Centra usług społecznych mają stworzyć nową jakość pomocy społecznej. Kompleksowo, w jednym miejscu, zgodnie z potrzebami lokalnej społeczności – właśnie tak mają działać CUS. Ogłoszony w środę przez minister rodziny, pracy i polityki społecznej Marlenę Maląg konkurs na pilotaż tworzenia i funkcjonowania Centrum Usług Społecznych przewiduje powstanie 30 takich placówek.

Założenia konkursu:

• Program Operacyjny: Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020

• Działanie: 2.8 Rozwój usług społecznych świadczonych w środowisku lokalnym

• Instytucja Organizująca Konkurs: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

• Planowany termin naboru wniosków: styczeń 2019 r.

• Wnioskodawca: jednostka samorządu terytorialnego (przewidziano możliwość złożenia wniosku w partnerstwie):

• gminy liczące poniżej 5 000 mieszkańców,

• gminy liczące poniżej między 5 000 a 99 999 mieszkańców,

• miasta liczące od 100 000 mieszkańców,

• miasta na prawach powiatu.

• Planowana liczba CUS-ów: 30

• Środki z Europejskiego Funduszu Społecznego i Budżetu Państwa przeznaczone na konkurs: 100 000 000 zł

Jakie będą typy CUS?

Typ 1. – CUS działające na obszarze jednej gminy, powstałe przez przekształcenie ośrodka pomocy społecznej;

Typ 2. – CUS działające na obszarze dwóch lub więcej gmin, powstałe na podstawie porozumienia gmin, funkcjonujące obok OPS jako odrębna jednostka organizacyjna gminy;

Typ 3. – CUS działające na obszarze gminy powyżej 100 tys. mieszkańców, powstałe przez utworzenie w mieście nowej jednostki organizacyjnej, odrębnej w stosunku do funkcjonującego w tym mieście OPS;

Typ 4. – CUS działające w miastach na prawach powiatu (z wyłączeniem miast wojewódzkich), powstałe przez przekształcenie MOPR (miejskiego ośrodka pomocy rodzinie - placówki wsparcia łączącej zadania ośrodka pomocy społecznej i powiatowego centrum pomocy rodzinie).

Pomówmy o pieniądzach, czyli jak podzielone zostanie 100 mln zł przeznaczone na pilotaż CUS:

TYP 1 – 38 750 000 zł – w tym:

• 10 000 000 zł – dla gmin liczących poniżej 5 000 mieszkańców, tj. 4 projekty po maks. 2 500 000 zł;

• 18 750 000 zł – dla gmin liczących między 5 000 a 99 999 mieszkańców, tj. 6 projektów po maks. 3 125 000 zł;

• 10 000 000 zł – dla miast liczących od 100 000 mieszkańców, tj. 4 projekty po maks. 2 500 000  zł;

TYP 2 – 40 000 000 zł – dla gmin i miast do 100 000 mieszkańców, tj. 8 projektów po maks.
5 000 000  zł,

TYP 3 – 11 250 000 zł – dla miast liczących od 100 000 mieszkańców, tj. 4 projekty po maks.
2 812 500 zł,

TYP 4 – 10 000 000 zł – dla miast na prawach powiatu, tj. 4 projekty po maks. 2 500 000 zł.

Kryteria wyboru projektów, czyli szczegóły dla wnioskodawców:

1. Wnioskodawca przedstawi, w formie załączników do wniosku o dofinansowanie, wstępne koncepcje:

• przeprowadzenia diagnozy potrzeb i potencjału społeczności lokalnej w zakresie usług społecznych – z uwzględnieniem konsultacji z mieszkańcami,

• wypracowywania modelu rozwoju i integracji usług społecznych użyteczności publicznej przy wykorzystaniu CUS jako nowej jednostki organizacyjnej – z uwzględnieniem możliwości zlecania świadczenia usług społecznych lokalnym organizacjom pozarządowym,

• organizowania społeczności lokalnej z uwzględnieniem animacji działań wspierających, opartych na wolontariacie, samopomocy mieszkańców i wsparciu sąsiedzkim.

