Rodzicielskie świadczenie uzupełniające jest specjalnym świadczeniem nieskładkowym, finansowanym z budżetu państwa, mającym na celu zapewnienie dochodu osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia lub go nie podjęły ze względu na wychowywanie dzieci w rodzinach wielodzietnych, i z tego powodu nie nabyły prawa do emerytury lub ich emerytura jest niższa od najniższej emerytury. Nowymi przepisami chcemy docenić takie osoby, zadośćuczynić poniesionym przez nich trudom. Rodzicielskie świadczenie uzupełniające zapewni im teraz podstawowe środki do życia.

Dla kogo świadczenie?

Wniosek o rodzicielskie świadczenie uzupełniające mogą złożyć osoby, które osiągnęły wiek emerytalny (w przypadku kobiet to 60 lat, dla mężczyzn – 65 lat) i nie posiadają niezbędnych środków utrzymania.

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające może być przyznane matce, która urodziła i wychowała, albo wychowała co najmniej czworo dzieci, a w przypadku śmierci matki dziecka albo porzucenia dzieci przez matkę lub długotrwałego zaprzestania ich wychowywania – ojcu, który wychował co najmniej czworo dzieci.

Świadczenie przysługuje wyłącznie osobom mieszkającym w Polsce i mającym (po ukończeniu 16 lat) tzw. ośrodek interesów życiowych na terytorium naszego kraju – przez co najmniej 10 lat.

Wniosek o rodzicielskie świadczenie uzupełniające mogą składać zarówno obywatele polscy, jak również posiadający prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz cudzoziemcy legalnie przebywający na terytorium Polski.

Uzyskanie prawa do świadczenia nie jest związane z wcześniejszym opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne.

Jaka wysokość świadczenia?

W przypadku, gdy osoba zainteresowana pobiera już świadczenie niższe od najniższej emerytury, świadczenie rodzicielskie będzie uzupełniać pobierane świadczenie do kwoty najniższej emerytury (od 1 marca 2023 roku 1588,44 złotych). Natomiast, w przypadku osoby nie mającej prawa do żadnego świadczenia, wysokość rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego odpowiadać będzie tej kwocie. Zanim dojdzie do jego wypłaty Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zbada m.in. sytuację dochodową danej osoby. Rodzicielskie świadczenie uzupełniające jest corocznie waloryzowane.

Ile osób korzysta z programu?

W okresie od 1 marca 2019 r. (wejście w życie ustawy rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym) do 31  grudnia 2023 r. świadczenie to przyznano ok. 77,8 tys. osób, a wydatki w tym okresie na rodzicielskie świadczenie uzupełniające wyniosły prawie 2,4 mld zł.  

Jak otrzymać świadczenie?

Rodzicielskie świadczenie uzupełniające  może być przyznane  na wniosek osoby zainteresowanej. Wniosek należy złożyć w oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub w oddziale Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Do wniosku należy dołączyć informację o numerach PESEL dzieci oraz oświadczenie o sytuacji  osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej oraz innych okolicznościach, których ustalenie jest niezbędne do przyznania świadczenia. W przypadku dzieci, które urodziły się poza terytorium Polski, należy też dołączyć zagraniczny dokument stanu cywilnego potwierdzający urodzenie dziecka, jeżeli akt urodzenia dziecka nie jest sporządzony w rejestrze stanu cywilnego. Każdy zgłoszony wniosek będzie rozpatrywany indywidualne, w drodze decyzji administracyjnej, odpowiednio przez Prezesa ZUS lub Prezesa KRUS.

Prawo do świadczenia powstaje od pierwszego dnia miesiąca, w którym wydano decyzję, nie wcześniej niż od dnia osiągnięcia wieku emerytalnego.