Minister Maląg przypomniała, że Polska była jednym z krajów, która po raz pierwszy zasygnalizowała jak ważna jest polityka demograficzna. Działania na rzecz wsparcia rodzin oraz znaczenie działań
w ramach polityki prorodzinnej jako odpowiedzi na wyzwania demograficzne z jakimi przyszło się mierzyć państwom członkowskim Grupy Wyszehradzkiej są tematem relatywnie nowym w 30-letniej już historii tej współpracy.

-Po objęciu rządów, z końcem 2015 r. zostały wdrożone wszystkie programy, które podniosły godność rodziny, które były inwestycją w kapitał ludzki i które pomimo tego trudnego czasu, w którym jesteśmy dzisiaj dalej są kontynuowane - wskazała minister Marlena Maląg.

Z kolei Sekretarz Stanu ds. polityki europejskiej, Polonii oraz dyplomacji Szymon Szynkowski vel Sęk podkreślił, że niewątpliwie Polska ma czym się pochwalić w kontekście polityki prorodzinnej. Wiceminister zaznaczył także, że nasi partnerzy z Grupy Wyszehradzkiej mają ciekawe rozwiązania, które warto wykorzystać i próbować adaptować do naszych warunków.

Wideokonferencja ministrów rodzin V4 – o dobrych praktykach i prorodzinnych rozwiązaniach

– Cieszę się, że nawet w tym trudnym czasie pandemii nie zapominamy o tak ważnym temacie, jakim jest wspieranie rodzin – powiedziała minister Marlena Maląg, otwierając spotkanie i dodała – Polityka prorodzinna, zwłaszcza w kontekście pogarszającej się w całej Europie sytuacji demograficznej, jest dziś szczególnie ważna. Minister rodziny wyraziła nadzieję, że w kolejnych spotkaniach roboczych uda się wypracować wspólną deklarację, dotyczącą wspierania rodzin oraz wymienić doświadczeniami i dobrymi praktykami, stosowanymi przez rządy poszczególnych państw w tym obszarze.

Przypomniała też, że od początku sprawowania rządów przez  Zjednoczoną Prawicę rodzina jest
w centrum uwagi nie tylko ministerstwa rodziny, konsekwentnie kreowany jest jej pozytywny wizerunek, zaś ponoszone nakłady finansowe nie są traktowane jak wydatki, ale jak inwestycja
w kapitał ludzki.

Działania, podejmowane w tej dziedzinie – poczynając od sztandarowego programu Rodzina 500+, przez Dobry Start, Maluch+, Mieszkanie+, sprzyjająca rodzinom polityka podatkowa, urlopy rodzicielskie – przynoszą wymierne efekty. Minister Maląg zwróciła uwagę na zaangażowanie w te działania także samorządów i organizacji pozarządowych. – Wspólnie tworzymy dobry klimat dla rodziny – powiedziała minister Maląg.

Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Szymon Szynkowski vel Sęk zwrócił uwagę, że problemy demograficzne w państwach Grupy Wyszehradzkiej są podobne, choć sposoby radzenia sobie z  nimi mogą być różne. – Potrzebne zatem są skoordynowane, aktywne działania w regionie i dzielenie się doświadczeniami w tej dziedzinie – zauważył minister.

Co nauka mówi nam o rodzinie?

Dr hab. prof. UAM Michał A. Michalski z Fundacji Instytut Wiedzy o Rodzinie i Społeczeństwie przytoczył tezę ekonomisty Gary’ego S. Brekera, że wzrost populacji wywołuje pozytywne efekty i korzyści. Rodzina jest kluczem do dobrobytu społeczeństwa i zarazem fundamentem stabilności, zamożności i rozwoju społeczeństw lokalnych.

