Dzięki nowelizacji ustawy okołobudżetowej w latach 2022-2024 na działania w ramach  pakietu „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” (S-A-M!) dotyczące rehabilitacji  społecznej,  zawodowej  i leczniczej osób ze szczególnymi potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności przeznaczony  zostanie dodatkowy miliard złotych. Adresatami działań będą osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

–  Ogromnie cieszę się, że najbliższych trzech latach na wsparcie osób z niepełnosprawnościami  przeznaczony  zostanie  dodatkowy  miliard  złotych. Pomoc,  jaka  zostanie  udzielona  z  tych  środków, jest niezwykle ważna i potrzebna. Dzięki tym działaniom umożliwimy wielu osobom bardziej niezależne życie. To wielka szansa – mówi wiceminister rodziny i polityki społecznej oraz pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych Paweł Wdówik.

– Niezwykle cieszy fakt, że w budżecie zabezpieczone zostaną te dodatkowe, bardzo znaczące środki. To wsparcie, które pomoże rozwiązać konkretne problemy osób z niepełnosprawnościami, jak choćby kwestia dostosowanego do ich potrzeb mieszkania, sprzętu rehabilitacyjnego czy odpowiedniego transportu. PFRON zadba o to, aby te środki trafiły tam, gdzie będą najbardziej potrzebne – dodaje prezes zarządu PFRON Krzysztof Michałkiewicz. 

I.  PROGRAM MIESZKANIE DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI

Program ma na celu zapewnienie możliwości niezależnego życia osobom z niepełnosprawnościami  w stopniu znacznym, szczególnie tym wymagającym wsparcia w czynnościach życia codziennego, oraz osobom młodym opuszczającym system edukacyjny. Program składa się z trzech modułów, z których każdy realizuje inny cel:

• Moduł A: Przewiduje dofinansowanie wynajmu mieszkania dla absolwentów opuszczających uczelnie lub szkoły średnie i policealne, na okres rozpoczęcia zatrudnienia w tym poszukiwania pracy.

Ze wsparcia skorzystać ma co najmniej 3 tys. absolwentów. Przewidywany koszt realizacji wsparcia to 150 mln zł w ciągu 3 lat. Operatorem wsparcia będzie samorząd powiatowy właściwy ze względu na miejscowość. Planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków to marzec 2022 r.

• Moduł B: Przewiduje dofinansowanie zamiany mieszkania obarczonego barierami architektonicznymi dla osób z dysfunkcją narządu ruchu.

W ciągu trzech lat ze wsparcia na łączną kwotę 150 mln zł ma skorzystać co najmniej 2,5 tys. osób. Tak jak w module A, operatorem wsparcia będzie samorząd powiatowy, a planowany termin rozpoczęcia naboru wniosków to marzec 2022 r.

• Moduł C: Program dla organizacji pozarządowych na tworzenie mieszkań wspomaganych oraz wspomaganych społeczności mieszkaniowych dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności wymagających stałego wsparcia.

Ta forma pomocy zakłada się uruchomienie ok. 150 – 250  nowych projektów mieszkań wspomaganych i wspomaganych społeczności mieszkaniowych. W ciągu trzech lat na ten cel przeznaczone zostanie 300 mln zł. Operatorem wsparcia będą oddziały Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

II. PROGRAM SAMOCHODOWY

Celem tego programu będzie zaopatrzenie w specjalnie dostosowane środki transportu osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym, wymagające do przemieszczania się specjalnie dostosowanego samochodu.

• Moduł A: Zapewnienie osobie z niepełnosprawnością samochodu dostosowanego do jej indywidualnych  potrzeb.

W ciągu trzech lat na tę formę wsparcia przeznaczone zostanie 60 mln zł. Środki będą dostępne od  kwietnia 2022 r., a za cały proces odpowiadać będzie PFRON.

• Moduł B: Zapewnienie mieszkańcom gmin wiejskich transportu samochodowego wraz z niezbędnym  wsparciem.

Za tę formę wsparcia również odpowiedzialny będzie PFRON, a budżet to 33 mln zł na trzy lata.

• Moduł C: Dofinansowanie lub refundacja kosztów  kursu  lub egzaminów na prawo jazdy dla osób korzystających z zakupu samochodu w ramach modułu.

W ciągu trzech lat na ten cel przeznaczone zostanie 6,75 mln zł, a ze wsparcia skorzysta ok. 900 osób. Operatorem wsparcia będzie samorząd powiatowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby z niepełnosprawnością.

III.  FINANSOWANIE TWORZENIA NOWYCH WARSZTATÓW TERAPII ZAJĘCIOWEJ I ZAKŁADÓW AKTYWNOŚCI ZAWODOWEJ

Celem programu jest zwiększenie liczby placówek aktywizujących pod kątem zawodowym osoby z najcięższą niepełnosprawnością. Planowane jest zwolnienie samorządu z partycypacji w kosztach na 3 lata (przejęcie finansowania utworzonych placówek na ten okres, zmiana przepisów).

Przewidywana liczebność  grupy korzystającej  ze wsparcia w ciągu trzech lat to nawet 1200 osób w przypadku warsztatów terapii zajęciowej oraz do 900 osób w przypadku zakładów aktywności zawodowej. Budżet w tym okresie to 40 mln zł dla WTZ oraz 60 mln zł dla ZAZ.

IV. WYPOŻYCZALNIA SPRZĘTU REHABILITACYJNEGO, WYROBÓW MEDYCZNYCH I TECHNOLOGII ASYSTUJĄCYCH

Celem programu przewidującego współpracę Narodowego Funduszu Zdrowia, Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych jest zapewnienie dostępu osobom z niepełnosprawnością do potrzebnych im technologii, urządzeń i sprzętu  bez konieczności ponoszenia przez nie kosztów ich zakupu poprzez zbudowanie zasobu, który dzięki mechanizmowi wypożyczania, składowania, konserwowania i modernizacji będzie mógł służyć wielu kolejnym użytkownikom. Dzięki temu zostanie zapewniona nie tylko większa dostępność tak potrzebnego sprzętu, ale również poprawi się efektywność jego wykorzystania.

– Wsparcie osób niepełnosprawnych to bardzo ważne zadanie Państwa i Rządu, dlatego Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych, która ma kompetencje w zakresie logistyki i magazynowania oraz na co dzień zajmuje się serwisami rezerw medycznych, włączy się w ten projekt i będzie operacyjnym koordynatorem wypożyczalni – mówi Prezes RARS Michał Kuczmierowski.

Budżet to 200 mln zł.