Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie

Jeżeli zarząd ROD w celu zaopatrzenia ROD i działek ogrodowych w wodę zamierza pobierać wody podziemne ma obowiązek wystąpienia o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego, a następnie opomiarowania infrastruktury służącej do czerpania wód oraz obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie z usług wodnych – za pobór wód podziemnych.

Pozwolenia wodnoprawne wydawane są stowarzyszeniom ogrodowym zarządzającym ROD, a nie poszczególnym członkom stowarzyszenia. Na Zarządzie stowarzyszenia zarządzającego ROD spoczywa obowiązek legalizacji korzystania z wody poprzez wystąpienie o pozwolenie wodnoprawne.

Zarządy stowarzyszeń zarządzających ROD powinny wykazać się większą aktywnością w kwestii uregulowania spraw formalno-prawnych dotyczących korzystania z wód, które powstały w wyniku kilkudziesięcioletnich zaszłości, co do których poszczególni korzystający z ogródków nie są winni i nie może to ich obciążać. PGW Wody Polskie jest otwarte na współpracę i chętnie będzie służyć pomocą w przypadku konkretnych zgłoszeń.

Za urządzenie wodne legalne uznaje się urządzenia wodne wykonane:

• na podstawie stosownego pozwolenia wodnoprawnego;
• przed 1 stycznia 1975 r. i „zalegalizowane” z mocy przepisu art. 133 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo wodne;
•  w okresie obowiązywania ustawy Prawo wodne z 1974 r na podstawie decyzji lub dokumentów odpowiednich organów, innych niż pozwolenie wodnoprawne na wykonanie urządzenia wodnego, „zalegalizowane” w związku z art. 206 ust.1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne.

Jeśli urządzenie wodne jest legalne, a występuje chęć korzystania z wód, należy złożyć  wniosek o uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na korzystanie z wód.

Tak. Każde korzystanie ze studni, poza wskazanym w prawie wodnym „zwykłym” korzystaniem z wód wymaga posiadania zgody wodnoprawnej. W przypadku ujęć wody i jednoczesnymi coraz większymi okresami suszy oraz zmniejszania się naszych zasobów wód podziemnych zewidencjonowanie wszystkich poborów jest bardzo istotne z powodów planistycznych i ochrony ujęć przed wyczerpaniem.

Prawo zwykłego korzystania z wód do ilości średniorocznej 5m³/dobę przysługuje właścicielowi gruntu i służy wyłącznie zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego lub własnego gospodarstwa rolnego.

Jeżeli wody podziemne pobierane są z ujęcia i służą zaopatrzeniu działek ogrodowych danego ROD w wodę, podmiotem, który powinien uzyskać pozwolenie wodnoprawne w tym zakresie jest stowarzyszenie ogrodowe, które jest podmiotem zarządzającym ROD - jednostką organizacyjną stowarzyszenia. 

W sytuacji kiedy na konkretnej działce ogrodowej znajdującej się w określonym ROD, użytkownik danej działki ogrodowej wykonał studnię na tej działce ogrodowej i pobiera wody podziemne w celu zaopatrzenia swojej działki ogrodowej w wodę. Niezależnie od tego czy podmiotem, który powinien uzyskać pozwolenie wodnoprawne będzie poszczególny działkowiec, któremu przysługuje prawo użytkowania działki w ROD czy też stowarzyszenie ogrodowe zarządzające danym ROD, żaden z tych podmiotów nie może skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 395 pkt 5 Prawa wodnego, który zwalnia  z obowiązku uzyskania pozwolenia wodnoprawnego albo dokonania zgłoszenia wodnoprawnego sytuację wykonania urządzeń wodnych do poboru wód podziemnych na potrzeby zwykłego korzystania z wód z ujęć o głębokości do 30 m. Żaden z tych podmiotów nie jest właścicielem, któremu przysługuje wyłączne prawo do zwykłego korzystania z wód zgodnie z art. 33 ust.1 Prawa wodnego.

Zatem każdy nie właściciel, który wykonał urządzenie do poboru wód podziemnych bez wymaganego pozwolenia albo zgłoszenia oraz z takiego urządzenia (studni) korzysta czyni to z naruszeniem przepisów.

Za pośrednictwem Zarządu swojego Stowarzyszenia zarządzającego ROD. Jeżeli zarząd ROD ma wiedzę, że w celu zaopatrzenia ROD i działek ogrodowych w wodę są pobierane wody podziemne ma obowiązek wystąpienia o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego, a następnie zainstalowania liczników na pompach i innych urządzeniach służących do czerpania wód oraz obowiązek ponoszenia opłat za korzystanie z usług wodnych – za pobór wód podziemnych na potrzeby nawadniania ogrodów działkowych. Opłata ta wynosi 0,05 zł za 1000 litrów (jeden metr sześcienny).

