. 17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych i dotyczy tylko i wyłącznie ustalania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Powyższy, niezmienny stan prawny obowiązuje od 1 stycznia 2013 r. czyli od dnia kiedy weszła w życie zmiana ustawy o świadczeniach rodzinnych wprowadzająca świadczenie w postaci specjalnego zasiłku opiekuńczego