Zdaniem prof. Michalskiego w rodzinie ważny jest nie tylko aspekt bezpieczeństwa ekonomicznego, ale także troska rodzicielska, wychowanie czy wzajemne relacje. Wykształcają one w kolejnych pokoleniach tak pożądane wartości miękkie, kluczowe dla sukcesu w późniejszym życiu, takie jak zaufanie, odpowiedzialność czy dojrzałość obywatelska. Zatem to właśnie rodzina warunkuje reprodukcję biologiczną, społeczną i kulturową społeczeństwa.

Węgry – coraz więcej ślubów

Katalin Novák, Minister ds. Rodziny Węgier, dzieląc się swoimi doświadczeniami zapewniła, że jej rząd również stawia rodzinę w centrum zainteresowania. – Wspieramy młodych ludzi przy zakładaniu rodziny i podczas wychowywania dzieci – mówiła. Zauważyła, że w odróżnieniu od krajów Europy Zachodniej, borykającymi się również z problemami demograficznymi, państwa Europy Środkowej maja inne rozwiązania, niż imigracja. – Ważna dla nas jest nie tylko  liczba ludności, ale przede wszystkim jej skład, taki, by zachować dziedzictwo kulturowe – podkreślała minister.

Węgry przeznaczają 5 proc. PKB na wspieranie rodzin. To 2,5 razy więcej, niż w 2010 roku. Najważniejsze instrumenty to zapewnienie młodym ludziom pracy, mieszkania i możliwości godzenia życia zawodowego z rodzinnym. Dlatego wprowadzono tam największy program prorodzinny w historii Węgier, stawiający sobie za cel zapewnienie mieszkania, będącego jednym z podstawowych warunków do założenia rodziny i  zdecydowania się na potomstwo. Powstają nowe żłobki.

Zwróciła także uwagę na rolę rodzin podczas pandemii. Zdaniem minister to w rodzinie łatwiej przetrwać ten trudny okres, a rodziny są podstawowym gwarantem stabilności.

Słowacja – finanse i pożądany klimat

Milan Krajniak, reprezentujący Ministerstwo Pracy, Spraw Socjalnych i Rodziny Republiki Słowackiej, zadeklarował, że celem działania jego rządu jest wprowadzenie gospodarstwa domowego do systemu gospodarczego państwa. – Gdy rok temu przyszedłem do ministerstwa, zastałem wiele programów skierowanych do różnych grup defaforyzowanych, a mało do rodzin.  Chcemy zmienić tę sytuację – mówił.

Jako przykład podał świadczenie dla kobiet w ciąży, będące gwarancją, że państwo będzie je wspierało dalej, już po urodzeniu dziecka, czy III filar emerytury rodzinnej, dający możliwość przekazywania części składek na emerytury rodziców. – Jednak same bodźce ekonomiczne nie wystarczą, trzeba jeszcze zmienić na pożądany klimat wokół rodziny – podsumował.

Czechy też stawiają na dzietność

Martina Štěpánková, Wiceminister ds. funduszy UE i Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Pracy i Spraw Społecznych Czech zapewniła, że priorytetowo traktuje koncepcje polityki prorodzinnej, by zapobiec zmniejszaniu się dzietności i starzeniu się społeczeństwa. – Stosujemy wsparcie ekonomiczne przez świadczenia – od stycznia zwiększyliśmy dopłaty dla dzieci, zwiększyliśmy ulgi podatkowe na dzieci i małżonków bez dochodu, ułatwiamy łączenie życia rodzinnego z pracą, pomagamy też rodzinom niepełnym – wyliczała minister Štěpánková.

Zwróciła uwagę na problemy z powrotem na rynek pracy kobiet po trzyletniej przerwie spowodowanej urlopem macierzyńskim i wychowawczym, dodając, że wzrasta także liczba mężczyzn, istotnie zainteresowanych takim urlopem.

Barbara Socha, Pełnomocnik Rządu do Spraw Polityki Demograficznej, Wiceminister Rodziny i Polityki Społecznej, zapowiedziała dalsze wspólne prace nad stworzeniem skutecznych działań w zakresie poprawy sytuacji demograficznej.