Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk: NIE dla gloryfikacji Józefa Kurasia „Ognia” oraz Brygady Świętokrzyskiej NSZ
16.02.2024
Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podjęła decyzję o zaprzestaniu organizacji wydarzeń upamiętniających Józefa Kurasia „Ognia” oraz Brygady Świętokrzyskiej NSZ. W poprzednich latach organizował je podległy resortowi Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Od wielu lat podhalańskie środowiska kombatantów Armii Krajowej, mieszkańcy regionu nowotarskiego, społeczność żydowska i słowacka oraz polscy historycy domagali się zaprzestania kultywowania pamięci o „Ogniu” jako niezłomnym bohaterze, wskazując, że dowodzone przez niego oddziały mają na sumieniu mordy na polskiej i słowackiej ludności cywilnej oraz ocalałych z Holocaustu Żydach.
Kuraś, dowódca niepodporządkowanego jakiemukolwiek zwierzchnictwu politycznemu oddziału zbrojnego, a także funkcjonariusz Urzędu Bezpieczeństwa, na pewno nie należy do postaci, które powinny być wzorcami dla młodych pokoleń.
Tymczasem Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych cyklicznie czcił pamięć o „Ogniu”, organizując m.in. uroczystości upamiętniające rocznicę jego śmierci.
W podobny sposób upamiętniano członków Brygady Świętokrzyskiej NSZ, skrajnie prawicowej formacji, która podczas II wojny światowej podjęła współpracę z hitlerowcami.
Jeszcze w trakcie wojny przedstawiciele Polskiego Państwa Podziemnego informowali o niej rząd londyński, np. komendant radomsko-kieleckiego okręgu AK płk Jan Zientarski „Ein” pisał w sprawie Brygady Świętokrzyskiej: „Działalność NSZ. D[owód]cy kontaktują się i współpracują z Gestapo. (…) Ostrzegam wszystkich żołnierzy i sympatyków AK przed jakimikolwiek kontaktami z NSZ. Postępujących wbrew zarządzeniom i rozkazom będę usuwał z szeregów AK jako współpracujących z Niemcami”.
Zbiorowa pamięć wskazuje moralne wzorce dla przyszłych pokoleń; nie może być w niej miejsca na hagiografię osób, które ze względu na swoje czyny zasługują na potępienie – mówi Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. - Dlatego jako ministra nadzorująca działalność Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych podjęłam decyzję o zaprzestaniu organizowania przez tę instytucję wydarzeń gloryfikujących postać Józefa Kurasia „Ognia” oraz Brygadę Świętokrzyską Narodowych Sił Zbrojnych – zaznacza.
W ocenie Ministry poprzedni rząd swoją polityką historyczną zrównywał autentycznych bohaterów, którzy po II wojnie światowej byli poddawani brutalnym represjom, jak m.in. rotmistrz Pilecki, z osobami o sumieniach obciążonych zbrodniami.
W naszej narodowej pamięci jest miejsce dla przedstawicieli wszystkich formacji zbrojnych, które walczyły o wolną Polskę. Nie ma jednak zgody na pomniki dla tych, którzy splamili żołnierski mundur czynami niegodnymi, zasługującymi na potępienie – dodaje Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.
Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych podlega resortowi właściwemu dla zabezpieczenia społecznego na mocy ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego.
Fot. Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Na zdjęciu: Zbiorowy grób zamordowanych cywilów przez oddział "Ognia" Kurasia 2 maja 1946 r. pod Krościenkiem, który znajduje się na nowym cmentarzu żydowskim w Krakowie przy ul. Miodowej 55. Na grobie w języku hebrajskim napisano:
"Szacunek dla świętych!
Nagrobek pamięci świętych wygnańców.
Tu znajduje się grób – braci, których ambicją
była budowa ich kraju i po ucieczce
z pieca niemieckiego piekła
zostali zamordowani przez morderców z NSZ w Nowym Targu
w ich drodze do kraju w wiośnie ich życia.
Herc Ludwik – 20 lat
Lindenberger Leon – 24 lata
Unterbruch Henryk – 42 lata
Roze Beniamin – 33 lata
Joachimsman Rut – 22 lata
zamordowani w dniu 20 siwan 706 – 29 IV 1946
Galer Josef Dawid – 12 lat
Finkelsztejn Jaakow – 25 lat
Skórecki Josef – 40 lat
Flam Jisrael – 20 lat
Wygoda Awraham – 50 lat
i jego żona Wygoda Dewora – 46 lat
Benoiński Ajzik – 48 lat
i jego żona Benoińska Rachel – 46 lat
Holand Fejge – 46 lat
i jej córka Holand Rachel – 19 lat
Szapira Luba – 45 lat
i jej córka Szapira Rachel – 18 lat
Szloser Rachel – 45 lat
zamordowani w dniu 2 ijar 706 – 2 V 1946"