Obowiązki pracownika
Głównym obowiązkiem pracownika jest wykonywanie pracy sumiennie i starannie oraz stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy. Nie mogą być one jednak sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.
Ponadto pracownik jest zobowiązany w szczególności:
- przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
- przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,
- przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,
- dbać o dobro zakładu pracy,
- chronić mienie zakładu pracy,
- zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,
- przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,
- przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
Zakaz podejmowania innego zatrudnienia
Pracodawca nie może zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą. Pracodawca nie może też zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w innym niż stosunek pracy stosunku prawnym będącym podstawą świadczenia pracy (np. zawarcia umowy zlecenia).
Od powyższej zasady są dwa wyjątki. Pierwszy to sytuacja, w której odrębne przepisy ustanawiają ograniczenia dotyczące podejmowania przez pracownika innej pracy zarobkowej. Drugi wyjątek to przypadek zawarcia umowy o zakazie konkurencji.
Zakaz konkurencji
Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy obowiązuje pracownika tylko gdy zostanie podpisana umowa w tej sprawie. Umowa taka musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności.
Zakaz konkurencji może obowiązywać w trakcie zatrudnienia lub po jego zakończeniu.
Pracownik w trakcie trwania zatrudnienia może zobowiązać się do niepodejmowania działalności konkurencyjnej, którego zakres ustalają strony w umowie. Oznacza to zakaz:
- prowadzenia działalności gospodarczej konkurencyjnej wobec pracodawcy,
- zatrudniania w jakiejkolwiek formie u podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną.
Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie, może dochodzić od pracownika wyrównania tej szkody. Jest to także podstawa do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
W przypadku gdy pracownik miał dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, może być zawarta umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy.
Na jej podstawie pracownik po ustaniu zatrudnienia nie może:
- podejmować działalności gospodarczej konkurencyjnej wobec byłego pracodawcy,
- zatrudnić się w jakiejkolwiek formie u podmiotu prowadzącego taką działalność.
W umowie określa się:
- okres obowiązywania zakazu konkurencji,
- wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy.
Odszkodowanie nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji.
Odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465)
- Ostatnia modyfikacja:
- 13.09.2023 14:12 Departament Komunikacji i Promocji
- Pierwsza publikacja:
- 31.07.2018 13:09 Piotr Wasiak