Domy i biura maklerskie
Podstawowym aktem prawnym regulującym funkcjonowanie domów i biur maklerskich na terytorium Polski jest ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: ustawa).
Działalność maklerska obejmuje wykonywanie, między innymi czynności polegających na:
- przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych,
- nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych,
- zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych,
- doradztwie inwestycyjnym,
- oferowaniu instrumentów finansowych.
Firmą inwestycyjną, prowadzącą działalność maklerską, może być dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską.
Dom maklerski może prowadzić działalność maklerską w formie:
- spółki akcyjnej,
- spółki komandytowo-akcyjnej,
- spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
- spółki komandytowej,
- spółki partnerskiej,
- spółki jawnej.
Prowadzenie działalności maklerskiej wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego.
W celu zapewnienia inwestorom należytej ochrony ich środków zgromadzonych w domach maklerskich w Polsce został utworzony system rekompensat, którym zarządza Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. Zgodnie z ustawą system rekompensat zapewnia wypłaty inwestorom do wysokości środków pieniężnych (określonej ustawą) oraz zrekompensowanie wartości utraconych instrumentów finansowych, zgromadzonych przez nich w domach maklerskich, w tym w ich oddziałach poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z tytułu świadczonych na ich rzecz usług, w zakresie czynności maklerskich przewidzianych ustawą, w przypadku:
- ogłoszenia upadłości lub otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego domu maklerskiego, lub
- prawomocnego oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości ze względu na to, że majątek tego domu maklerskiego nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
- stwierdzenia przez Komisję, że dom maklerski nie jest w stanie, z powodów ściśle związanych z sytuacją finansową, wykonać ciążących na nim zobowiązań wynikających z roszczeń inwestorów i nie jest możliwe ich wykonanie w najbliższym czasie.
System rekompensat zabezpiecza wypłatę środków inwestorów, pomniejszonych o należności domu maklerskiego od inwestora z tytułu świadczonych usług, według stanu z dnia zaistnienia jednej z wyżej wymienionych okoliczności, do wysokości równowartości w złotych 3 000 euro – w 100% wartości środków objętych systemem rekompensat oraz 90% nadwyżki ponad tę kwotę, z tym że górna granica środków objętych systemem rekompensat wynosi równowartość w złotych 22 000 euro.
Organizacją zrzeszającą domy i biura maklerskie w Polsce jest Izba Domów Maklerskich. Podstawowym zadaniem IDM jest reprezentowanie i ochrona wspólnych interesów jej członków. Do obowiązków Izby należy w szczególności określanie i kodyfikacja zasad uczciwego obrotu papierami wartościowymi oraz przyjętych w obrocie zwyczajów.
Na koniec września 2024 r. wśród całkowitej liczby 37 firm inwestycyjnych prowadzących działalność maklerską, 9 z nich było bankami prowadzącymi działalność maklerską, a 28 niezależnymi domami maklerskimi.
- Ostatnia modyfikacja:
- 23.09.2024 08:13 Anna Zaborska
- Pierwsza publikacja:
- 20.02.2019 15:19 Anna Madziar