W 2019 r. czekają nas spore zmiany w programie Ministerstwa Rodziny „Opieka 75+”.

Od nowego roku program „Opieka 75+” skierowany będzie jednak nie tylko do osób samotnych w wieku 75 lat i więcej, ale także do osób pozostających w rodzinach.

W programie będą mogły uczestniczyć również gminy, które świadczą usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze, poprzez spółdzielnie socjalne osób prawnych, których założycielami są jednostki samorządu terytorialnego.

Środki finansowe z programu będą mogły być przeznaczone na: dofinansowanie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób, które otrzymały dofinansowanie w ramach programu „Opieka 75+” w roku 2018 i będą miały przyznane usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze w roku 2019, a także dofinansowanie na usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób, które nie otrzymywały tych usług w roku 2018.

Najważniejsze informacje o programie

Celem programu jest zwiększenie dostępności do usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych  usług opiekuńczych dla osób samotnych i starszych w wieku 75 lat i więcej, zamieszkałych na terenach małych gmin do 60 tys. mieszkańców (początkowo były to gminy to gminy do 20 tys. mieszkańców, później do 40 tys. mieszkańców,  a od 1 lipca 2018 r. gminy do 60 tys. mieszkańców).

W ramach programu gminy wiejskie, miejsko-wiejskie i miejskie do 60 tys. mieszkańców mogą skorzystać z 50% dofinansowania na świadczenie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych, jeżeli dane świadczenie realizują samodzielnie. Rozwiązanie to służy zapewnieniu wysokiego standardu usług, ponieważ ich realizatoremjest gmina i jej pracownicy.

Na realizację programu zabezpieczono środki z budżetu państwa w wysokości ponad 57 mln zł.

Realizacja programu w roku 2018

W pierwszym półroczu 2018 r. w programie „Opieka 75+” uczestniczyło łącznie 358 gmin.Do dnia 30 czerwca 2018 r. gminy, za pośrednictwem właściwych wojewodów, zgłosiły zapotrzebowanie na środki z rezerwy celowej na kwotę ponad 6 mln zł (wojewodowie już dysponują tymi środkami).

Statystyki dotyczące liczby osób korzystających z usług opiekuńczych

Z roku na rok rośnie liczba osób korzystających z usług opiekuńczych. Jak wynika z analizy rocznych sprawozdań resortowych MRPiPS, w roku 2017 w stosunku do roku 2016 w gminach wiejskich, miejsko-wiejskich oraz miejskich nastąpił wzrost o ok 7% liczby osób, którym w drodze decyzji administracyjnych przyznano usługi opiekuńcze.

Warto jednak podkreślić, że chociaż – jak wynika z ustawy o pomocy społecznej – jest to zadanie własne gmin o charakterze obowiązkowym, nie wszystkie gminy w Polsce realizują usługi opiekuńcze. Z przeprowadzonego w maju br. sprawozdania jednorazowego skierowanego do gmin wynika, że w 2017 r. usługi opiekuńcze realizowało 85% (2 119 gmin) wszystkich gmin (2 478 gmin).

Z badania wynika także, że ponad połowa  gmin przy realizacji usług opiekuńczych w 2017 r. korzystała z dwóch lub trzech form zatrudnienia. Spośród 2 119 gmin realizujących usługi:

• 57% z tych gmin (1 210 gmin) wskazało przynajmniej dwie formy zatrudnienia,
• 43% gmin (909 gmin) realizowało je samodzielnie poprzez zatrudnienie na etat.

Ponadto badanie jednorazowe wykazało, że najwięcej gmin realizujących usługi opiekuńcze samodzielnie (ponad 50%) jest w województwach: kujawsko-pomorskim, łódzkim, podlaskim, świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim.

Najmniejszy odsetek gmin realizujących usługi tylko samodzielnie jest w województwach: podkarpackim (29%), śląskim (33%), dolnośląskim i wielkopolskim (po 35%).

Informacja o realizacji usług opiekuńczych w gminach do 60 tys. mieszkańców

W  gminach do 60 tys. mieszkańców:

• 898 gmin realizuję je samodzielnie,
• 981 gmin wskazało, że realizuje usługi w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych lub umowę cywilnoprawną,
• 191 gmin korzysta ze zlecenia w oparciu o tryb konkursowy w drodze ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.