Jedne z najważniejszych założeń nowelizacji ustawy o pomocy społecznej to zwiększenie kwoty dodatku do wynagrodzenia pracowników socjalnych, skrócenie z 5 do 3 lat okresu pracy pracowników socjalnych, od którego uzależniony jest dodatkowy urlop wypoczynkowy, zapewnienie im pomocy psychologicznej w sytuacji zagrożenia i ustalenie ścieżki awansu zawodowego. To także np. zniesienie odpłatności za korzystanie z usług świadczonych w trybie dziennym w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznym.

Sejm przyjął w czwartek część poprawek senatu do nowelizacji ustawy o pomocy społecznej.

Dotyczyły one m.in. wydłużenia obowiązywanie dotychczasowych standardów w zakresie poziomu zatrudnienia i kwalifikacji pracowników w określonych placówkach opieki całodobowej powstałych przed 1 stycznia 2020 r. Zdaniem Senatorów w obecnej sytuacji – trwania pandemii – spełnienie nowych standardów we wcześniej przewidzianym terminie jest znacznie utrudnione.

Sejm też również poprawkę przewidującą określenie w drodze rozporządzenia standardów kształcenia na studiach podyplomowych, które pozwalają wykonywać pracę pracownika socjalnego.

Jakie zmiany wprowadza nowelizacja ustawy?

• Z 250 zł do 400 zł zwiększy się kwota dodatku do wynagrodzenia pracownika socjalnego zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy w samorządowych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej. Chodzi o osoby, do których podstawowych obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki.
• Z 5 lat do 3 lat zmniejszono okres pracy pracowników socjalnych, od którego uzależniony jest dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni.
• Umożliwiono zdobycie uprawnień do wykonywania zawodu pracownika socjalnego poprzez zdobycie kwalifikacji w ramach ukończenia studiów podyplomowych z zakresu metodyki i metodologii pracy socjalnej.
• Ustalono ścieżkę awansu zawodowego dla pracowników socjalnych oraz wprowadzono okresowe oceny (z możliwością kwestionowania ich wyników przez pracownika).
• Wprowadzono pomoc psychologiczną dla pracowników socjalnych w sytuacji zagrożenia w terenie.

Zniesienie odpłatności za korzystanie z usług świadczonych w trybie dziennym w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Zniesienie odpłatności dotyczy usług, które nie są świadczone przez całą dobę w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Szefowa resortu rodziny wskazuje, że dochody z odpłatności nie są znaczące dla budżetu państwa, natomiast jest to odczuwalny wydatek dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz ich rodzin.

Zmiany dotyczące ustalania wysokości zasiłku okresowego w przypadku osoby samotnie gospodarującej

Obecnie wysokość zasiłku okresowego dla osoby samotnie gospodarującej ustalona jest do wysokości różnicy między kryterium dochodowym tej osoby a jej dochodem, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie.

Po zmianie zasiłek będzie ustalany do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a jej dochodem, z tym że miesięczna kwota zasiłku nie może być wyższa niż kwota kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Dzięki temu rozwiązaniu wysokość maksymalna zasiłku okresowego będzie zmieniać się każdorazowo wraz ze zmianą kryteriów dochodowych, co pozytywnie wpłynie na sytuację osób pobierających to świadczenie.

Aktualna wysokość kryterium dochodowego na osobę w rodzinie wynosi 528 zł.

Uelastycznienie możliwości przyznawania świadczeń niepieniężnych

Wprowadzono możliwość przyznania usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych w trybie pilnym, uzasadnionym nagłą zmianą stanu zdrowia osoby, której będą świadczone.

Umożliwiono także wspólne skierowanie małżonków lub rodziców z dorosłymi dziećmi do tego samego domu pomocy społecznej.

Podwyższenie kar za prowadzenie nielegalnej placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku

Zaproponowano różne wysokości kar w zależności od ilości osób przebywających w nielegalnej placówce, czyli:

• w przypadku, gdy w danej placówce przebywa od 1 do 10 osób – kara wyniesie 10 000 zł,
• od 11 do 20 osób – 20 000 zł,
• powyżej 20 osób – 30 000 zł. 

Z 40 tys. zł do 60 tys. zł zwiększono także kary pieniężne w przypadku prowadzenia przez placówkę nadal tej samej lub innej działalności. Dotyczy to sytuacji po uprawomocnieniu się decyzji o nałożeniu kary pieniężnej za prowadzenie bez zezwolenia wojewody placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku.

W 2021 r. skutki finansowe projektowanych zmian wyniosą 50,78 mln zł.