Zamrożenie gospodarki budziło obawy pracodawców, pracowników i ich rodzin o zachowanie płynności finansowej firm, stabilność zatrudnienia i poziom wynagrodzeń. Zrobiliśmy wszystko, by rodziny nadal mogły czuć się bezpiecznie, a jak najwięcej miejsc pracy zostało uratowanych – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

2020 rok zdominowany został przez walkę z koronawirusem i negatywnymi skutkami pandemii. Od samego początku wybuchu pandemii działania rządu Prawa i Sprawiedliwości ukierunkowane były na powstrzymanie rozprzestrzeniania się wirusa. Wprowadzenie nauki zdalnej i ścisłego reżimu sanitarnego, wiosenny lockdown gospodarki czy późniejsze ograniczenia to środki wprowadzone po to, by w jak największym stopniu chronić życie i zdrowie Polaków. To absolutny priorytet.

Priorytetem jest również ochrona miejsc pracy. Dlatego rząd Mateusza Morawieckiego uruchomił tarczę antykryzysową. Tarcza – w dużej części zaprojektowana w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej – daje firmom narzędzia do walki ze skutkami pandemii.

Tarcza antykryzysowa

Rozwiązania Tarczy Antykryzysowej (ale również Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu) wprowadziły szereg narzędzi wspierających przedsiębiorców w zakresie utrzymania istniejących miejsc pracy.

Mówimy m.in. o:

• dofinansowaniu części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne u mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców w przypadku spadków obrotów gospodarczych,
• dofinansowaniu części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorców będących osobą fizyczną niezatrudniających pracownika w przypadku spadku obrotów gospodarczych,
• niskooprocentowanej pożyczce dla mikroprzedsiębiorców na pokrycie bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej,
• czy o dofinansowaniu organizacji pozarządowej lub podmiotowi, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, części kosztów wynagrodzeń pracowników oraz należnych od tych wynagrodzeń składek na ubezpieczenia społeczne.

Nie mniej ważnym projektem była ochrona dochodów Polaków najbardziej dotkniętych skutkami kryzysu, czyli ustawa o wprowadzeniu dodatku solidarnościowego dla osób, które straciły pracę w wyniku COVID-19. Przepisy te wprowadzone z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy, powstały w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej (podobnie jak ww. narzędzia Tarczy Antykryzysowej). Ustawa poza obowiązującym czasowo dodatkiem, wprowadziła długo oczekiwany wzrost kwoty podstawowego zasiłku dla bezrobotnych do 1200 zł brutto od września 2020 roku.

Zabezpieczenie na czas kryzysu

– Wsparcie pozwoliło pracodawcom utrzymać istniejące miejsca pracy, a co za tym idzie chroni pracowników przed utratą zatrudnienia i stanowi zabezpieczenie materialne na czas kryzysu, w jakim przyszło się zmierzyć polskiej i światowej gospodarce – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Warto jeszcze pamiętać, że pakiet ustaw związanych z wystąpieniem pandemii obejmował pracę w zakresie:

• zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek dla osób prowadzących działalność, firm zgłaszających do ubezpieczeń społecznych mniej niż 50 osób, spółdzielni socjalnych i duchownych,
• świadczenia postojowego dla osób, które wykonują umowy cywilnoprawne; umowy zlecenia, agencyjne i o dzieło oraz prowadzących działalność gospodarczą,
• wprowadzenia dodatkowego zasiłku opiekuńczego,
• ulgi w opłacaniu składek bez opłaty prolongacyjnej
• odstąpienia od pobierania odsetek za zwłokę
• zmiany zasad ustalania podstawy wymiaru świadczeń z ubezpieczenia chorobowego dla osób, którym w związku z przepisami tzw. Tarcz Antykryzysowych został obniżony wymiar czasu pracy lub wprowadzono mniej korzystne zasady wynagradzania.

W sumie, w ramach wszystkich tarcz – antykryzysowej, finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju i pomocowej Banku Gospodarstwa Krajowego – na ochronę miejsc pracy zostało przeznaczone ponad 165 mld złotych. Uratowanych zostało 6 mln miejsc pracy.

Te dane mówią same za siebie. Mówimy o wsparciu na niespotykaną dotąd skalę, wsparciu, które pozwoliło ustabilizować sytuację na rynku pracy. Dzięki rządowej pomocy uniknęliśmy masowego wzrostu bezrobocia, a firmy uchroniliśmy przed falą bankructw – mówi minister Marlena Maląg.

Tarcza antykryzysowa i jej efekty

Jest za wcześnie, by powiedzieć że przeszliśmy przez kryzys stosunkowo „suchą stopą”, ale zaproponowane w tarczy rozwiązania znacząco zniwelowały negatywny efekt zamrożenia gospodarki.

Pierwsze niepokojące reakcje pracodawców i związane z nimi zapowiedzi zwolnień osłabły. Bezrobocie nie wzrosło do dwucyfrowych poziomów, co jeszcze na początku pandemii prognozowali ekonomiści.

Według najnowszych szacunków, stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła w końcu listopada 2020 roku 6,1 proc., co oznacza, że od sześciu miesięcy pozostaje na takim samym poziomie.

Nieźle wypadamy też na tle europejskich gospodarek. Według danych Eurostatu w październiku 2020 roku Polska była wciąż, po Czechach, drugim krajem w Unii Europejskiej o najniższej stopie bezrobocia, osiągając stopę na poziomie 3,5 proc. wobec 7,6 proc. unijnej średniej.

Nasze starania dostrzegają też międzynarodowe instytucję. Sekretarz generalny Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) Angel Gurría ocenił, że Polska może wyjść z kryzysu COVID-19 mniej poturbowana niż inne kraje, dzięki sile swojej gospodarki. Gurría zwrócił uwagę, na szybką reakcję Polski na pandemię i podjęcie działań zapobiegających skutkom COVID.

Odrabianie strat

Rzeczywiście, w 2019 roku polska gospodarka była najszybciej rozwijającą się spośród dużych krajów i jedną z najszybciej rosnących wśród wszystkich krajów Unii Europejskiej – realne tempo wzrostu PKB w Polsce wyniosło 4,1 proc.

Był to kolejny rok wysokiej koniunktury gospodarczej obserwowanej w latach 2015-2019, który przełożył się na poprawę sytuacji na rynku pracy – wynagrodzenia rosły w rekordowo szybkim tempie, a bezrobocie spadło do historycznie niskiego poziomu, osiągając na koniec 2019 roku poziom 5,2 proc.

W kolejnych latach będziemy odrabiali straty, które spowodowała pandemia koronawirusa. W 2020 roku podjęliśmy wyzwanie ochrony miejsc pracy, a przedsiębiorcy otrzymali koło ratunkowe w postaci tarczy antykryzysowej. Zrobiliśmy wszystko, by rodziny nadal mogły czuć się bezpiecznie, a jak najwięcej miejsc pracy zostało uratowanych – mówi minister Marlena Maląg.