Nowo wprowadzone usługi sąsiedzkie będą zadaniem gminy, nie będą miały jednak charakteru obowiązkowego. W praktyce oznacza to, że gmina sama podejmie decyzję, czy będzie realizować usługi opiekuńcze w tej formie. Będzie mogła także zadecydować, czy organizując na swoim terenie usługę sąsiedzką będzie korzystać z możliwości jej zlecenia organizacjom pozarządowym.

W zależności od indywidualnych potrzeb i możliwości, samorząd będzie decydował o formie podejmowania współpracy z opiekunami-sąsiadami (w większości przypadków podstawą takiej współpracy będzie umowa zlecenie lub wolontariat).

Dofinansowanie usług sąsiedzkich

Chociaż usługi sąsiedzkie będą finansowane ze środków gminy, jednostki samorządu terytorialnego będą mogły ubiegać się o dofinansowanie nawet do 80 proc. kosztów w ramach Korpusu Wsparcia Seniorów na rok 2024. Jego budżet to 50 mln zł.

Program będzie realizowany od dnia 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r. i jest adresowany do wszystkich gmin w Polsce, zarówno miejskich, wiejskich, jak i miejsko – wiejskich.

Adresatami programu będą seniorzy w wieku 60 lat i więcej, mający problemy z samodzielnym funkcjonowaniem ze względu na stan zdrowia, prowadzący samodzielne gospodarstwa domowe lub mieszkający z osobami bliskimi, które nie są w stanie zapewnić im wystarczającego wsparcia.

Program zakłada realizację dwóch modułów

Celem Modułu I jest zapewnienie usług  opiekuńczych w formie usług sąsiedzkich seniorom w wieku 60 lat i więcej.

Usługi sąsiedzkie świadczone w ramach Modułu I obejmą swoim zakresem pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych, podstawową opiekę higieniczno-pielęgnacyjną, przez którą należy rozumieć formy wsparcia niewymagające specjalistycznej wiedzy i kompetencji, oraz, w miarę potrzeb i możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Celem Modułu II będzie natomiast poprawa bezpieczeństwa oraz możliwości samodzielnego funkcjonowania w miejscu zamieszkania osób starszych przez zwiększanie dostępu  do tzw. opieki na odległość, a także wsparcie gmin w realizacji świadczenia usług opiekuńczych. 

W ramach tego modułu gminy będą mogły uzyskać wsparcie finansowe na dofinansowanie zakupu, jak również kosztów użytkowania tzw. opasek lub innych urządzeń bezpieczeństwa oraz na dofinansowanie kosztów użytkowania opasek lub innych urządzeń bezpieczeństwa zakupionych w ramach programu Korpus Wsparcia Seniorów w latach 2022 – 2023.