Dzięki współpracy Wód Polskich i Słowińskiego Parku Narodowego dolina Łupawy odzyskała swój naturalny charakter
18.03.2024
Odsunięcie wałów przeciwpowodziowych rzeki Łupawy od głównego koryta to jedno z działań zrealizowanych przez Wody Polskie w Gdańsku i Słowiński Park Narodowy, przy udziale środków europejskich w ramach Instrumentu Finansowego LIFE+. Zwiększenie możliwości retencji dolinowej rzeki Łupawy to nowoczesne podejście do ochrony przeciwpowodziowej i adaptacji do zmian klimatu.
Słowiński Park Narodowy zorganizował dwudniową konferencję podsumowującą projekt LIFE+ pn. „Ochrona Wybranych Siedlisk I Gatunków Priorytetowych Ostoi Słowińskiej Plh220023 I Pobrzeża Słowińskiego Plb220003 Etap I”, którego współbeneficjentem było Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Wkład finansowy Gospodarstwa pozwolił zrealizować prace inwestycyjne w dolinie rzeki Łupawy i dokończyć projekt.
Rozwój bioróżnorodności, poprawa ochrony przeciwpowodziowej i zwiększenie retencji wód w dolinie Łupawy
W ramach projektu Wody Polskie zrealizowały zadanie pn. „Renaturyzacja dna doliny Łupawy; koryta nizinnej i podgórskiej rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników, starorzeczy oraz łęgów jesionowo-olszowych”. Jego celem było przywrócenie polderowi, wcześniej odciętemu wałem przy rzece, naturalnego cyklu zalewania wodami powodziowymi.
W ramach prac odtworzone zostały naturalne tereny zalewowe rzeki Łupawy, które zostały zamknięte wałami przeciwpowodziowymi niemal 100 lat temu. Pozwoliło to na przywrócenie naturalnych procesów rzeźbotwórczych w dolinie rzeki, odtworzenie starorzeczy oraz odzyskanie naturalnego zasilania wodami zalewowymi przez lasy łęgowe. Efekty inwestycji były widoczne jużpodczas tegorocznych roztopów, gdy wróciły rozlewiska na obszarze łęgu.
Bezpieczeństwo powodziowe mieszkańców zostało utrzymane, gdyż linia zabezpieczeń przeciwpowodziowych została przeniesiona na wał zapasowy oddalony od rzeki, co wpłynęło na zwiększenie retencji dolinowej i redukcję fali wezbraniowej.
Oddanie przestrzeni rzece przy wsparciu środków unijnych
Dolina Łupawy jest korytem nizinnej i podgórskiej w swoim charakterze rzeki, ze zbiorowiskami włosieniczników oraz łęgów jesionowo - olszowych położonymi w starorzeczach. Projekt renaturyzacji doliny Łupawy został zrealizowany w ramach Instrumentu Finansowego LIFE+. Całkowita wartość inwestycji wyniosła 12,5 mln zł. Ponad 60% wartości projektu zostało dofinansowane przez Komisję Europejską oraz NFOŚiGW. Pozostałe środki pochodziły z wkładu własnego Wód Polskich i Słowińskiego Parku Narodowego.
Projekt pn. „Ochrona wybranych siedlisk i gatunków priorytetowych Ostoi Słowińskiej PLH220023 i Pobrzeża Słowińskiego PLB220003 Etap I” realizowany jest z Instrumentu Finansowego LIFE+, który koncentruje się wyłącznie na współfinansowaniu projektów w takich dziedzinach jak: ochrona środowiska, poprawa jakości środowiska, wpływu człowieka na klimat i dostosowywania się do jego zmian.
Współpraca Wód Polskich ze Słowińskim Parkiem Narodowych to jeden z kilku projektów LIFE, realizowanych przez lub ze wsparciem Wód Polskich. Podczas Dnia Informacyjnego LIFE 2024, Wody Polskie zostały wyróżnione jako najbardziej efektywnie korzystająca ze środków Programu LIFE został uhonorowany projekt LIFE Pilica, zaś projekt LIFE+ Rega otrzymał wyróżnienie.
Program LIFE jest jedynym programem zarządzanym na poziomie Komisji Europejskiej i w całości dedykowanym zagadnieniom ochrony środowiska, przyrody i klimatu oraz transformacji energetycznej. W ramach programu możliwe uzyskanie wsparcia na realizację m.in. projektów aktywnej ochrony przyrody na obszarach Natura 2000.
