Projekt nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ma na celu przede wszystkim poprawę sytuacji rodzin zastępczych – a w efekcie dzieci, które z różnych przyczyn nie mogą wychowywać się w domu biologicznym.

– Jedną z najważniejszych i najbardziej oczekiwanych zmian jest deinstytucjonalizacja pieczy zastępczej. Chodzi o to, by dzieciom, które znajdują się w trudnej sytuacji, zapewnić prawdziwy dom. Projekt stanowi krok milowy w tym kierunku. To wprowadzenie zakazu tworzenia nowych placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego oraz specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych. Odchodzimy od opieki instytucjonalnej i stawiamy na rozwój rodzinnej pieczy zastępczej – podkreśla minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

W szczególnych sytuacjach decyzje wojewody odnośnie do placówek – zgodnie z projektem – powinny być poprzedzone opinią Rzecznika Praw Dziecka.

Ułatwienie tworzenia nowych rodzin zastępczych

Jednocześnie z zakazem tworzenia nowych placówek projekt przewiduje zmiany ułatwiające tworzenie rodzinnych form pieczy zastępczej i znajdowanie wolnych miejsc. Projektowane przepisy zakładają utworzenie specjalnego rejestru.

Rejestr ma obejmować:

• wykaz dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej,
• osób, które osiągnęły pełnoletność przebywając w pieczy zastępczej, z podziałem na dzieci i osoby umieszczone albo przebywające w poszczególnych formach rodzinnej pieczy zastępczej oraz poszczególnych formach instytucjonalnej pieczy zastępczej,
• wykaz osób posiadających pozytywną wstępną kwalifikację do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
• wykaz kandydatów zakwalifikowanych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka,
• wykaz rodzin zastępczych z podziałem na rodziny zastępcze spokrewnione, niezawodowe albo zawodowe,
• wykaz rodzinnych domów dziecka,
• wykaz placówek opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych,
• wykaz osób usamodzielnianych.

Wyższe wynagrodzenia

To nie wszystko. Projekt nowelizacji ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wprowadza gwarancję, że wynagrodzenie rodzin zastępczych nie może być niższe niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W praktyce oznacza to wzrost minimalnych kwot wynagrodzeń średnio o 35 proc. w stosunku do wysokości dzisiaj obowiązujących.

Urlopy macierzyńskie

Proponowane rozwiązania dotyczą także m.in. zmiany w uprawnieniach do urlopów na warunkach urlopu macierzyńskiego. I tak pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka ma prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

A jak jest dzisiaj? Prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje rodzicom adopcyjnym, którzy przysposabiają dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.

– Celem tych zmian jest promocja rodzicielstwa adopcyjnego, a przede wszystkim wzrostu zainteresowania adopcją dzieci starszych. To niezwykle ważne – zaznacza minister Marlena Maląg.

Korzystnymi zmianami, jakie proponuje projekt, są także nowe zasady zatrudniania w rodzinach zastępczych niezawodowych, zawodowych i rodzinnych domach dziecka osób do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich. Nowe rozwiązania pozwolą na udzielenie odpowiedniego wsparcia rodzicom wychowującym dzieci z niepełnosprawnościami.

Projekt ustawy po zmianach został skierowany ponownie do uzgodnień międzyresortowych, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz Rzecznika Praw Dziecka.