Projekt ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji jest realizacją zapowiedzi złożonej przez premiera Mateusza Morawieckiego osobom, które ze względu na stopień niepełnosprawności są całkowicie zależne od wsparcia ze strony najbliższych oraz otoczenia, w tym instytucjonalnego, co potwierdza posiadane przez nie orzeczenie wydane przez właściwe organy orzekające ich niezdolność do samodzielnej egzystencji.

Celem projektu jest dodatkowe wsparcie finansowe najbardziej potrzebujących osób w postaci świadczenia uzupełniającego w wysokości 500 zł ze względu na zwiększone koszty związane z pielęgnacją, rehabilitacją oraz opieką medyczną. Proponowane rozwiązanie ma charakter systemowy, nie jednorazowy, którego celem jest poprawa sytuacji osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji w perspektywie długofalowej.

– Proponowane rozwiązanie jest skierowane do osób, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona określonym w projektowanej regulacji orzeczeniem, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych lub gdy wysokość tych świadczeń nie przekracza kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, czyli dzisiaj 1100 zł – wylicza minister rodziny, pracy i polityki społecznej Bożena Borys-Szopa.

Świadczenie przyznawane byłoby na wniosek osoby uprawnionej złożony do organu wypłacającego świadczenia emerytalno-rentowe, a w przypadku osób nieposiadających prawa do świadczeń finansowanych ze środków publicznych lub mających prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej – do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

– Co ważne, projekt gwarantuje osobie uprawnionej wypłatę pełnej wysokości przyznanego świadczenia. Świadczenie zwolnione będzie z opodatkowania, a organ wypłacający nie będzie mógł dokonywać potrąceń i egzekucji. Świadczenie nie będzie wliczać się też do dochodów np. przy ustalaniu prawa do dodatku mieszkaniowego, świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej itd. Kwota świadczenia nie byłaby też zaliczana do dochodów, od których odlicza się wydatki na cele rehabilitacyjne – podkreśla szefowa MRPiPS.

Z szacunków MRPiPS wynika, że uprawnionych do świadczenia uzupełniającego będzie ok. 500 tys. osób.

Świadczenie uzupełniające, koszty obsługi jego wypłaty oraz koszty obsługi wniosku finansowane będą ze środków Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.  Ponadto, w projekcie ustawy przewidziano możliwość udzielenia pożyczki przez Fundusz Pracy Solidarnościowemu Funduszowi Wsparcia Osób Niepełnosprawnych oraz przekazywanie dotacji z budżetu państwa Solidarnościowemu Funduszowi Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.

Rządowy projekt ustawy nie został przedstawiony do konsultacji publicznych, co podyktowane jest względami pragmatycznymi umożliwiającymi efektywniejsze, a zatem przede wszystkim szybsze przeprowadzenie projektu przez procedurę ustawodawczą. Wynika to z konieczności jak najszybszego udzielenia wsparcia w postaci dodatkowej pomocy dochodowej osobom niezdolnym  do samodzielnej egzystencji, a także z uwagi na zapewnienie ochrony ważnego interesu tych osób, jako osób, które ze względu na zakres swoich ograniczeń funkcjonalnych, będących następstwem istotnego naruszenia sprawności organizmu, ponoszą dodatkowe koszty funkcjonowania w życiu codziennym. Skrócenie czasu procedowania, a w efekcie szybsze przeprowadzenie projektu rządowego przez procedurę ustawodawczą, spowoduje, że pierwsze świadczenia uzupełniające mogłyby być realizowane już od IV kwartału 2019 r.