5. maja obchodzimy Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych. To dobry moment, aby podsumować, co zmieniło się dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów oraz jakie są najbliższe plany resortu rodziny w tym zakresie.

Co się zmieniło?

Priorytetem działań rządu jest rodzina. Sztandarowym programem wsparcia polskich rodzin jest uruchomiony 1 kwietnia 2016 r. jest program „Rodzina 500 plus”. Świadczenie wychowawcze 500 zł miesięcznie skierowane jest także do rodzin z niepełnosprawnymi dziećmi. Przy ubieganiu się o przyznanie świadczenie także na pierwsze dziecko dla rodzin z dzieckiem niepełnosprawnym przyjęto wyższe kryterium dochodowe – 1200 zł.

Od stycznia 2016 r. wzrosło świadczenie pielęgnacyjne dla rodziców lub opiekunów niepełnosprawnego dziecka - do 1300 zł. Od 2017 roku wysokość świadczenia pielęgnacyjnego będzie corocznie waloryzowana. Oznacza to, że każdego roku ma ono wzrastać o procentowy wskaźnik, o jaki zwiększać się będzie minimalne wynagrodzenie za pracę. W maju 2014 roku świadczenie pielęgnacyjne podniesiono do 1000 zł, a w 2015 r. do 1200 zł.

Kto może ubiegać się o wsparcie? Przysługuje ono rodzicom lub opiekunom dzieci z niepełnosprawnością, powstałą do 18. roku życia lub do 25. roku życia - w przypadku, gdy dziecko się uczyło.

Pomoc niepełnosprawnym to nie tylko wsparcie finansowe. Prowadzone są także m.in. warsztaty terapii zajęciowej (WTZ) - w sumie  699. Korzysta z nich ok. 26 tys. osób niepełnosprawnych. Kwota na dofinansowanie kosztów rocznego pobytu jednego uczestnika WTZ ze środków PFRON od początku tego roku wzrosła z 14 796 zł do 15 996 zł.

Ogromną rolę w pomocy osobom niepełnosprawnym i ich opiekunom odgrywają organizacje pozarządowe. Na wsparcie ich działań w 2016 roku PFRON przeznaczył 175 mln zł. 28 kwietnia 2016 roku kwota ta została znacznie zwiększona – do 210 mln zł. Dzięki zmianie będzie można zwiększyć liczbę dofinansowanych projektów wspierających samodzielność osób niepełnosprawnych o kolejne 60. Oznacza to wzrost liczby dofinansowanych projektów, w tym również adresowanych do dzieci niepełnosprawnych ze 105 do 165.

Dla opiekunów, którzy wracają do pracy po przerwie związanej z opieką nad niepełnosprawnym przygotowano dwa instrumenty: grant na telepracę i świadczenie aktywizacyjne. Grant na telepracę skierowany jest do pracodawcy albo przedsiębiorcy za zatrudnienie w formie telepracy bezrobotnych rodziców powracających na rynek pracy – posiadających co najmniej jedno dziecko w wieku do 6 lat oraz bezrobotnych, którzy zrezygnowali z zatrudnienia ze względu na opiekę nad osobą zależną. Grant przysługuje w kwocie określonej w umowie zawartej ze starostą, nie wyższej jednak niż 6-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego bezrobotnego.

Świadczenie aktywizacyjne starosta może przyznać pracodawcy za zatrudnienie bezrobotnego rodzica powracającego na rynek pracy po przerwie związanej z wychowywaniem dziecka lub bezrobotnego sprawującego opiekę nad osobą zależną, który w okresie 3 lat przed rejestracją w urzędzie pracy zrezygnował z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na opiekę nad osobą zależną. Świadczenie aktywizacyjne przysługuje przez: 12 miesięcy w wysokości połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie za każdego skierowanego bezrobotnego albo 18 miesięcy w wysokości jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie za każdego skierowanego bezrobotnego.

Jakie są plany?

W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej prowadzone są obecnie analizy kolejnych zmian w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych, ich rodzin oraz opiekunów osób niepełnosprawnych. 12 stycznia 2016 r. w tym celu został powołany wewnątrzresortowy Zespół do Spraw Rozwiązań Systemowych dla Opiekunów Osób Niepełnosprawnych. Jego zadaniem jest analiza obecnych rozwiązań oraz przygotowanie odpowiednich zmian legislacyjnych, dotyczących w szczególności realizacji wyroków Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r.