Pytania i odpowiedzi dla podmiotów prowadzących instytucje opieki
Prowadzenie postępowania w sprawie przyznania dofinansowania obniżenia opłaty za pobyt dziecka w instytucji opieki i jego wypłaty należeć będzie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przyznanie dofinansowania i jego wypłata zależeć będzie od poprawności i kompletności danych dzieci i rodziców (przez rodzica rozumie się także opiekuna prawnego lub inną osobę, której sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem), a także danych dotyczących instytucji opieki i podmiotu prowadzącego instytucję znajdujących się w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych lub wykazie dziennych opiekunów. Informacje o dzieciach uczęszczających do instytucji opieki i ich rodzicach do rejestru lub wykazu będą przekazywać podmioty prowadzące instytucje opieki. Dane nie będą publikowane na stronach gminy prowadzącej rejestr żłobków i klubów dziecięcych oraz wykaz dziennych opiekunów i ministra właściwego do spraw rodziny. Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie komunikował się ze żłobkiem, klubem dziecięcym, podmiotem zatrudniającym dziennego opiekuna lub dziennym opiekunem prowadzącym działalność na własny rachunek za pomocą adresu poczty elektronicznej, jaki jest wskazany w rejestrze lub wykazie. Podmioty prowadzące instytucje opieki powinny zwrócić szczególną uwagę na poprawność i kompletność przekazywanych do rejestru lub wykazu informacji.
Na jakie dzieci przysługuje dofinansowanie obniżenia opłaty za pobyt w instytucji opieki?
Dofinansowanie obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub
u dziennego opiekuna przysługuje rodzicom, opiekunom prawnym, innym osobom, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem, w tym osobom, które nie są obywatelami Polski, na dziecko uczęszczające do ww. instytucji i niekorzystające z rodzinnego kapitału opiekuńczego
Dofinansowanie przysługuje na dziecko uczęszczające do żłobka, klubu dziecięcego lub znajdujące się pod opieką dziennego opiekuna, na które nie został przyznany rodzinny kapitał opiekuńczy. Biorąc pod uwagę, że rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje na drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od 12. do ukończenia 35 miesiąca życia, to dofinansowanie przysługuje:
- na dziecko pierwsze lub jedyne w rodzinie, niezależnie od wieku, pod warunkiem uczęszczania tego dziecka do żłobka, klubu dziecięcego lub korzystania z opieki dziennego opiekuna
- na każde dziecko w wieku przed miesiącem ukończenia 12. miesiąca życia i po miesiącu ukończenia 35. miesiąca życia, pod warunkiem, że dziecko uczęszcza do instytucji opieki.
Kto składa wniosek o ustalenie prawa do dofinansowania? W jaki sposób?
Wniosek o ustalenie prawa do dofinansowania będzie składać rodzic. Przez rodzica rozumie się także opiekuna prawnego oraz inne osoby, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem. Wniosek będzie składany do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Wniosek będzie można składać wyłącznie przez Internet za pośrednictwem portalu PUE ZUS, portalu Emp@tia lub bankowości elektronicznej.
Od kiedy będzie można składać wniosek o ustalenie prawa do dofinansowania?
Wniosek będzie można złożyć od 1 kwietnia 2022 r. Jeśli wniosek zostanie złożony do 31 maja 2022 r., to prawo do dofinansowania zostanie ustalone przez ZUS od 1 stycznia 2022 r., ale nie wcześniej niż od miesiąca, w którym dziecko zaczęło uczęszczać do instytucji opieki.
Komu i w jakim terminie ZUS będzie przekazywał dofinansowanie?
Dofinansowanie będzie przekazywane na rachunek bankowy podmiotu prowadzącego żłobek, klub dziecięcy, zatrudniającego dziennego opiekuna lub rachunek bankowy dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek z przeznaczeniem na obniżenie opłaty rodzica za pobyt dziecka. Dofinansowanie będzie przekazywane w terminie do 20. dnia każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni.
Czy podmiot prowadzący instytucję opieki powinien prowadzić odrębny rachunek bankowy dla środków dofinansowania?
