Przyjęcie projektowanej ustawy będzie fundamentalną zmianą na rynku świadczeń psychologicznych. Projekt obejmuje zasady uzyskiwania prawa wykonywania zawodu oraz zasady i warunki wykonywania zawodu psychologa, powołuje samorząd psychologów oraz ustala zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej psychologów. Przygotowana ustawa służy zarówno psychologom, jak i korzystającym ze świadczeń psychologicznych.

Nowe regulacje sprawią, że nielegalne stanie się podawanie się za psychologa bez odpowiednich kwalifikacji i co za tym idzie bez prawa do wykonywania zawodu. Dzięki temu osoba szukająca wsparcia będzie miała jasność czy psycholog ma odpowiednie kwalifikacje i jest w stanie zaoferować specjalistyczną pomoc.

Proponowane przepisy pozwolą na uregulowanie rynku psychologów i wprowadzenie na nim jasnych zasad. Psycholog jest zawodem zaufania publicznego i dlatego powinna podlegać dodatkowym regulacjom, zapewniającym, że to zaufanie zasadza się na solidnych podstawach.

Projektowana ustawa zapewni powstanie samorządu psychologów, a co za tym idzie możliwość wprowadzania dalszych regulacji zawodowych. Jedną  z nich będzie Kodeks etyki zawodowej, który zagwarantuje wysokie standardy wykonywania zawodu. Gdyby doszło do naruszenia standardu świadczeń, odbiorcy świadczeń psychologicznych będą mogli szukać pomocy i sprawiedliwości u rzecznika dyscyplinarnego samorządu zawodowego. Samorząd zawodowy będzie też czuwał nad stałym podnoszeniem kwalifikacji psychologów. Będzie ich również obowiązywać tajemnica zawodowa, co zapewni lepszą ochronę prywatności odbiorców świadczeń. W przyszłości wszystkie zmiany legislacyjne dotyczące psychologów będą wymagały opinii samorządu zawodowego.

W projekcie zaproponowane zostały szczegółowe procedury, aby zabezpieczyć prawa i interesy tak psychologów, jak i osób korzystających ze świadczeń psychologicznych. Opracowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt przewiduje między innymi:

• wprowadzenie definicji świadczeń psychologicznych, które zostały wypracowane przez środowisko psychologów – stowarzyszenia i związki psychologów na wcześniejszych etapach prac nad regulacją zawodu psychologa,
• określenie zasad uzyskiwania prawa do wykonywania zawodu psychologa oraz prowadzenia listy psychologów,
• wprowadzenie procedury uznawania kwalifikacji zawodowych do wykonywania zawodu psychologa zarówno dla osób z Unii Europejskiej jak i cudzoziemców,
• sprawowanie nadzoru przez ministra właściwego do spraw pracy nad samorządem zawodowym psychologów, który będzie sprawowany w zakresie i na zasadach określonych w ustawie,
• powołanie dwustopniowego samorządu zawodowego psychologów, który będzie m.in. ustalał zasady etyki zawodowej, w celu zapewnienia standardów należytego wykonywania zawodu,
• wprowadzenie instytucji opieki, której celem jest pomoc we wdrożeniu do wykonywania zawodu psychologa,
• wprowadzenie systemu odpowiedzialności zawodowej psychologów.

Obecnie obowiązująca ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. nie funkcjonuje w praktyce. Z uwagi na liczne wady prawne i legislacyjne niemożliwe jest jej stosowanie, a samorząd psychologów nigdy się nie ukonstytuował. Skala wymaganych zmian (niemalże w każdym artykule ustawy) spowodowała konieczność opracowania projektu zupełnie nowej ustawy. Wadliwe prawo zostanie uchylone, a nowe przepisy będą zgodne z normami Unii Europejskiej oraz obecnymi standardami legislacyjnymi.

Projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów został przesłany w dniu 28 czerwca 2024 r. do uzgodnień międzyresortowych, opiniowania i konsultacji publicznych, które potrwają do 28 lipca. Ustawa wejdzie w życie po utworzeniu samorządu zawodowego, który przejmie wszystkie kompetencje, o których mowa w projektowanej ustawie i rozpocznie tworzenie listy psychologów.

Projekt jest dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji: https://legislacja.gov.pl/projekt/12386703