Jak podkreśliła ministra pracy Agnieszka Dziemianowicz-Bąk w procedowanej nowelizacji chcemy uporządkować rozumienie różnych, zdefiniowanych prawnie form przemocy w pracy. Zmiany dotyczyć będą zarówno definicji mobbingu, jak i konsekwencji prawnych jego wystąpienia, a także kwestii związanych z przeciwdziałaniu temu zjawisku.

Dlaczego potrzebujemy nowych rozwiązań?

Obecna zawarta w Kodeksie pracy definicja mobbingu powstała ponad 20 lat temu i nie jest adekwatna do dzisiejszych realiów. Dlatego konieczne jest stworzenie narzędzi do precyzyjnego diagnozowania zachowań bezprawnych oraz jednoznacznego odróżniania od zachowań dopuszczalnych w relacjach pracowniczych. Te pojęcia muszą być jasne zarówno dla pracowników jak i pracodawców.

Polska kultura pracy i prawo pracy muszą iść z duchem czasu. Przemocowe zjawiska, które jeszcze 20 lat temu uchodziły za normalne, dziś postrzegamy jako szkodliwe, krzywdzące czy wręcz nielegalne. I bardzo dobrze – musimy iść do przodu i zostawić za sobą czasy przyzwalania, cichej zgody na mobbing i toksyczną kulturę pracy w Polsce. Prawo musi iść za zmianami społecznymi i odpowiadać na nowe problemy i wyzwaniare

– zaznaczyła ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.

Miejsce pracy musy być bezpieczne

Szefowa MRPiPS podkreśliła, że chcemy bezpieczniejszej pracy, która nie obciąża psychicznie, nie budzi lęku i frustracji. Chcemy, by w naszych środowiskach pracy nie było przemocy, nękania, wykorzystywania, upokarzania. Miarą postępu są nie tylko rozwijające się w błyskawicznym tempie technologie i wzrastająca wydajność – jest nią także nasza dojrzała kultura pracy i współdziałania.

Wzrosła i upowszechniła się wiedza z dziedzin zarządzania i psychologii. Dziś wiemy już, że mobbing, przemoc w pracy mogą mieć bardzo różne oblicza. Nie zawsze jest to coś, co widać gołym okiem.

Mobbing w Polsce

W kwestii mobbingu sytuacja w Polsce nie wygląda dobrze. Według badań w ciągu ostatnich pięciu lat pracy aż 40 proc. pracowników doświadczyło niewłaściwego traktowania. W 2023 roku 41,4 proc. pracowników deklarowało wprost, że doświadczyło zachowań o charakterze mobbingowym. W firmach, gdzie istnieje nawet oficjalna polityka antymobbingowa, aż 70 proc. badanych nie czuje wsparcia ze strony swojej organizacji. Ponad 90 proc. ofiar mobbingu deklaruje pogorszenie zdrowia psychicznego, a 75 proc. zdrowia fizycznego.

Co się zmieni?

Większa przejrzystość przepisów pracy, pozwalająca na lepsze ich zrozumienie oraz łatwiejsze, bardziej precyzyjne diagnozowanie zachowań bezprawnych oraz odróżnianie ich od tych dopuszczalnych w relacjach zawodowych, przełoży się bezpośrednio na dobrostan psychiczny i fizyczny, większą motywację i zadowolenie z pracy. To jest podstawowy cel wprowadzanych zmian.

Nowelizacja przełoży się na wdrożenie systemowych działań antymobbingowych na poziomie zakładu pracy (dostępnym dla każdego pracownika). Wewnętrzne regulacje, w których tworzenie zaangażowana jest strona pracownicza, mają na celu ustalenie jasnych zasad dla wszystkich osób zatrudnionych w organizacji. Dzięki temu dużo trudniej będzie zamiatać pod dywan sytuacje, w których pracownik traktowany jest w niewłaściwy, bezprawny sposób.

Kolejna istotna korzyść to ustalenie wyższej minimalnej wysokości zadośćuczynienia. To konkretne narzędzie, które będzie zniechęcać do łamania przepisów.

W kwestii korzyści dla pracodawców, nowelizacja pomoże im w tworzeniu przez własnych strategii przeciwdziałania mobbingowi, dopasowanych do indywidualnej sytuacji i charakterystyki danego zakładu pracy oraz danej branży.

Na jakim etapie są prace nad projektem?

Kilka dni temu projekt ustawy nowelizującej Kodeks pracy trafił do konsultacji publicznych.

Proponowana przez Ministerstwo Pracy nowelizacja to krok w kierunku poprawy kultury pracy, lepszej ochrony pracowników przed przemocą. Pierwszy krok za nami, teraz konsultacje, możliwe poprawki i zmiany, ale jesteśmy na wspólnej drodze do zwiększenia bezpieczeństwa pracowników

– podsumowała ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.