Podmiot prowadzący żłobek, klub dziecięcy, zatrudniający dziennego opiekuna lub dzienny opiekun prowadzący działalność na własny rachunek nie musi posiadać odrębnego rachunku bankowego dla dofinansowania przekazywanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Ile będzie wynosić dofinansowanie?
Wysokość dofinansowania to co do zasady 400 zł miesięcznie na dziecko, ale nie więcej niż wysokość opłaty ponoszonej przez rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna.
Co należy rozumieć przez opłatę rodzica ponoszoną za pobyt dziecka?
Przez opłatę rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna rozumie się miesięczną opłatę ponoszoną przez rodzica za pobyt dziecka w ww. instytucjach
z uwzględnieniem przyznanych przez podmiot prowadzący zniżek, z uwzględnieniem dotacji z budżetu gminy lub środków unijnych. Do opłaty za pobyt dziecka nie wlicza się opłaty za wyżywienie.
Jakie obowiązki będzie musiał wypełniać podmiot prowadzący instytucję opieki w związku z wprowadzeniem dofinansowania obniżenia opłaty za pobyt dziecka w instytucji? W jakim terminie? Gdzie?
Podmioty prowadzące instytucje opieki dla dzieci do lat 3 będą zobowiązane co miesiąc do przekazywania do systemu Rejestr Żłobków informacji o dzieciach uczęszczających do instytucji opieki oraz ich rodzicach. Informację dotyczące dzieci uczęszczających do instytucji opieki podmioty prowadzące będą miały obowiązek przekazywać co miesiąc od kwietnia 2022 r. w terminie 5 dni roboczych liczonych od pierwszego dnia danego miesiąca, według stanu za poprzedni miesiąc. Dane zawarte w informacji będą od 1 kwietnia 2022 r. niezbędne do przyznania dofinansowania przez ZUS. Dane te nie będą ujawniane na stronach gminy prowadzącej rejestr żłobków i klubów dziecięcych oraz wykaz dziennych opiekunów i stronach ministra właściwego do spraw rodziny.
Podmioty prowadzące instytucje opieki – inne niż gminy – będą zobowiązane do przekazywania informacji poprzez portal PIU Emp@tia, na którym udostępniony zostanie formularz, natomiast gminy będą uzupełniać dane w systemie Rejestr Żłobków. Dane będą uzupełniane dla każdej instytucji osobno.
Powyższą informację podmioty prowadzące instytucje opieki będą zobowiązane również złożyć za styczeń i luty 2022 r. – do 31 marca 2022 r. Informację za miesiąc styczeń będzie można złożyć w przypadku innych niż gminy podmiotów prowadzących od 1 lutego do 31 marca 2022 r., a za luty – od 1 do 31 marca 2022 r. Natomiast w przypadku gmin informację za styczeń będzie można złożyć od 7 lutego do 31 marca 2022 r., a za luty – od 1 do 31 marca 2022 r.
Informacja dotycząca dzieci uczęszczających do instytucji opieki będzie zawierać następujące dane:
- dane dotyczące dziecka uczęszczającego do żłobka, klubu dziecięcego lub objętego opieką dziennego opiekuna:
- imię i nazwisko,
- data urodzenia;
- numer PESEL, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – numer i seria dokumentu potwierdzającego tożsamość,
- data rozpoczęcia i zakończenia uczęszczania przez dziecko do danego żłobka, klubu dziecięcego lub opieki sprawowanej przez dziennego opiekuna,
- wysokość opłaty za pobyt dziecka w instytucji w poszczególnych miesiącach
- dane dot. rodziców dziecka (przez rodzica rozumie się także opiekuna prawnego oraz inną osobę, której sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem) uczęszczającego do instytucji opieki:
- imię i nazwisko,
- data urodzenia
- numer PESEL, a gdy nie nadano numeru PESEL – numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość,
- adres poczty elektronicznej i numer telefonu
- numer rachunku bankowego podmiotu prowadzącego żłobek lub klub dziecięcy lub zatrudniającego dziennego opiekuna lub dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek.
