– Dziękuję. Wy mi kiedyś pomogliście i ja też chciałbym, teraz pomóc – mówi 24-letni Daniel, uczestnik projektu „Nowa Droga – wsparcie osób młodych opuszczających zakłady karne lub areszty śledcze”, który był  bezpośrednio skierowany do 40 byłych więźniów w wieku do 29 roku życia. Projekt został zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER 2014-2020).
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odpowiada m.in. za wdrażanie projektów mających na celu bezpośrednie wspieranie osób młodych, integrację społeczno-zawodową więźniów oraz osób pochodzących ze społeczności romskiej. Działania obejmują także rozwój zawodowy. Łącznie na lata 2014-2020 jest 479 mln euro, czyli około 2 mld zł.

350 kilometrów do przejścia, aby wyjść na prostą

Daniel nie jest jedynym uczestnikiem, który zmienił swoje życie. – Dzięki projektowi znalazłem mieszkanie i pracę w myjni parowej. Mam dziewczynę. Nie chcę wracać do dawnego życia – mówi 28-letni Patryk, uczestnik projektu „Nowa Droga – wsparcie osób młodych opuszczających zakłady karne lub areszty śledcze”.
– Uczę się dystansu, cierpliwości. Widzę, że nie wszystko muszę mieć, że nie jestem pępkiem świata. Że muszę sama zawalczyć o to, co chcę dostać. Zobaczymy, czy uda mi się to przełożyć na życie, kiedy przyjadę do domu – mówi 26-letnia Milena. Z kolei 27-leni Dominik stwierdza: – Jestem dumny z siebie, dumny z tego, że dałem radę.
Daniel, Milena i Dominik są uczestnikami „Nowej Drogi”. Za projektem stoi Stowarzyszenie POSTIS. – Obecnie realizujemy II edycję tego projektu. Głównym celem  jest podniesienie  aktywności zawodowej i zdolności do zatrudnienia  młodych, byłych więźniów. W ramach projektu „Nowa Droga” były więzień i opiekun–resocjalizator idą razem , szlakiem św. Jakuba, 350 km,  na trasie Lublin – Kraków,  niezależnie od warunków pogody i pory roku. Podczas wyprawy uczestnicy zwiększają motywację do pozytywnej zmiany postawy życiowej – mówi Barbara Bojko-Kulpa, prezes Stowarzyszenia POSTIS. Dodaje, że praca z byłymi więźniami tą metodą jest skuteczna i prowadzi do ich powrotu do społeczeństwa.

W ramach I edycji  projektu 40 byłych więźniów zostało objętych wsparciem i  ponad 60 proc. z nich podjęło legalną pracę, a tylko ok. 10 proc. ponownie wróciło do więzienia. Większość  z nich skorzystało ze wsparcia i uporządkowało sprawy rodzinne,  podjęło pracę, część podwyższyła kwalifikacje poprzez szkolenia i staże zawodowe.
– Swoje przeszedłem, karę odbyłem i doszedłem do wniosku, że być może było potrzebne to do ogarnięcia się, do zrobienia czegoś z sobą. Dziękuję za wsparcie i za wszystko, miło jest mieć kogoś, kto pomimo wszystko w ciebie wierzy – mówi 25-letni Bartek.

Romowie aktywni na rynku pracy

W trakcie realizacji jest także projekt aktywizujący społeczność romską „Pewne jutro poprzez aktywność zawodowo-edukacyjną - projekt dla społeczności romskiej Dolnego Śląska”. Skierowany jest do osób z Bystrzycy Kłodzkiej, Kłodzka, Wałbrzycha i Kamiennej Góry.
– Spotkanie z doradcą zawodowym pozwoliło mi na poznanie preferencji zawodowych, określenie ścieżki zawodowej, wybór kursu zawodowego i zrobienie szkolenia komputerowego. Podczas warsztatów z aktywizacji zawodowej dowiedziałam się jak rozmawiać z pracodawcami, omawialiśmy jak się przygotować do takiej rozmowy, nawet jak się ubrać, żeby jak najlepiej wypaść przed pracodawcą. Dowiedziałam się, jak w praktyce wyglądają spotkania o pracę, na co pracodawcy zwracają uwagę. Pisaliśmy CV i list motywacyjny – opowiada 38-letnia Sylwia z Bystrzycy Kłodzkiej.
To pierwszy taki projekt w mieście. – Mam nadzieję, że nie ostatni – mówi Barbara Marcinkowska, koordynator projektu. Jej zdaniem programy umożliwiają Romom na aktywność zawodową, integrację, a także przełamują stereotypy.

Projekty dla pracowników pomocy społecznej

Z funduszy PO WER umiejętności mogą udoskonalać także osoby, które na co dzień pomagają innym. – Programy, dzięki którym możemy jako pracownicy otrzymać kompleksowe wsparcie, mają realne odniesienie do efektywności pracownika w miejscu pracy. Dzięki temu, iż mój pracodawca przystąpił do realizacji projektu poprawiła się jakość pracy oraz skuteczność działań w zakresie pomocy społecznej – mówi Paulina Bigus koordynator zespołu ds. pracy socjalnej GOPS w Kartuzach i uczestniczka projektu „Profesjonalizacja pomocy społecznej w Gminie Kartuzy”.