2. Jeden podmiot może wystąpić w ramach konkursu nie więcej niż jeden raz we wniosku/wnioskach o dofinansowanie.

3. Wnioskodawcą jest jednostka samorządu terytorialnego – gmina.

4. W ramach projektu wnioskodawca opracuje i przetestuje jedno modelowe rozwiązanie dotyczące realizowania usług społecznych z wykorzystaniem CUS jako nowej jednostki organizacyjnej, wpisujące się w typ 1, typ 2, typ 3, typ 4.

5. Okres realizacji projektu nie może przekroczyć 36 miesięcy.

6. Wnioskodawca będzie realizował projekt uwzględniając wszystkie kamienie milowe obejmujące wymagany zakres działań w określonym czasie.

7. Wnioskodawca zapewni, że co najmniej 80 proc. kosztów bezpośrednich zostanie przeznaczonych na rozwój nowych miejsc świadczenia usług społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem usług realizowanych w społeczności lokalnej (zasada deinstytucjonalizacji).

W ramach projektu finansowane mogą być usługi wchodzące w zakres interwencji EFS, obejmujące: wsparcie rodziny i pieczy zastępczej, wsparcie osób z niepełnosprawnościami, osób starszych i osób w kryzysie bezdomności, opiekę nad dziećmi do lat 3, aktywizację zawodową, mieszkalnictwo społeczne, chronione i wspomagane, reintegrację społeczno-zawodową, usługi zdrowotne, opiekuńcze, a także wsparcie opiekunów faktycznych.

8. Wnioskodawca zapewni, że CUS będzie dążyć do zapewnienia koordynacji usług społecznych i zdrowotnych oraz współpracy z publicznymi służbami zatrudnienia.

9. Wnioskodawca zapewni zaangażowanie odpowiedniej liczby koordynatorów indywidualnych planów usług społecznych, gwarantując wysoką jakość usług.

10. W ramach projektu wnioskodawca zobowiązany jest do opracowania programu usług społecznych w rozumieniu art. 4 Ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych. Program usług społecznych zostanie przygotowany wspólnie z przedstawicielami społeczności lokalnej, a także poddany konsultacjom publicznym.

11. Trwałość projektu: 3 lata od zakończenia realizacji projektu. Liczba miejsc świadczenia usług społecznych może ulec zmniejszeniu w okresie trwałości tylko, gdy wynika to z analizy potrzeb mieszkańców.

12. Wnioskodawca przeznaczy co najmniej 30% kosztów bezpośrednich projektu na zlecenie realizacji usług społecznych organizacjom pozarządowym lub podmiotom ekonomii społecznej.

Co będzie premiowane?

Wnioskodawca zapewni w ramach projektu realizację szerszego zakresu usług społecznych niż określony w ustawie minimalny zakres dla danego typu CUS:

• 5 pkt – w sytuacji zrealizowania 1 usługi powyżej zakresu wynikającego z art. 10 Ustawy,

• 10 pkt – w sytuacji zrealizowania 2 i więcej usług powyżej zakresu wynikającego z art. 10 Ustawy.

2. Wnioskodawca zapewni, że do realizacji projektu zostanie zatrudniona osoba z niepełnosprawnością, w wymiarze co najmniej ½ etatu – 5 pkt.

3. Wnioskodawca przeznaczy powyżej 30 proc. kosztów bezpośrednich projektu na zlecenie realizacji usług społecznych organizacjom pozarządowym lub podmiotom ekonomii społecznej – 5 pkt.

Słowo o terminach

Termin rozpoczęcia naboru – styczeń 2020 r.

Termin zakończenia naboru – koniec lutego 2020 r.

Zakończenie oceny merytorycznej – koniec kwietnia 2020 r.

Zakończenie negocjacji projektów – lipiec 2020 r.

Rozpoczęcie procedury podpisywania umów o dofinansowanie – sierpień 2020 r.