Polityka senioralna to jeden z najważniejszych obszarów działalności Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej. Osoby starsze są szczególną grupą, która przez wiele lat budowała polską gospodarkę, tworzyła rynek pracy, która powołała na świat kolejne pokolenia Polaków. Dzisiaj zasługują na to, by żyć spokojnie i godnie.

W trudnych czasach, w obliczu wzrostu cen wywołanego wojną w Ukrainie i polityką Kremla, a wcześniej pandemii COVID-19 rolą odpowiedzialnego państwa jest dbanie o bezpieczeństwo mieszkańców – również to finansowe.

Właśnie te inwencje towarzyszyły wprowadzaniu przez nas najpierw w 2019 roku 13. emerytury, a następnie 14. emerytury. Ta, przypomnę, również jest już gwarantowana ustawą, będzie wypłacana co roku. Pragnę również podkreślić, że tegoroczna „czternastka” w pełnej wysokości to rekordowe 2650 zł brutto. W ten sposób chcemy jeszcze lepiej zabezpieczyć sytuację polskich seniorów – wskazuje wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

Czternasta emerytura w pełnej wysokości 2650 zł wypłacana jest osobom, które pobierają świadczenia do 2900 zł brutto. Powyżej tej kwoty działać będzie zasada „złotówka za złotówkę”, czyli 14. emerytura zostanie zmniejszana o kwotę przekroczenia ponad 2900 zł brutto, przy czym kwota czternastki wyniesie co najmniej 50 zł.

Finansowe wsparcie dla seniorów

Z kolei 13. emerytura została wypłacona po raz pierwszy w 2019 roku. Jest dodatkowym świadczeniem pieniężnym – od 2020 r. gwarantowanym ustawowo – dla wszystkich emerytów i rencistów w Polsce. Świadczenie wypłacane jest dla ok. 9,7 mln osób w wysokości najniższej emerytury, która obowiązuje od 1 marca danego roku. Od 2019 r. do 2022 r. koszt wypłaty 13. emerytury to ok 47,8 mld zł. W 2023 r. to ok. 15,4 mld zł.

14. emerytura po raz pierwszy została wypłacona w 2021 r. Początkowo miało być to jednorazowe wsparcie, jednak tak jak 13. emerytura weszło ono na stałe do katalogu świadczeń.

Z kolei na waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych w 2023 roku przeznaczyliśmy rekordowe ok. 44,15 mld zł. Od 1 marca 2023 r. najniższa emerytura to 1588,44 zł – o ponad 700 zł więcej niż w roku 2015.

W 2019 roku wprowadziliśmy także nowe rodzicielskie świadczenie uzupełniające w wysokości max. najniższej emerytury dla rodziców, którzy poświęcili się wychowaniu co najmniej 4. dzieci rezygnując z pracy zawodowej lub pracując za krótko, by uzyskać prawo do choćby najniższej emerytury – przypomina wiceszef resortu rodziny.

Świadczenie realizowane w ramach programu Mama 4+ przyznano ok. 75,5 tys. osób, w sumie to 2,1 mld zł.

Aktywność na wagę złota

W Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej przykładamy również dużą wagę do tworzenia przestrzeni przyjaznej osobom starszym, oferującej różnorodne formy aktywności – od fizycznej, przez zajęcia edukacyjne po integrację społeczną i międzypokoleniową. Temu służy m.in. realizowane przez Ministerstwo programy Senior+ i Aktywni+, które są ważną częścią polityki senioralnej państwa – mówi wiceminister Stanisław Szwed.

W latach 2015-2022 w całej Polsce powstało ok. 1200 Dziennych Domów i Klubów Senior+ oferujących miejsca dla blisko 28 tys. uczestników. Program Aktywni+ to z kolei blisko 1150 projektów zrealizowanych w latach 2021-2023, z których skorzystało prawie 710 tys. osób starszych.

Dzięki tego rodzaju działaniom osoby starsze w Polsce mogą pełniej uczestniczyć w życiu lokalnej społeczności, mogą czuć się ważne i potrzebne – podkreśla wiceminister.

Ważne zmiany dla emerytów

W 2017 r. rząd PiS przywrócił Polakom wolność wyboru momentu przejścia na emeryturę, cofając decyzję rządu Donalda Tuska, podwyższającą wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn do 67. roku życia.

Decyzję o przejściu na emeryturę czy pozostaniu na rynku pracy każdy może podjąć sam, biorąc pod uwagę stan zdrowia, chęci i możliwości. By do tego zachęcić, rząd w 2022 roku wprowadził m.in. PIT-0 dla seniorów.

Dziś proponujemy wprowadzenie tzw. emerytur stażowych. Chcemy, by przejście na emeryturę stażową było możliwe po 38 latach pracy kobiet i 43 latach pracy mężczyzn. Każda osoba będzie miała wolność wyboru, czy chce skorzystać z emerytury stażowej, czy poczekać na osiągnięcie wieku emerytalnego, a tym samym dłużej odkładać na swoją emeryturę – mówi wiceminister Stanisław Szwed.

Kolejnym krokiem dla poprawy sytuacji seniorów w Polsce jest podpisanie przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych. Oznacza to, że świadczenia będą przysługiwać także tym osobom, które nie posiadają stażu pracy w warunkach szczególnych przed 1 stycznia 1999 r. Dzięki temu prawo do emerytury pomostowej uzyska znacznie większa grupa osób.

W praktyce oznacza to uchylenie wygasającego charakteru tych świadczeń. To z kolei może przyczynić się do zwiększenia atrakcyjności wykonywania prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, ponieważ młodsi pracownicy uzyskają prawo do emerytury pomostowej.

Seniorzy zasługują na wszystko, co najlepsze

Jak wskazuje wiceminister rodziny Stanisław Szwed, wsparcie finansowe, wspieranie aktywności, a także troska o seniorów – ma na celu zapewnienie im bezpieczeństwa, poczucia wspólnoty, zapewnienia im poczucia godności. Osoby starsze, które przez wiele lat pracowały i budowały polską gospodarkę, które wychowywały kolejne pokolenia Polaków, po prostu na to zasługują.