Na wskazany numer rachunku bankowego będzie przekazywane dofinansowanie przez ZUS.
W przypadku gmin w informacji dotyczącej dzieci uczęszczających do instytucji opieki nie będzie podawany numer rachunku bankowego. Gmina w Rejestrze Żłobków dla każdej prowadzonej przez siebie instytucji opieki powinna uzupełnić numer rachunku bankowego podmiotu prowadzącego żłobek lub klub dziecięcy lub zatrudniającego dziennego opiekuna, czyli gminy.
Na wskazany numer rachunku bankowego będzie przekazywane dofinansowanie przez ZUS.
Czy podmiot prowadzący instytucje opieki w informacji dotyczącej dzieci uczęszczających do instytucji powinien uzupełniać dane wszystkich dzieci uczęszczające do tej instytucji czy tylko tych, które mają prawo do dofinansowania?
Podmiot prowadzący instytucję opieki w informacji dotyczącej dzieci uczęszczających do instytucji powinien uzupełnić dane wszystkich dzieci uczęszczających do instytucji opieki w miesiącu, którego dotyczy składana informacja, ponieważ na każde z tych dzieci może wpłynąć do ZUS wniosek rodzica o dofinansowanie. Nie ma znaczenia frekwencja dziecka w danym miesiącu czy wysokość opłaty rodzica.
Czy w informacji dotyczącej uczęszczania dzieci do instytucji opieki wystarczy podać jednego rodzica/opiekuna czy konieczne jest podanie dwóch?
W informacji dotyczącej uczęszczania dzieci do instytucji opieki powinno się, co do zasady, podawać dane obojga rodziców. Jeżeli dziecko jest wychowywane przez jednego rodzica, to w informacji należy podać dane jednego rodzica. Przez rodziców rozumie się także opiekunów prawnych oraz inne osoby, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem.
Czy ZUS udostępni żłobkowi, klubowi dziecięcemu, podmiotowi zatrudniającemu dziennego opiekuna, dziennemu opiekunowi prowadzącemu działalność na własny rachunek informację o przyznaniu dofinansowania na dziecko umieszczone w instytucji opieki?
Tak. ZUS udostępni żłobkowi, klubowi dziecięcemu, podmiotowi zatrudniającemu dziennego opiekuna albo dziennemu opiekunowi prowadzącemu działalność na własny rachunek informację o przyznaniu dofinansowania na dziecko umieszczone w instytucji opieki na wskazany w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych albo wykazie dziennych opiekunów adres poczty elektronicznej.
Jakich rozszerzonych danych dzieci i rodziców powinien wymagać podmiot prowadzący instytucję opieki od rodziców ubiegających się o objęcie dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna?
Rodzice (przez rodzica rozumie się także opiekuna prawnego oraz inną osobę, której sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem) ubiegający się o objęcie dziecka opieką w żłobku, klubie dziecięcym lub przez dziennego opiekuna są zobowiązani przedstawiać rozszerzone dane dzieci i rodziców, w formie oświadczenia (art. 3a ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3). Rodzic jest zobowiązany przedstawić: imię, nazwisko, datę urodzenia oraz numer PESEL dziecka, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość. Dodatkową daną w stosunku do dotychczas podawanych jest numer i seria dokumentu potwierdzającego tożsamość, gdy nie nadano numeru PESEL. Ponadto rodzic jest zobowiązany przedstawić: imiona, nazwiska, daty urodzenia oraz numery PESEL rodziców, a w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL – numer i serię dokumentu potwierdzającego tożsamość. Dotychczas daty urodzenia podawano, gdy nie nadano numeru PESEL. Dodatkową daną w stosunku do dotychczas podawanych jest także numer i seria dokumentu potwierdzającego tożsamość, gdy nie nadano numeru PESEL. Rodzic jest zobowiązany do podania także adresu poczty elektronicznej i numeru telefonu rodziców (dotychczas ich podanie było fakultatywne).
