Rodzina, praca, seniorzy: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej podsumowuje działania
10.07.2020
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej od niemal pięciu lat intensywnie pracuje nad tym, aby zapewnić rodzinom, seniorom i osobom niepełnosprawnym bezpieczeństwo oraz poprawę jakości ich życia. Ten okres to także działania na rzecz poprawy sytuacji pracowników na rynku pracy, szczególnie ważne w kontekście kryzysu wywołanego pandemią COVID-19. - Z perspektywy ostatnich pięciu lat można powiedzieć, że dzięki uruchomionym przez nas programom i zmianach w prawie polskim rodzinom żyje się lepiej i przede wszystkim godnie. Osiągnęliśmy cel, na którym nam najbardziej zależało – mówi minister rodziny, pracy i polityki społecznej Marlena Maląg.
Rodzina
Jednym z naszych sztandarowych programów jest „Rodzina 500 Plus”. Od startu programu (w kwietniu 2016 roku) przeznaczono dla rodzin łącznie ponad 114 mld zł. Od lipca 2019 r. programem zostały objęte wszystkie dzieci do 18. roku życia, bez względu na dochody rodziny. Do tej pory wsparciem objętych zostało 6,5 mln dzieci. – Dzięki temu programowi rodziny inwestują w edukację, wypoczynek i rozwój swoich dzieci. Bo nie ma nic ważniejszego, niż inwestycja w dzieci, w nasza wspólną przyszłość – twierdzi minister Marlena Maląg.
„Rodzina 500 Plus” to nie jedyne działanie skierowane do rodzin. To również program „Dobry Start”, czyli jednorazowe świadczenia dla wszystkich uczniów, na które w latach 2018-2019 przeznaczyliśmy łącznie 2,67 mld zł. Z tego wsparcia korzysta co roku 4,5 mln uczniów.
To także „Maluch+”, dzięki któremu jest rozbudowywana sieć żłobków i klubów dziecięcych. Dzięki programowi w latach 2016-2019 powstało 42,6 tys. nowych miejsc opieki dla dzieci do lat 3. W tym roku planujemy powstanie 24,8 tys. nowych miejsc. Roczny budżet programu wynosi 450 mln zł.
Konsekwentnie wspieramy rodziny wielodzietne. Rozwijamy Kartę Dużej Rodziny, czyli system zniżek i dodatkowych uprawnień dla rodzin z co najmniej trójką dzieci. Już ponad 988 tys. rodzin korzysta z Karty Dużej Rodziny. Bogaty system zniżek i ulg oferowanych już przez ponad 7,2 tys. firm i instytucji w przeszło 27 tys. lokalizacji w całej Polsce. Od 2018 r. Karta dostępna jest w formie wygodnej aplikacji mobilnej.
- Nasze działania przynoszą realne efekty. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego zasięg skrajnego ubóstwa w Polsce spadł w ubiegłym roku do poziomu 4,2 proc. z 5,4 proc. notowanego w 2018 r. To najlepszy wynik od 2006 r. – mówi minister Marlena Maląg. Minister zwróciła jednocześnie uwagę, że spadek skrajnego ubóstwa dotyczył praktycznie wszystkich grup społecznych, niezależnie od wieku czy rodzaju gospodarstwa domowego.
Seniorzy
Wielokrotnie pokazaliśmy, że seniorzy mogą liczyć na to, że ich głos zostanie wysłuchany. W 2017 roku spełniliśmy naszą najważniejszą złożoną im obietnicę, jaką było przywrócenie wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
Kolejnym przykładem wsparcia dla seniorów jest program „Emerytura Plus”, czyli jednorazowe świadczenia w kwocie minimalnej emerytury dla wszystkich emerytów i rencistów. Łączna kwota wypłaconego w latach 2019-2020 dodatkowego świadczenia dla 9,8 mln rencistów i emerytów wynosi 22,5 mld zł. Co ważne, od 2020 r. dodatkowe świadczenie jest gwarantowane ustawą i wypłacane co roku. Nie trzeba w tej sprawie składać żadnych wniosków.
Stworzyliśmy również warunki do aktywnego życia seniorów po przejściu na emeryturę. Od 2018 r. przeznaczamy rocznie na realizację programu „Senior Plus” 80 mln zł. W 2015 r. było to 30 mln zł. Dzięki temu do końca ubiegłego roku powstało 780 nowych domów i klubów „Senior Plus”, w których osoby starsze mogą wziąć udział w szeregu zajęciach np. kulturalnych, edukacyjnych czy sportowych, a także mogą liczyć na opiekę i spędzenie czasu w miłym towarzystwie.
Wsparcie dla seniorów to także „Opieka 75+”, którego celem jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych, w tym tych specjalistycznych dla najbardziej dostojnych seniorów. To również Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych, znane jako ASOS. W jego ramach dofinansowywane są wszelkiego rodzaju inicjatywy m.in. zajęcia edukacyjne, artystyczne, sportowe, warsztaty zdobywania nowych umiejętności, które służą podnoszeniu jakości życia seniorów. W latach 2016-2019 zrealizowano 1,4 tys. projektów, z których skorzystało ponad 573 tys. uczestników. Łączna kwota wsparcia wynosi 151,8 mln zł. W ramach tegorocznej edycji programu ASOS dofinansowanych zostanie ponad 300 projektów na łączną kwotę 40 mln zł.