W celu dbałości co do jakości jak i ilości wód dostępnych w Polsce, szczególne korzystanie w postaci poboru wód na potrzeby inne niż własnego gospodarstwa domowego lub rolnego, powinno zawsze odbywać się na podstawie pozwolenia wodnoprawnego. Prawo „zwykłego” korzystania z wód do ilości średniorocznej 5m³/dobę które przysługuje właścicielowi gruntu i służy wyłącznie zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego lub własnego gospodarstwa rolnego.

Natomiast każde korzystanie ze studni, poza wskazanym w prawie wodnym „zwykłym” korzystaniem z wód wymaga posiadania zgody wodnoprawnej. Powodem tego jest ochrona wód przed całkowitym wyczerpaniem i zabezpieczenie dostępu do niej. W przypadku ujęć wody i jednoczesnymi coraz większymi okresami suszy oraz zmniejszania się naszych zasobów wód podziemnych, zewidencjonowanie wszystkich poborów oraz oszacowanie ich wielkości jest bardzo istotne.

Ustawodawca wprowadził przepisy – z jednej strony nakładające obowiązek posiadania zgody wodnoprawnej na korzystanie z ujęcia wody, opłaty za wodę, która to opłata, w przypadku korzystania z ujęć na potrzeby nawadniania ogrodów działkowych jest taka sama jak opłata za nawadnianie upraw rolnych i wynosi dokładnie 0,05 zł za 1000 litrów czyli 1 m sześcienny wody. Opłaty mają stanowić zachętę do racjonalizacji zużycia wody.

Z drugiej strony, mając na celu dobro społeczne i propagowanie uczciwych środowiskowo i społecznie zachowań, wprowadził też system administracyjnych kar pieniężnych dla korzystających z wód bez zgody wodnoprawnej.

Korzystanie z usługi wodnej polegającej na poborze wód podziemnych bez wymaganego prawem pozwolenia wodnoprawnego zagrożone jest administracyjną karą pieniężną w wysokości 500% opłaty zmiennej ustalonej za tę usługę wodną.  Ilość pobranych wód podziemnych bez pozwolenia wodnoprawnego ustala się w toku kontroli gospodarowania wodami przyjmując pobór wynikający z maksymalnej technicznej wydajności eksploatowanych instalacji lub urządzeń do poboru wód przez jeden kwartał, jeżeli w toku kontroli gospodarowana wodami nie ustalono tego okresu eksploatacji.

Zgodnie z posiadanymi kompetencjami PGW Wody Polskie zgodnie z przepisem art. 334  ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne, przeprowadzać może kontrole gospodarowania wodami w zakresie wskazanym w tym przepisie.

Kontrola gospodarowani wodami to jeden z ustawowych instrumentów gospodarowania wodami o charakterze kontrolno-inspekcyjnym. Kontrola nie kończy się decyzją administracyjna, natomiast w przypadku stwierdzonych nieprawidłowości, kontrolujący może:

1. wydać kontrolowanemu zarządzenie pokontrolne;
2. wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego przewidzianego przepisami ustawy;
3. wystąpić do właściwego organu o dopuszczenie do udziału w toczącym się postępowaniu na prawach strony;
4. nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego za wykroczenia określone w przepisach ustawy.

Zakres kontroli obejmuje:

Zakres przedmiotowy kontroli obejmuje:

• korzystanie z wód oraz ochrony zasobów wodnych;
• przestrzeganie warunków ustalonych w decyzjach wydanych na podstawie ustawy;
• przestrzeganie warunków ustalonych w pozwoleniach zintegrowanych;
• wykonywanie urządzeń wodnych;
• utrzymywanie wód oraz urządzeń wodnych;
• przestrzeganie nałożonych na właścicieli gruntów obowiązków oraz ograniczeń;
• przestrzeganie warunków obowiązujących w strefach ochronnych i obszarach ochronnych;
• przestrzeganie warunków obowiązujących na wałach przeciwpowodziowych oraz na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią;
• stan zabezpieczenia przed powodzią oraz przebieg usuwania skutków powodzi związanych z utrzymaniem wód oraz urządzeń wodnych;
• ustawianie i utrzymywanie stałych urządzeń pomiarowych na brzegach i w wodach;
• wykonywanie w pobliżu urządzeń wodnych robót lub czynności, które mogą zagrażać tym urządzeniom lub spowodować ich uszkodzenie.

Kontrola obejmuje działania mające na celu:

1. sprawdzenie czy kontrolowany nie narusza uprawnień i obowiązków wynikających z pozwolenia wodnoprawnego;
2. sprawdzenie czy kontrolowany, korzystając z wód w ramach zwykłego korzystania z wód nie przekroczył ustawowych warunków tego korzystania lub wykonania urządzeń wodnych;
3. wykrywania działań niezgodnych z prawem – korzystanie z wód lub wykonywanie urządzeń wodnych bez stosownego pozwolenia wodnoprawnego.