Jakich danych dzieci i rodziców powinien wymagać podmiot prowadzący instytucję opieki od rodziców dzieci już objętych opieką w żłobku, klubie dziecięcym lub przez dziennego opiekuna? W jakim terminie i w jaki sposób rodzic powinien przekazać podmiotowi te dane?
Rodzice dzieci (przez rodzica rozumie się także opiekuna prawnego oraz inną osobę, której sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem) już objętych opieką w żłobku, klubie dziecięcym lub dziennego opiekuna są zobowiązani do przekazania podmiotowi prowadzącemu instytucję opieki następujących danych:
- numer i seria dokumentu potwierdzającego tożsamość dziecka – w przypadku gdy dziecku nie nadano numeru PESEL;
- daty urodzenia rodziców;
- numery i serie dokumentów potwierdzających tożsamość rodziców – w przypadku gdy rodzicom nie nadano numeru PESEL;
- adres poczty elektronicznej i numer telefonu rodziców – o ile dane te uległy zmianie albo nie zostały przekazane przez rodziców dzieci objętych opieką w żłobku, klubie dziecięcym lub objętych opieką dziennego opiekuna podmiotowi prowadzącemu instytucję.
Podmiot prowadzący instytucje opieki był zobowiązany zawiadomić rodziców o tym obowiązku do 31 grudnia 2021 r., a rodzice przekazują te dane do 14 stycznia 2022 r. Rodzice przekazują dane podmiotowi prowadzącemu instytucję opieki w sposób ustalony przez podmiot prowadzący daną instytucję.
W jaki sposób przed rozpoczęciem uzupełniania informacji o dzieciach uczęszczających do instytucji opieki składanych za miesiące styczeń i luty 2022 r. (które mają być składane w terminie do 31 marca 2022 r.) ma zostać przekazana odpowiednio wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia instytucji opieki informacja o osobach upoważnionych do przetwarzania danych, o których mowa odpowiednio w art. 27 ust. 4 pkt 5, 6, 8 i 10-14 oraz w art. 46 ust. 2 pkt 9-12 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2022 (informacja o przedstawicielach podmiotów innych niż gminy)?
W przypadku informacji o dzieciach uczęszczających do instytucji opieki składanych za miesiące styczeń i luty 2022 r. w terminie do 31 marca 2022 r. przed rozpoczęciem uzupełniania ww. informacji podmioty prowadzące instytucje opieki – inne niż gminy – są zobowiązane do przekazania odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia instytucji opieki informacji o osobach upoważnionych do przetwarzania danych, o których mowa odpowiednio w art. 27 ust. 4 pkt 5, 6, 8 i 10-14 oraz
w art. 46 ust. 2 pkt 9-12 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2022 r.
Właściciel podmiotu prowadzącego instytucję opieki (podmiotu innego niż gmina), zgodnie z art. 53 ust. 4 oraz art. 54 ust. 4 ustawy z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym jest upoważniony na mocy ww. ustawy do przetwarzania danych, o których mowa odpowiednio w art. 27 ust. 4 pkt 11-14 oraz w art. 46 ust. 2 pkt 9-12 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2022 r., czyli danych zawartych w informacji o dzieciach uczęszczających do instytucji opieki (RKZ-5). Oznacza to, że dla właściciela podmiotu prowadzącego nie ma wymogu przekazywania do wójta, burmistrza, prezydenta miasta informacji o tym, że jest upoważniony do przetwarzania danych zawartych w informacji o dzieciach uczęszczających do instytucji opieki.
Dla osób innych niż właściciel podmiotu prowadzącego instytucję opieki (pracowników), które będą przetwarzały dane zawarte w informacji o dzieciach uczęszczających do instytucji opieki składanej za miesiące styczeń i luty 2022 r. przed rozpoczęciem uzupełniania ww. informacji należy w systemie PIU Emp@tia w kontekście pracy konta organizacji dodać informację o upoważnieniu do przetwarzania danych, o których mowa odpowiednio w art. 27 ust. 4 pkt 5, 6, 8 i 10-14 oraz w art. 46 ust. 2 pkt 9-12 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2022 r. Informację tę należy dodać w oknie Użytkownicy dla użytkownika o roli Pełnomocnik i Administrator. Zatem dla osób, które będą przetwarzać dane zawarte w informacji o dzieciach uczęszczających do instytucji opieki, posiadających rolę Pełnomocnik lub Administrator, powinny być dodane pełnomocnictwo i informacja o upoważnieniu do przetwarzania danych. Obowiązek przekazania wójtowi / burmistrzowi / prezydentowi miasta informacji o osobach upoważnionych do przetwarzania danych wynika z art. 53 ust. 5 oraz art. 54 ust. 5 ustawy
z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym.
