Ustawa normuje  zaopatrzenie niektórych grup osób, które uległy wypadkom w innych okolicznościach, aniżeli wymienione w ustawie o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Przepisy ustawy stosuje się do wszystkich osób poszkodowanych w wyniku wypadku w szczególnych okolicznościach albo choroby zawodowej powstałej w tych okolicznościach, a więc zarówno do osób ubezpieczonych, jak też do osób nie będących osobami ubezpieczonymi.

Za wypadek uzasadniający przyznanie świadczeń uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło:

1. przy ratowaniu innych osób od grożącego ich życiu niebezpieczeństwa,
2. przy chronieniu własności publicznej przed grożącą jej szkodą,
3. przy udzielaniu przedstawicielowi organu państwowego lub organu samorządu terytorialnego pomocy przy spełnianiu czynności urzędowych oraz przy wykonywaniu prac związanych ze spisem powszechnym.
4. przy ściganiu lub ujęciu osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub przy chronieniu innych osób przed napaścią,
5. przy wykonywaniu funkcji radnego lub członka komisji rady wszystkich jednostek samorządu terytorialnego albo przy wykonywaniu przez sołtysa czynności związanych z tym stanowiskiem,
6. przy wykonywaniu funkcji ławnika w sądzie,
7. w czasie zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych realizowanych przez jednostki organizacyjne systemu oświaty, zajęć w szkole wyższej lub zajęć na studiach doktoranckich albo w czasie odbywania praktyki przewidzianej organizacją studiów lub nauki,
8. przy pracy w Ochotniczych Hufcach Pracy na innej podstawie niż umowa o pracę,
9. przy pracy wykonywanej w ramach terapii zajęciowej w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz  podmiotach leczniczych niebędących  przedsiębiorcami, o których mowa w przepisach o działalności leczniczej,
10. przy wykonywaniu bezpośredniej ochrony przed klęskami żywiołowymi,
11. przy wykonywaniu funkcji członka komisji powołanej przez organ państwowy lub organ samorządu terytorialnego do przeprowadzenia wyborów lub referendum,
12. przy wykonywaniu świadczeń przez wolontariusza, o którym mowa w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie  
13. w trakcie uczestnictwa w centrum integracji społecznej,
14. przy wykonywaniu przez bezrobotnego prac społecznie użytecznych, o których mowa w art. 73a ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
15. przy odbywaniu praktyki absolwenckiej w rozumieniu ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich
16. przy odbywaniu stażu uczniowskiego, o którym mowa w art. 121a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe