Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie

- Realizacja wielu z tych zadań wymagała czasu i znacznych nakładów finansowych, ponieważ ujmują kompleksowe zagospodarowanie wody, zarówno w kontekście walki z suszą jak i przeciwdziałania powodzi. Wykonanie niektórych projektów rozłożone jest na lata, ale najważniejsze jest to, że przyniosą zamierzone efekty – podkreśla Joanna Kopczyńska, prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

 

Rekreacja nad Zalewem Sulejowskim

Z pewnością z tej szansy skorzystała gmina Tomaszów Mazowiecki, która pozyskała unijne dotacje na realizację kluczowych dla jej mieszkańców inwestycji. Przede wszystkim środki zainwestowała w rozwój turystyczny regionu. Jednym z takich działań było wyeksponowanie walorów rekreacyjnych terenu nad Zalewem Sulejowskim w Smardzewicach. Było to wspólne przedsięwzięcie Wód Polskich oraz samorządu. Dofinansowanie pochodziło z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego. Łączny koszt prac wyniósł ponad 25 mln zł.

Dziś nad Zalewem Sulejowskim można odpoczywać na plaży, bezpiecznie żeglować czy pływać kajakiem. Dookoła zbiornika biegnie ścieżka rowerowa. Planowana jest także rewitalizacji zatoki na wysokości miejscowości Tresta, co z pewnością ucieszy wodniaków. PGW Wody Polskie dokłada wszelkich starań, aby teren Zalewu Sulejowskiego był czysty i zadbany dlatego zorganizowaliśmy w tej miejscowości akcję sprzątania nabrzeża zbiornika. Do inicjatywy przyłączyli się uczniowie ze szkół podstawowych i przedszkoli. Jest to jedna z cyklicznych akcji jaką zaplanowaliśmy na tym terenie.    

Zalew Sulejowski to jeden z największych zbiorników wodnych znajdujących się w Polsce centralnej. Powstał poprzez spiętrzenie Pilicy w latach 70. XX wieku, w celu regulacji przepływu rzeki oraz produkcji energii elektrycznej. Jego projektowanie oraz budowa trwała 6 lat. Zapora została utworzona w Smardzewicach. Ma ok. 1200 m długości oraz 16 m wysokości.

 

Zbiornik Racibórz gwarantem bezpieczeństwa dla mieszkańców trzech nadodrzańskich województw

Dni otwarte funduszy europejskich były również świetną okazją, by przedstawić wszystkim zainteresowanym jak działa zbiornik Racibórz Dolny. Ten oddany przed kilkoma laty obiekt jest gwarantem bezpieczeństwa dla mieszkańców województwa śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego, którzy najmocniej ucierpieli w wyniku powodzi stulecia w 1997 r. Dziś ze spokojem można stwierdzić, że taka katastrofa od strony rzeki Odry już im nie zagraża.

Projekt otrzymał dofinansowanie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 i składał się z dwóch etapów. W pierwszej kolejności zrealizowana została budowa polderu „Buków”, który redukuje najwyższe fale powodziowe o 10 – 14 proc. Ze swojego zadania wywiązał się już w 2010 r. przejmując ponad 50 mln m3 wód powodziowych płynących Odrą, ograniczając w ten sposób wielkość fali powodziowej. W 2020 roku zakończyła się budowa suchego zbiornika Racibórz Dolny o pojemności 185 mln m3.

W trakcie dni otwartych pracownicy Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach przybliżali historię obiektu oraz jego rolę i znaczenie. Wszyscy chętni mogli się dowiedzieć, ile osób pracowało przy jego budowie, ile kosztowała inwestycja i ilu pracowników obecnie czuwa nad jego funkcjonowaniem. Warto zaznaczyć, że w skład wyposażenia zbiornika wchodzi pompa dużej wydajności, dzięki której można wypełnić wodą dwa baseny olimpijskie w ciągu godziny. Racibórz Dolny to też największy w tej części Europy suchy zbiornik przeciwpowodziowy, który zapewnia bezpieczeństwo ok. 2,5 mln mieszkańcom dorzecza rzeki Odry, od Raciborza po Wrocław.

 

Jaz Mogilno zwiększa retencję korytową na Kujawach

Przeciwdziałanie skutkom suszy oraz powodzi to obecnie jedno z najważniejszych wyzwań, jakiemu musi sprostać Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. W tym celu realizowane są wielokierunkowe działania z zakresu dużej oraz małej retencji. Stąd także niewielki jaz na rzece Panna znalazł się wśród obiektów zaprezentowanych w ramach dni otwartych funduszy europejskich. Jego rola jest nie do przecenienia. Dzięki niemu możemy zgromadzić dodatkowy 1 mln m3 wody, a funkcjonująca przy obiekcie przepławka pozwala zachować ciągłość rzeki i umożliwia migrację organizmów wodnych.

To do Jeziora Mogileńskiego trafiają wody z rzek, kanałów oraz jezior z północy i z południa Kujaw. Dalej tym niepozornym jazem są kierowane do Noteci. A pamiętać należy, że województwo kujawsko–pomorskie, z licznymi terenami rolniczymi, należy do czołówki regionów borykających się z deficytem wody. Dlatego Wody Polskie przeznaczą 15 mln zł na działania na rzecz retencji korytowej w regionie wodnym Noteci. Podczas dnia otwartego można było dowiedzieć się do czego służy jaz, ile wody retencjonuje i dlaczego jest tak ważny dla nas w dobie zmian klimatycznych.

Inwestycja kosztowała prawie 1,4 mln zł. Dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego wyniosło ponad 80 proc. Zakres prac obejmował rozbiórkę istniejącego drewnianego jazu zastawkowego, budowę nowego jazu z dostosowaniem do wymagań aktualnych przepisów prawa, budowę przepławki dla ryb i budowę umocnień brzegowych.

 

Śluza Przegalina chroni przed wielkimi wodami Wisły

Można powiedzieć, że Śluza Przegalina łączy w sobie dwa niezwykle ważne dla bezpieczeństwa mieszkańców Żuław inwestycje zrealizowane przez PGW Wody Polskie. Oba projekty otrzymały unijne wsparcie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020,stanowiące 85 proc. kosztów prac. Dlatego jej zwiedzanie znalazło się programie wydarzeń organizowanych w ramach jubileuszu 20-lecia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Celem pierwszego zadania pn. „Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe” jest zmniejszenie ryzyka powodzi na obszarze Żuław Wiślanych poprzez m.in. odtworzenie budowli regulacyjnych, przebudowę ujścia Wisły, utworzenie wrót sztormowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą na rzece Tudze, rozwój systemu monitoringu powodziowego oraz właśnie remont Węzła Wodnego Przegalina, w skład którego wchodzi śluza. Natomiast w awanporcie zabytkowej Śluzy Północnej, stacjonują lodołamacze Wód Polskich przeznaczone do pracy na Dolnej Wiśle, w tym cztery wybudowane w ramach wspomnianego projektu.

Wszyscy odwiedzjący ten obiekt 19 maja br. mieli wyjątkową okazję obejrzeć zabytkową maszynownię Śluzy Północnej, nową przystań dla lodołamaczy jak i same jednostki. Dla gości dostępny był cały obiekt, w tym obie śluzy: północna i południowa, po których na co dzień poruszają się tylko pracownicy. Ciekawostką jest fakt, że mimo wieloletniego zamknięcia śluzy, zachowało się wiele elementów jej wyposażenia. Zostaną one teraz poddane renowacji i przystosowane do nowych celów.

 

SW Rędzin kluczowym elementem infrastruktury hydrotechnicznej na rzece Odrze

Stopień wodny Rędzin wybrano ze względu na gruntowną modernizację jaką przeszedł ten ponad stuletni obiekt w ubiegłym roku dzięki wsparciu z funduszy europejskich. Prace wyceniono na prawie 60 mln zł, z czego dofinansowanie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 pokryło 69 proc. ich kosztów. Należy też podkreślić, że stanowi on kluczowy element infrastruktury hydrotechnicznej na rzece Odrze, a dzięki rewitalizacji spełnia wymogi określone dla III klasy drogi wodnej.

Z wyjątkowej okazji przyjrzenia się z bliska funkcjonowaniu tej niezwykłej konstrukcji skorzystało blisko 120 osób. Każdy odwiedzający mógł wysłuchać historii stopnia wodnego Rędzin, zobaczyć wnętrze sterowni, podziwiać dwie śluzy żeglugowe wraz z wrotami i awanportami, przepławkę, a także monumentalny most Rędziński. Na pewno wrażenie na gościach zrobił trójprzęsłowy jaz, którego oddano do użytku w 1917 r. Budowla ma 133 m długości, a środkiem kratownicowego mostu poprowadzono tory.  

Dzień otwarty na stopniu wodnym Rędzin to była wyjątkowa gratka dla fanów ciekawych rozwiązań hydrotechnicznych, naszego dziedzictwa kulturowego, świadectwa wybitnej myśli inżynieryjnej, czy po prostu zapierających dech w piersiach widoków. Wrocław położony jest nad skanalizowanym odcinkiem rzeki Odra, co oznacza też, że Stopień Wodny Rędzin jest jednym z całego ciągu stopni utrzymujących wymagany poziom wody na rzece.

 

Dzień otwarty na lodołamaczach przy SW Włocławek

Także osoby biorące udział w dniu otwartym stopnia wodnego Włocławek miały wyjątkową okazję zobaczyć niedostępne na co dzień lodołamacze. Ich budowa również została sfinansowana ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020. Stanowiło one 85 proc. kosztów inwestycji. Celem projektu było zwiększenie ochrony przeciwpowodziowej obszarów położonych wokół Zbiornika Włocławskiego.

Udział w wydarzeniu gwarantował też obejrzenie od środka stopnia wodnego we Włocławku oraz Śluzy Żeglugowej. Podczas zwiedzania nasi eksperci przekazywali gościom informacje z zakresu gospodarki wodnej. Chętni mogli sprawdzić swoją wiedzę podczas zabawy z wodnym kołem fortuny.

Blisko 4 miliardy złotych to wsparcie ze środków Unii Europejskiej dla ponad 60 projektów - zadań inwestycyjnych, planistycznych i informatycznych - zrealizowanych przez Wody Polskie w całym kraju. Dzięki wsparciu funduszy unijnych wykonaliśmy działania z zakresu renaturyzacji wód, budowy polderów przeciwpowodziowych, śluz dla wodniaków, ale także stworzyliśmy dokumenty planistyczne czy portale i aplikacje dla użytkowników wód. Dzięki różnym unijnym programom dofinansowań możemy szybciej rozwijać gospodarkę wodną w Polsce.