Poza systemem PIU Emp@tia dla danej osoby (pracownika) powinno zostać przygotowane upoważnienie do przetwarzania danych (nie informacja o osobie upoważnionej), o których mowa odpowiednio w art. 27 ust. 4 pkt 5, 6, 8 i 10-14 oraz w art. 46 ust. 2 pkt 9-12 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2022 r. Upoważnienie powinno być przechowywane w dokumentacji poza systemem PIU Emp@tia.
W jaki sposób podmiot prowadzący instytucję opieki ma wykazywać opłatę rodzica za pobyt dziecka instytucji opieki w informacji o dzieciach uczęszczających do żłobka, klubu dziecięcego lub znajdujących się pod opieką dziennego opiekuna?
Do momentu otrzymania przez żłobek, klub dziecięcy, podmiot zatrudniający dziennego opiekuna albo dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacji o przyznaniu dofinansowania na dziecko uczęszczające do instytucji opieki, opłata za pobyt dziecka w instytucji wykazywana w informacji o dzieciach uczęszczających do żłobka, klubu dziecięcego lub znajdujących się pod opieką dziennego opiekuna, co do zasady, oznacza opłatę faktycznie poniesioną przez rodzica (w opłacie nie jest ujęte dofinansowanie).
Po otrzymaniu ww. informacji od ZUS, musi nastąpić obniżanie, o kwotę dofinansowania, opłaty rodzica w kolejnych miesiącach, w których dziecko będzie uczęszczać do instytucji opieki. Na przykład: żłobek otrzymał od ZUS informację o przyznaniu dofinansowania na dziecko 15 maja 2022 r. Opłata rodzica za pobyt dziecka w instytucji opieki (rozliczenie podmiotu prowadzącego instytucję z rodzicem) powinna być obniżana o kwotę dofinansowania począwszy od czerwca 2022 r. Rodzic od czerwca 2022 r. będzie uiszczać opłatę obniżoną o kwotę dofinansowania. Zatem, po otrzymaniu informacji od ZUS, opłata rodzica za pobyt dziecka w instytucji opieki, wykazywana w informacji, oznacza opłatę faktycznie poniesioną przez rodzica łącznie z dofinansowaniem 400 zł (opłata rodzica nieobniżona o dofinansowanie).
Co zrobić gdy się pomylę i wyślę informację o dzieciach uczęszczających do żłobka, klubu dziecięcego lub znajdujących się pod opieką dziennego opiekuna znajdującą się na PIU Emp@tia z błędem?
Jeżeli informacja o dzieciach uczęszczających do żłobka, klubu dziecięcego lub znajdujących się pod opieką dziennego opiekuna dostępna na PIU Emp@tia została wysłana z błędem, to należy ją uzupełnić i wysłać ponownie. Informacja powinna zawierać dane wszystkich dzieci. Jeżeli w wysłanej informacji zostało pominięte dziecko, to w informacji uzupełnianej
i wysyłanej ponownie należy uzupełnić dane wszystkich dzieci, a nie tylko dane jednego dziecka. Użytkownik może skorzystać z opcji „Kopiuj dane z wcześniejszego wniosku”, która pozwoli na skopiowanie danych z ostatnio wysłanego RKZ-5. Dane należy skopiować przed ręcznym uzupełnieniem danych. Jeżeli w pierwszej kolejności zostaną wprowadzone ręcznie dane, a następnie dane z ostatnio wysłanego RKZ-5 zostaną skopiowane, to dane skopiowane zastąpią dane wprowadzone ręcznie.