Wyniki prognozy ludności na lata 2014-2050 wskazują na pogłębianie się procesu starzenia społeczeństwa. Populacja osób w wieku 60+ w końcu horyzontu prognozy wzrośnie do 13,7 miliona i będzie stanowiła ponad 40% ogółu ludności Polski.

Aktywni zawodowo

Z danych CBOS wynika, że przeszło co ósma osoba (12%) w wieku 60+ pracuje zarobkowo. Odsetek pracujących maleje wraz z wiekiem. O ile w grupie 61-65 lat zarobkowo pracuje 23% seniorów, o tyle w grupie 66-74 lata aktywnych zawodowo jest 7%. Spośród najstarszych seniorów (75 lat i więcej) zarobkowo pracuje zaś 4%.

Najczęstsze sposoby spędzania czasu

Wiek senioralny sprzyja realizacji zainteresowań, pasji i innych potrzeb związanych z wolnym czasem. Z przeprowadzonych przez CBOS wśród seniorów badań wynika, że niemal wszyscy respondenci (98%) w wieku 60+ oglądają telewizję. Zdecydowana większość osób starszych (88%) chodzi też do Kościoła, uczestniczy w mszach i nabożeństwach.

Sporą popularnością wśród seniorów cieszą się również spotkania ze znajomymi i przyjaciółmi w domu (88%) lub poza domem (78%). 84% ankietowanych odwiedza też rodzinę poza miejscem swojego zamieszkania. Taki sam odsetek badanych czyta książki, gazety i czasopisma. Słuchanie radia i muzyki deklaruje 82% seniorów, chodzenie na spacery i piesze wycieczki – 75%, a uprawę działki i ogrodu – 70% osób starszych.

Opieka nad wnukami i pomoc rodzinie

 Ponad połowa (59%) seniorów opiekuje się wnukami bądź prawnukami. 45% ankietowanych starszych osób pomaga dzieciom lub rodzinie w prowadzeniu domu. Nieco mniejszy odsetek badanych (41%) pomaga dzieciom lub członkom rodziny w ich działalności zarobkowej. Niemal co trzeci ankietowany senior (32%) deklaruje opiekę nad współmałżonkiem albo innymi chorymi lub niepełnosprawnymi członkami rodziny. Prawie co piąty (19%) senior pracuje społecznie na rzecz innych, a co szósty (16%) bierze udział w działalności jakiejś grupy bądź wspólnoty religijnej.

Różne poziomy aktywności

Z danych CBOS wyłania się podział seniorów na trzy grupy pod względem rodzaju i częstotliwości przejawianych przez nich aktywności. Grupa najbardziej aktywnych stanowi 38%. Tyle samo wynosi odsetek najmniej aktywnych. Pomiędzy obiema grupami lokuje się 24% seniorów, którzy częściej niż pozostali opiekują się wnukami, pomagają dzieciom lub rodzinie w działalności zawodowej lub prowadzeniu domu. O ile seniorzy z grupy najbardziej aktywnych twierdzą, że jeszcze wiele dobrego może spotkać ich w życiu, o tyle osoby starsze z grupy najmniej aktywnych uważają, że to, co w życiu jest najlepsze, mają już za sobą. Do tego ostatniego zdania przychylają się pozostali seniorzy.

„Senior+” zwiększa aktywność

Dostrzegając potrzeby osób starszych, rząd uznał za priorytet wdrożenie i udoskonalenie skutecznych mechanizmów polityki senioralnej. Jednym z nich jest skierowany do jednostek samorządu terytorialnego Program Wieloletni „Senior+” na lata 2015-2020. Celem tego programu jest zwiększenie aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym seniorów poprzez rozbudowę sieci Dziennych Domów „Senior+” i Klubów „Senior+”.

Program Wieloletni „Senior+” jest realizowany w formule rozszerzonej o możliwość tworzenia Klubów „Senior+” oraz dostosowanej do potrzeb i możliwości osób starszych i jednostek samorządu terytorialnego.

W praktyce Dzienny Dom „Senior+” powinien zapewniać osobom starszym 8-godzinną ofertę usług od poniedziałku do piątku. W odniesieniu do Klubu „Senior+” nie wprowadzono limitu godzinowego. Ustalono zaś, że czas funkcjonowania Klubu „Senior+” powinien odpowiadać potrzebom uczestników.

Pozytywne opinie

Oferta dziennych domów „Senior+” i klubów „Senior+” spotyka się z uznaniem wielu osób starszych.

- „Od kiedy przychodzę na zajęcia „Senior-Wigor” jestem całkiem inna. Lepiej się czuję. Odzyskałam radość w towarzystwie innych ludzi. Po śmierci męża siedziałam sama w domu, a teraz przebywam wśród cudownych ludzi. Cieszę się również, że mogę korzystać z zabiegów rehabilitacyjnych” – mówi p. Helena, uczestniczka Dziennego Domu Pobytu „Senior+” w Stanowie (gm. Bodzantów).

- „Dla mnie aktywne życie seniora oznacza sprawność fizyczną i umysłową. Wspólnie spędzony czas dostarcza mi zadowolenia. Jestem wesoły, odczuwam radość i nie mam czasu myśleć o samotności. Najbardziej lubię spotkania integracyjne i wspólne tańce” – dodaje p. Michał z tej samej placówki.

Zmiany na plus

Przemianę wśród osób starszych korzystających z usług oferowanych przez dzienne domy „Senior+” i kluby „Senior+” zauważają przedstawiciele personelu tych placówek.

- Bycie aktywnym pozwala zapomnieć o starości, a także problemach zdrowotnych i rodzinnych. Dzięki aktywności człowiek czuje się potrzebny innym, odczuwa radość i optymizm, rozwija się intelektualnie i kulturowo. Aktywność zapobiega wykluczeniu społecznemu i daje poczucie godności” – stwierdza Marzena Grzesińska, kierownik Dziennego Domu Senior-WIGOR w Miedznej Drewnianej.

Doświadczenia innych placówek są bardzo podobne.

- „Od momentu otwarcia naszego domu na bieżąco prowadzimy badania satysfakcji życiowej wśród naszych podopiecznych. Wyniki ankiet pokazują, że uczestnictwo w oferowanych przez nas aktywnościach przynosi poprawę ogólnego zadowolenia z życia – starsi, często schorowani ludzie z wielką radością i entuzjazmem biorą udział w zajęciach. Świadczy to o głębokim sensie aktywizowania osób starszych zarówno w sferze społecznej, jak i fizycznej” – uważa Karolina Lasoń, p.o. kierownika Dziennego Domu Senior+ w Tuszynie.

„Jest mi tu dobrze”

Seniorzy z korzystający z oferty Dziennego Domu „Senior+” w Budzanowie nie szczędzą pozytywnych słów pod adresem dziennych domów „Senior+” i klubów „Senior+”.

- „Udzielam się we wszystkich zajęciach i dla zdrowia, i dla towarzystwa. Lubię tworzenie rękodzieła i zajęcia terapeutyczne przez wykonywanie prac manualnych” – mówi p. Teresa.

- „Jest mi tu dobrze. Przebywam między ludźmi. Nie doskwiera mi samotność” – twierdzi p. Edward.

- „Szczególnie cenię tu rehabilitację i sport. Wspólne spotkania poprawiają mi samopoczucie. Mam tu kontakt z ludźmi. Zajęcia oferowane przez Dzienny Dom Pobytu Senior-WIGOR pozwalają mi się zrelaksować” – dodaje p. Roman.