Stworzenie Polski prawdziwie przyjaznej dla osób starszych i niepełnosprawnych to też jedna z obietnic złożona w expose premiera Mateusza Morawieckiego. To bez wątpienia jedno z najważniejszych wyzwań, przed jakimi staje Polska w obliczu zachodzących procesów demograficznych – wydłużającego się przeciętnego trwania życia, czy rosnącego, ale wciąż niskiego poziomu dzietności.

Resort rodziny uruchomił (lub kontynuuje) szereg programów, które mają tworzyć warunki do rozwoju aktywności osób starszych, otaczać ich opieką i wspierać w codziennym życiu.

Miliardy dla seniorów

Przykładem takiego programu jest Emerytura plus, czyli jednorazowe świadczenie pieniężne (w kwocie najniższej emerytury, czyli 1100 złotych brutto), które zostało wypłacone wszystkim emerytom i rencistom w maju 2019 roku. Celem Emerytury plus, obok pomocy dla emerytów i rencistów, było zmniejszenie różnic dochodowych w społeczeństwie.

W sumie Emeryturę plus otrzymało 9,8 mln osób. Na wypłaty przeznaczyliśmy 10,8 mld złotych.

To rozwiązanie, które było oczekiwane przez społeczeństwo. Potwierdzają to badania CBOS, który w marcu zapytał Polaków o ocenę tzw. Nowej Piątki PiS. Wszystkie zapowiadane rozwiązania spotkały się z przychylnymi reakcjami społecznymi. „Trzynastą emeryturę” poparło 84 proc. ogółu badanych.

Emerytura plus wpisuje się w długofalową politykę wsparcia osób starszych. Przykładamy do tego dużą wagę. Przywróciliśmy wiek emerytalny dając Polakom wybór. Podnosimy również wysokość najniższych świadczeń – mówi minister rodziny, pracy i polityki społecznej Bożena Borys-Szopa.

Świadczenia w górę

• Ubiegłoroczna waloryzacja świadczeń była najwyższa od 5 lat – emerytury i renty wzrosły o 2,98 proc.
• Z kolei w marcu 2019 roku świadczenia dla emerytów i rencistów wzrosły o 2,86 proc., ale nie mniej niż o 70 złotych.
• Kolejny raz rząd Prawa i Sprawiedliwości podniósł wysokość najniższych świadczeń, które od marca br. wynoszą 1,1 tys. złotych brutto.

W sumie najniższe świadczenia dla emerytów i rencistów w latach 2016-2019 wzrosły o ok. jedną czwartą – wylicza Bożena Borys-Szopa.

Uhonorowanie mam

W tym kontekście warto również wspomnieć o programie Mama 4 plus, który wszedł w życie 1 marca 2019 roku, a który zakłada wypłatę rodzicielskich świadczeń uzupełniających rodzicowi, który poświęcił się wychowaniu co najmniej czworo dzieci.

- Chcemy docenić osoby, które, skupiając się na opiece nad kilkorgiem dzieci, zrezygnowały z pracy zarobkowej, a dziś żyją na granicy ubóstwa, nie mając prawa do świadczeń emerytalnych nawet na minimalnym poziomie – mówi wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Marcin Zieleniecki.

W budżecie państwa na 2019 rok na wypłatę rodzicielskich świadczeń uzupełniających zarezerwowano ponad 801 mln złotych.  

Dostrzec seniorów

Z myślą o osobach, które ukończyły 75 lat ministerstwo prowadzi program „Opieka 75 plus”, którego celem jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych, w tym tych specjalistycznych. W ramach programu gminy mogą skorzystać z dofinansowania na świadczenie takich usług.

Od 2019 roku „Opieka 75 plus” działa w rozszerzonej formule. Program jest skierowany nie tylko to osób samotnych w wieku 75 lat i więcej (jak było do tej pory), ale też do seniorów, którzy mają rodziny.

Dzięki temu rozwiązaniu więcej osób starszych będzie mogło skorzystać z usług, których do tej pory byli pozbawieni – mówi minister Bożena Borys-Szopa.

Z kolei rozbudowie sieci Dziennych Domów oraz Klubów dla osób starszych służyć ma program „Senior +”. Dzięki niemu powstają placówki, w których osoby starsze nie tylko mogą spędzać czas korzystając z oferty kulturalnej czy zajęć sportowych, ale również mają zapewnione posiłki oraz opiekę i pomoc w czynnościach dnia codziennego.

Od 2018 roku rząd Prawa i Sprawiedliwości przeznacza rocznie na realizację programu rekordową kwotę 80 mln złotych, to o 50 mln złotych więcej niż w 2015 roku.

Z kolei roczny budżet Programu na Rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych (ASOS) to 40 mln złotych.

ASOS skierowany jest do osób, które kończą swoją aktywność zawodową, ale posiadają kwalifikacje i doświadczenie, którego nie można przekreślić po przejściu na emeryturę. W latach 2016-2018 na realizację programu przeznaczono 113,8 mln złotych. Z tych środków dofinansowano ponad 1,1 tys. projektów, z których skorzystało blisko 450 tys. osób.

W 2019 roku w ramach ASOS 300 projektów otrzyma dofinansowanie na 37,8 mln złotych.