Codzienna opieka nad osobą niepełnosprawną to wielkie wyzwanie. Członkowie rodzin, opiekunowie muszą podporządkować swój dzienny rozkład zajęć wykonywaniu czynności związanych z opieką i pomocą, co najczęściej oznacza życie w warunkach ciągłego obciążenia psychofizycznego. Wiele osób w takiej sytuacji rezygnuje z udziału w życiu społecznym, zawodowym, zaniedbuje własne zdrowie czy też inne potrzeby oraz całkowicie rezygnuje z indywidualnych aspiracji.

Program „Opieka wytchnieniowa” powstał właśnie po to, by odciążyć członków rodzin lub opiekunów poprzez wsparcie ich w codziennych obowiązkach lub zapewnienie czasowego zastępstwa.

– Dzięki temu wsparciu osoby zaangażowane na co dzień w sprawowanie opieki dysponować będą czasem dla siebie, który będą mogły przeznaczyć na odpoczynek i regenerację, jak również na załatwienie niezbędnych spraw. Usługa opieki wytchnieniowej może służyć również okresowemu zabezpieczeniu potrzeb osoby niepełnosprawnej w sytuacji, gdy opiekunowie z różnych powodów nie będą mogli wykonywać swoich obowiązków – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

Samorządy mogą już składać wnioski do programu „Opieka wytchnieniowa” - edycja 2021. Ważne terminy!

Wnioski w ramach programu gmina/powiat składa do właściwego wojewody w terminie do 31 grudnia  2020 r.

Po otrzymaniu od wojewody listy rekomendowanych wniosków (wojewodowie mają na to czas do 20 stycznia 2021 r. minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego weryfikuje ją i zatwierdza – w terminie do 5 lutego 2021 r.

Program będzie realizowany od 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r.

Budżet programu „Opieka wytchnieniowa” edycja 2021 to 50 mln zł z Funduszu Solidarnościowego.

W ramach Programu gmina/powiat może otrzymać wsparcie finansowe w wysokości do 100 proc. kosztów realizacji usługi opieki wytchnieniowej.

Program będzie realizowany w trzech formach:

1.  świadczenia usługi opieki wytchnieniowej w ramach pobytu dziennego w:

• miejscu zamieszkania osoby z niepełnosprawnością,
• ośrodku wsparcia,
• innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu, które otrzyma pozytywną opinię realizatora Programu.

2.  świadczenia usługi opieki wytchnieniowej w ramach pobytu całodobowego w:

• ośrodku wsparcia,
• w ośrodku/placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom z niepełnosprawnością wpisaną do rejestru właściwego wojewody,
• innym miejscu wskazanym przez uczestnika Programu, które otrzyma pozytywną opinię realizatora Programu.

3. świadczenia usługi opieki wytchnieniowej poprzez zapewnienie członkom rodziny lub opiekunom możliwości skorzystania ze specjalistycznego poradnictwa (psychologicznego lub terapeutycznego) oraz wsparcia w zakresie nauki pielęgnacji/rehabilitacji/dietetyki.

Uczestnik Programu, któremu przyznano pomoc w postaci usługi opieki wytchnieniowej, nie ponosi odpłatności za tę usługę.

Jakie limity obowiązują?

• limit 240 godzin dla opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu dziennego,
• limit 14 dni dla opieki wytchnieniowej świadczonej w ramach pobytu całodobowego (w przypadku zaistnienia nagłych okoliczności tj. pobytu w szpitalu członka rodziny lub opiekuna prawnego – uczestnika programu spowodowanego zakażaniem koronawirusem, istnieje możliwość przyznania dodatkowego limitu w ramach pobytu całodobowego, w wymiarze kolejnych 14 dni. W tym celu konieczne jest przedstawienie zaświadczenia lekarskiego dotyczącego hospitalizacji)
• limit 20 godzin dla opieki wytchnieniowej świadczonej poprzez możliwość skorzystania ze specjalistycznego poradnictwa (psychologicznego lub terapeutycznego) oraz wsparcia w zakresie nauki pielęgnacji/rehabilitacji/dietetyki.

Po przekroczeniu limitu godzin, samorząd może wyrazić zgodę na zwiększenie liczby godzin usług opieki wytchnieniowej w ramach środków własnych.

Kiedy gmina/powiat może otrzymać środki z Funduszu Solidarnościowego na realizację usługi opieki wytchnieniowej?

Jeśli usługę opieki wytchnieniowej realizuje samodzielnie, czyli przez pracowników ośrodka pomocy społecznej, urzędu gminy/powiatu lub gminnych/powiatowych jednostek organizacyjnych, zleca realizację usługi opieki wytchnieniowej określonym podmiotom i organizacjom pozarządowym lub gdy kupuje usługi opieki wytchnieniowej od podmiotów sektora prywatnego.

Potrzebne wsparcie

– Dzięki uruchomieniu programu „Opieka wytchnieniowa” i jego kontynuacji w 2020 r. zwiększył się zakres i zasięg realizacji usług opieki wytchnieniowej. Wcześniej tylko nieliczne organizacje pozarządowe oraz jednostki samorządu terytorialnego oferowały pomoc członkom rodzin, opiekunom osób z niepełnosprawnością. Ponieważ widzimy jak duże jest zapotrzebowanie na tego rodzaju pomoc, robimy co w nasze mocy, by wspierać samorządy w tych działaniach – zapewnia minister Marlena Maląg.

Największą rewolucją obecnej edycji jest rezygnacja z konieczności spełniania, obowiązującego od 1 października 2018 r., kryterium dochodowego określonego w art. 8  ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1876). To nie tylko poszerzenie grupy odbiorców programu, ale i ułatwienie dla gmin, które zwolnione zostaną z mozolnej procedury gromadzenia i weryfikowania dokumentów potwierdzających sytuację dochodową opiekunów,

Odbiurokratyzowana została także procedura przyznawania opieki: samorządy nie mają już obowiązku wydawania przez jednostki samorządu terytorialnego decyzji administracyjnych – do pierwszego wsparcia kwalifikuje jedynie wypełniona przez opiekuna karta zgłoszenia.