W trakcie realizacji projektu brała m.in. udział w szkoleniach wewnętrznych, superwizji grupowej i indywidualnej. – Obecnie zajmuję się kompleksowych wsparciem osób, rodzin potrzebujących wsparcia. Moja praca nie polega na przyznawaniu świadczeń pieniężnych a na świadczeniu pracy socjalnej. Bazując na zasobach osób, rodzin, pomagam im samodzielnie rozwiązywać problemy – mówi.
Także Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Janusza Korczaka realizuje w Warszawie projekt „Specjalista pracy socjalnej” dla 150 pracowników m.in. instytucji pomocy i integracji społecznej zatrudnionych na stanowiskach pracownik socjalny, starszy pracownik socjalny, specjalista pracy socjalnej. – Są to osoby, które świadczą pomoc bezpośrednio na rzecz osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, w tym usługi aktywizacji i inne usługi społeczne. Szkolenia są realizowane w 2 turach (aktualnie trwa druga tura). W każdej turze jest przewidzianych 75 miejsc – mówi dr Joanna Lizut, dyrektor ds. nauki i dydaktyki. Podnoszenie kwalifikacji wiele znaczy dla uczestników. – Szkolenie zorientowane było na kształcenie umiejętności teoretycznych i praktycznych, które będą wykorzystywane przeze mnie w praktyce zawodowej – mówi Agnieszka Dołęga, starszy pracownik socjalny z 10-letnim stażem. – Szkolenie pozwala na spojrzenie na pracę z innej perspektywy – mówi Dorota Karpowicz, starszy pracownik socjalny w zawodzie od 25 lat.

Z kolei Justyna Swacha-Furmaniak uważa, że tego typu projekty umożliwiają podnoszenie kwalifikacji i wsparcie merytoryczne.    

Ochotnicze hufce pracy dla młodych

Projekty wspierają także młodych w wieku od 18 do 24 roku życia pozostających bez zatrudnienia i dyplomu uczelni. W województwie podkarpackim w projekcie „Od szkolenia do zatrudnienia” udział wzięło 290 uczestników. – Udział w projekcie wniósł bardzo dużo zmian do mojego życia. Brałam udział w spotkaniach z doradcą zawodowym i psychologiem oraz w warsztatach kreowania wizerunku. Poza tym zrobiłam kurs prawa jazdy kat. B oraz kurs zawodowy „Sprzedawca-handlowiec z obsługą kas fiskalnych”.  Potem trafiłam na trzymiesięczny staż. Pracuję w firmie do dziś – mówi Agnieszka Pachucka, uczestniczka projektu realizowanego przez Młodzieżowe Centrum Kariery OHP w Grajewie, woj. podkarpackie. Zachęca do udziału innych.
Zdaniem Iwony Lenik-Pałys, specjalisty ds. programów w Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży w Krośnie, projekty motywują. – Uczestnictwo w projekcie, a tym samym w różnych formach wsparcia, pozwoliło młodzieży podnieść kwalifikacje zawodowe i wykorzystać je na rynku pracy – mówi.

Z kolei Elżbieta Marcinkowska, doradca zawodowy Młodzieżowego Centrum Kariery w Katowicach dodaje: – Młodzi nauczyli się występować na forum, mówić o sobie, chętnie prezentowali uzyskaną na zajęciach wiedzę i wymieniali się informacjami. W trakcie stażów zawodowych, czyli w wielu przypadkach w trakcie pierwszego doświadczenia pracowniczego, musieli włożyć wiele wysiłku, aby zrozumieć reguły panujące w miejscu pracy – opowiada Elżbieta Marcinkowska. – Na początku roszczeniowi, bez wpojonych zasad, trudno było im zrozumieć, że nie bez wyraźnego powodu opuszczać pracy. Udało się to zmienić. Bogatsi w nowe doświadczenia, umiejętności i kwalifikacje ruszyli na rynek pracy. Wielu zdecydowało się na naukę w szkołach dla dorosłych, a nawet studia – opowiada.

Jednym z uczestników projektu „Od szkolenia do zatrudnienia – EFS” w województwie śląskim był Szymon Papis. – Po rozmowie z doradcą wybrałem kurs grafika komputerowego, który był najbardziej spójny z moimi preferencjami zawodowymi i zainteresowaniami. Obecnie pracuję  na stanowisku administratora  stron internetowych firmy. Dbam o wygląd graficzny strony, zajmuję się także e-commerce firmy. W pełni wykorzystuję nabyte w trakcie projektu umiejętności i kwalifikacje – mówi Szymon Papis uczestnik projektu „Od szkolenia do zatrudnienia – EFS” w województwie śląskim.

Patryk Zawadziński, uczestnik projektu w województwie śląskim (obecnie studiuje) dodaje: – Poleciłbym udział w tego typu projekcie każdemu młodemu człowiekowi, który nie potrafi określić drogi zawodowej.