Każda osoba niepełnosprawna powinna w pełni móc uczestniczyć w życiu społecznym. Skuteczna rehabilitacja społeczna pozwala pobudzić u nich większą aktywność społeczną. Wspiera ich w samodzielnym funkcjonowaniu i wyrabia większą zaradność osobistą. Przywraca samodzielność. Także poprzez likwidację barier, szczególnie tych architektonicznych i w komunikowaniu się, możliwa jest skuteczniejsza integracja osób niepełnosprawnych w życiu społecznym.

Dzięki środkom finansowym Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) osoby niepełnosprawne mogą otrzymać różnorodne wsparcie, które pomoże im w samodzielnym funkcjonowaniu i lepszej integracji społecznej. Wnioski mogą składać osoby niepełnosprawne lub ich opiekunowie w powiatowym centrum pomocy rodzinie właściwym dla miejsca zamieszkania.

Turnusy rehabilitacyjne

Osoba niepełnosprawna może raz w roku wraz z opiekunem ubiegać się o dofinansowanie kosztów uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym.  Dzięki zajęciom turnusowym osoba niepełnosprawna rozwija umiejętności społeczne. Poprawia się także jej sprawność psychofizyczna. Dzięki bogatej ofercie zajęć jest to także okazja do rozwijania swoich zainteresowań.

Aby otrzymać dofinansowanie do turnusu osoba niepełnosprawna powinna posiadać skierowanie na turnus od lekarza prowadzącego oraz spełniać kryterium dochodowe, to znaczy osiągając przeciętny miesięczny dochód  nieprzekraczający kwoty:

• 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę żyjącą we wspólnym gospodarstwie domowym,
• 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej

PFRON dofinansowuje także pobyt opiekuna osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz osób niepełnosprawnych do 16 lat.

W 2018 roku z dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych skorzystało ponad 63 tys. osób, z tego 21 tys. to dzieci i młodzież wraz z opiekunami.

PFRON przeznaczył na ten cel 65,6 mln zł, to o ponad 10 mln zł więcej niż w 2015 r.

Sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze

Osoby niepełnosprawne mogą także liczyć na pomoc finansową przy zakupie sprzętu rehabilitacyjnego niezbędnego do rehabilitacji w warunkach domowych, który nie jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym NFZ.

Także przedmioty ortopedyczne, tak potrzebne do samodzielnego funkcjonowania osoby niepełnosprawnej, są dofinansowywane ze środków PFRON. Należą do nich m.in. protezy, kule, czy wózki inwalidzkie. To samo dotyczy środków pomocniczych, które w znacznym stopniu ułatwiają funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej w środowisku społecznym lub wręcz to umożliwiają np. pomoce optyczne dla niedowidzących, aparaty słuchowe, cewniki.

W sumie na dofinansowanie sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych przeznaczonych zostało w 2018 r. ze środków funduszu 151,4 mln zł. Z tej formy wsparcia skorzystało prawie 180 tys. osób.

Likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się

Wsparcie polega na dofinansowaniu likwidacji barier uniemożliwiających osobom niepełnosprawnym samodzielne funkcjonowanie:

• architektonicznych, czyli wszelkich utrudnień występujących w budynku i w jego najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom z niepełnosprawnością,
• w komunikowaniu się, czyli ograniczeń uniemożliwiających lub utrudniających osobie z niepełnosprawnością swobodne porozumiewanie się lub przekazywanie informacji,
• technicznych, czyli przeszkód wynikających z braku zastosowania lub niedostosowania przedmiotów lub urządzeń odpowiednich do rodzaju niepełnosprawności.

W 2018 r. z tej formy wsparcia skorzystało 17,2 tys. osób niepełnosprawnych. Łączne wydatki na ten cel wyniosły 62,2 mln zł.

Program „Aktywny samorząd”

Program „Aktywny samorząd” jest skierowany przede wszystkim do indywidualnych osób niepełnosprawnych. Tylko jeden z modułów programu dotyczy samorządów i organizacji pozarządowych. W ramach programu osoby niepełnosprawne mogą otrzymać dofinansowanie w następujących zakresach:

• likwidacja bariery transportowej (pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu, pomoc w uzyskaniu prawa jazdy)
• likwidacja barier w dostępie do uczestniczenia w społeczeństwie informacyjnym (pomoc w zakupie sprzętu elektronicznego, jego elementów oraz oprogramowania, dofinansowanie szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu elektronicznego i oprogramowania, pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego sprzętu elektronicznego)
• likwidacja barier w poruszaniu się (np. pomoc w zakupie protezy kończyny, w której zastosowano nowoczesne rozwiązania techniczne, pomoc w zakupie skutera inwalidzkiego o napędzie elektrycznym lub oprzyrządowania elektrycznego do wózka ręcznego)
• pomoc w utrzymaniu aktywności zawodowej przez zapewnienie opieki dla osoby zależnej

Adresatem pomocy jest osoba z niepełnosprawnościami, w wieku aktywności zawodowej, która posiada znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, jest aktywna zawodowo i pełni rolę opiekuna prawnego dziecka przebywającego w żłobku lub przedszkolu albo pod inną tego typu opieką

• pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym

Ze środków PFRON dofinansowane są koszty nauki dla osoby posiadające znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, uczącej się w szkole wyższej, szkole policealnej, kolegium lub która ma otwarty przewód doktorski poza studiami doktoranckimi.

Dofinansowanie usług tłumacza lub tłumacza - przewodnika oraz szkoleń języka migowego

Osoby z niepełnosprawnością, która mają stale lub okresowo trudności w komunikowaniu się, mogą otrzymać dofinansowanie usług tłumacza. Tłumacz języka migowego służy pomocą osobom głuchym posługującym się polskim językiem migowym (PJM) lub systemem językowo-migowym (SJM), zaś tłumacz-przewodnik jest osobą wyszkoloną w zakresie specyficznych form porozumiewania się i poruszania z ludźmi głuchoniewidomymi (np. alfabet Lorma).

W ramach środków z PFRON możliwe jest także dofinansowanie szkoleń z zakresu języka migowego nie tylko dla osób z niepełnosprawnością, ale także dla osób z ich bezpośredniego otoczenia (np. członków rodziny).