Stworzenie Polski prawdziwie przyjaznej dla osób starszych i niepełnosprawnych to jedna z istotnych obietnic złożona w expose premiera Mateusza Morawieckiego. To bez wątpienia jedno z najważniejszych wyzwań, przed jakimi staje Polska w obliczu zachodzących procesów demograficznych – wydłużającego się przeciętnego trwania życia, czy rosnącego, ale wciąż niskiego poziomu dzietności.

Resort rodziny uruchomił (lub kontynuuje) szereg programów, które mają tworzyć warunki do rozwoju aktywności osób starszych, otaczać ich opieką i wspierać seniorów w codziennym życiu.

Z myślą o osobach, które ukończyły 75 lat ministerstwo prowadzi program „Opieka 75 +”, którego celem jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych, w tym tych specjalistycznych. W ramach programu gminy mogą skorzystać z dofinansowania na świadczenie takich usług.

Najważniejsze działania

Według danych na koniec września 2018 roku do programu przystąpiły 384 gminy, a usługami oferowanymi w ramach programu objęto ponad 2,2 tys. osób. Od 2019 roku „Opieka 75 +” będzie działała w rozszerzonej formule.
- Program będzie skierowany nie tylko to osób samotnych w wieku 75 lat i więcej (jak było do tej pory), ale też do seniorów, którzy mają rodziny. Dzięki temu rozwiązaniu więcej osób starszych będzie mogło skorzystać z usług, których do tej pory byli pozbawieni – mówi minister Elżbieta Rafalska.

Z kolei rozbudowie sieci Dziennych Domów oraz Klubów dla osób starszych służyć ma program „Senior +”. Dzięki niemu powstają placówki, w których osoby starsze nie tylko mogą spędzać czas korzystając z oferty kulturalnej czy zajęć sportowych, ale również mają zapewnione posiłki oraz opiekę i pomoc w czynnościach dnia codziennego.
W 2018 roku na realizację programu przeznaczono rekordową kwotę 80 mln złotych. Taka sama pula środków została już zabezpieczona w projekcie budżetu na 2019 rok. Trwa właśnie nabór ofert w otwartym konkursie przyszłorocznej edycji programu.

30 listopada ruszył również nowy konkurs ofert na najlepsze projekty dofinansowane ze środków Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020. Program ten powstał z myślą o osobach, które kończą swoją aktywność zawodową, ale posiadają kwalifikacje i doświadczenie, którego nie można przekreślić po przejściu na emeryturę. W latach 2016-2018 na realizację programu przeznaczono 113,8 mln złotych. Z tych środków dofinansowano ponad 1,1 tys. projektów, z których skorzystało blisko 450 tys. osób. Budżet tegorocznej edycji to 40 mln złotych. Dzięki tym środkom oferta zajęć kulturalnych, edukacyjnych, warsztatów, wycieczek czy całego spectrum wszystkich innych form pobudzania i wspierania aktywności osób starszych stale się rozwija.
- Beneficjentami programu są nie tylko seniorzy, którzy w jesieni swojego życia mogą korzystać z oferty przystosowanej do swoich potrzeb czy kondycji zdrowotnej, ale również młodsze pokolenia, które mogą czerpać z życiowego doświadczenia starszych Polaków – mówi minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska.

Dokument kształtujący politykę senioralną

Kierunek działań rządu w polityce senioralnej wyznacza, przyjęta przez Radę Ministrów, „Polityka społeczna wobec osób starszych 2030. Bezpieczeństwo – Uczestnictwo – Solidarność”. To pierwszy rządowy dokument, w którym zostały uwzględnione potrzeby niesamodzielnych seniorów.
- Pozwoli to na wprowadzenie rozwiązań zmniejszających skalę zależności osób starszych od innych, a także szeregu ułatwień w dostępie do usług wzmacniających samodzielność. W dokumencie wskazano cele polityki społecznej wobec osób starszych – to m.in. podniesienie jakości życia seniorów, umożliwienie im jak najdłuższej samodzielności, zapewnienie bezpieczeństwa, czy stworzenie warunków do aktywnego życia – mówi wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Bojanowska.