Kolejnym istotnym elementem wsparcia jest program „Mama 4 Plus”. Dzięki niemu osoby, które zrezygnowały z pracy zarobkowej, aby skupić się na opiece nad kilkorgiem dzieci i przez to nie wypracowały emerytur nawet na najniższym poziomie, otrzymują świadczenia uzupełniające w kwocie najniższej emerytury. – Do tej pory przyznaliśmy już 57 tys. świadczeń. To nie tylko pomoc finansowa, ale również forma podziękowania dla tych, którzy postawili dobro swoich dzieci nad karierą. Takich osób z całą pewnością nie pozostawimy w potrzebie – podkreśliła minister Maląg.
Osoby niepełnosprawne
W 2020 roku wydatki na wdrażane i realizowane programy na rzecz wsparcia osób niepełnosprawnych przekroczą ponad 27 mld zł. Jeszcze w 2015 r. było to 15 mld zł.
Wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami nie ograniczają się tylko do pieniędzy i dużych projektów. To także szereg zadań w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej. Ważne jest również to, aby nasze wsparcie było nie tylko kompleksowe, ale również długotrwałe.
Dlatego utworzyliśmy Fundusz Solidarnościowy (wcześniej znany pod nazwą Solidarnościowy Fundusz Wsparcia Osób Niepełnosprawnych), którego celem jest m.in. wsparcie społeczne, zawodowe, zdrowotne i finansowe osób niepełnosprawnych. Środki przeznaczane są m.in. na finansowanie opieki wytchnieniowej dla opiekunów osób niepełnosprawnych, usług opiekuńczych czy powstawanie centrów opiekuńczo-mieszkalnych.
W ramach Funduszu uruchomiony został w ubiegłym roku program „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej”, dzięki któremu osoby niepełnosprawne otrzymają wsparcie w wykonywaniu codziennych czynności i funkcjonowaniu w życiu społecznym.
Podnosimy świadczenia dedykowane osobom niepełnosprawnym. Przykład: renta socjalna – od marca 2020 roku wynosi 1200 zł. Wzrósł też zasiłek pielęgnacyjny i to po raz pierwszy od 12 lat, a także specjalny zasiłek opiekuńczy i zasiłek dla opiekuna.
Od października 2019 r. zaczęły obowiązywać przepisy dotyczące świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. To 500 złotych miesięcznego wsparcia, które – według szacunków – trafi do 800 tys. osób. Rocznie na świadczenia przeznaczymy 4,5 mld złotych.
Praca
Systematycznie rosną pensje Polaków. W 2015 r. płaca minimalna wynosiła 1750 zł, w bieżącym roku już 2600 zł. To aż o 350 więcej niż w roku poprzednim i wzrost o 850 zł w porównaniu do 2015 r. Dodatkowo dzięki zmianom w prawie do minimalnego wynagrodzenia nie wlicza się dodatków za staż pracy, za pracę w nadgodzinach i za pracę w nocy, a także nagród jubileuszowych oraz odprawy emerytalnej i rentowej.
Wraz z minimalnym wynagrodzeniem wzrosła również wprowadzona w 2017 r. minimalna stawka godzinowa dla osób pracujących na określonych umowach cywilnoprawnych. Zmiany miały doprowadzić do ograniczenia zjawiska nadużywania tzw. „umów śmieciowych” i zapewnić ochronę osobom z najniższym wynagrodzeniem. W pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów minimalna stawka godzinowa wynosiła 13 zł. Obecnie to 17 zł.
Kolejnym ważnym krokiem poprawiający warunki pracowników, a także pozwalający na walkę z zatrudnianiem pracowników „na czarno” jest likwidacja tzw. „syndromu pierwszej dniówki”. Od 2016 roku pracodawca ma obowiązek podpisania na piśmie z pracownikiem umowy przed dopuszczeniem go do pracy.
Według danych Eurostat w maju br. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 3 proc. To znacznie poniżej średniej unijnej wynoszącej 6,7 proc. Polska znalazła się na drugim miejscu wśród krajów Unii Europejskiej z najniższym bezrobociem. – Choć te dane jak najbardziej zadowalają nie usypia to naszej czujności. Zwłaszcza w czasie ogólnoświatowego kryzysu wywołanego pandemią koronowirusa musimy mieć oczy szeroko otwarte i w porę reagować na niepokojące sygnały. Tylko dzięki mądrym i szybkim decyzjom udało się w Polsce uniknąć najczarniejszych scenariuszy – mówiła minister Marlena Maląg podkreślając, że z tarczy antykryzysowej, finansowej i pomocowej na ochronę miejsc pracy przeznaczone zostało już ok. 113,5 mld zł, dzięki czemu udało się ochronić ok. 5 mln miejsc pracy.