Zasady przyznawania tych nagród określają przepisy rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 7 kwietnia 2005 r. w sprawie przyznawania nagród specjalnych w zakresie pomocy społecznej (Dz. U. z 2005, nr 74, poz. 658). Nagrody Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej za wybitne osiągnięcia  i nowatorskie rozwiązania w pomocy społecznej przyznawane są w kategorii indywidualnej - dla pracowników socjalnych oraz w kategorii zespołowej - dla zespołu osób i jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, organizacji społecznych oraz innych podmiotów wymienionych w art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej  (Dz. U. 2017, poz.1769).

Nagroda specjalna w zakresie pomocy społecznej adresowana jest przede wszystkim do pracowników socjalnych, dlatego też Minister Rodziny Pracy i Polityki Społecznej będzie zwracał szczególną uwagę na wnioski dotyczące tej grupy zawodowej.

Z wnioskiem o nagrodę mogą wystąpić w formie pisemnej: przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, organów administracji rządowej i samorządowej oraz organizacji pozarządowych, kościołów, związków wyznaniowych, działających w zakresie pomocy społecznej.