Narodowa Loteria Paragonowa

Narodowa Loteria Paragonowa to akcja edukacyjna Ministerstwa Finansów, która rozpoczęła się 1 października 2015 roku. W ramach 1. edycji trwała 12 miesięcy. Decyzją ministra finansów została przedłużona o kolejnych 6 miesięcy. Możliwość rejestrowania paragonów w loterii ostatecznie zakończyła się 31 marca, zaś wręczenie ostatnich nagród – Opla Astra i Opla Insignia – nastąpiło w maju 2017 roku.

Loteria miała na celu uświadomienie Polakom, jak dużą rolę pełnią w uczciwym obrocie gospodarczym i pokazanie, że branie paragonu to wspieranie uczciwych przedsiębiorców i uczciwej konkurencji między nimi. A w efekcie – że to właśnie pamiętanie o paragonie na zakupach, w restauracji, u fryzjera czy mechanika przynosi korzyści nie tylko konsumentom, ale poprawia funkcjonowanie kraju.

Efekty loterii

Narodowa Loteria Paragonowa od samego początku cieszyła się ogromnym zaufaniem i zainteresowaniem Polaków. Przez 18 miesięcy zostało zarejestrowanych ponad 137 milionów paragonów, w tym blisko 3,5 miliona z branż dodatkowo premiowanych.

Loteria miała na celu między innymi zbudowanie wśród konsumentów nawyku brania i wydawania paragonów. Te postawy Polaków były badane w corocznych badaniach opinii, przeprowadzanych na rzecz Ministerstwa Finansów. W 2014 roku jedynie 7% respondentów przyznawało, że zawsze prosi o paragon przy zakupie towaru w sytuacji gdy go nie otrzymywało, podczas gdy już dwa lata później, w 2016 r. odsetek ten wzrósł do 34% (niemal 5 razy) – zatem przed rozpoczęciem loterii był to zaledwie co 14 respondent, zaś już w 2016 roku, po ponad roku od uruchomienia kampanii, taką postawę miał co 3 pytany! Podobne wyniki dotyczą zakupu usług: w 2014 r. jedynie 5% konsumentów zawsze prosiła o paragon w analogicznej sytuacji; dwa lata później wartość ta zwiększyła się ponad sześciokrotnie i wyniosła 31%.

Odsetek respondentów świadomych zależności między wydawaniem i odbieraniem paragonów, a wpływami do budżetu państwa również uległ zmianie - co prawda nieznacznej, ale pozytywnej. W 2014 r. świadomych tej zależności było 35% ankietowanych, podczas gdy dwa lata później odsetek ten wyniósł 39%. Równocześnie spadł odsetek ankietowanych, którzy przyznawali, że nie widzą takiego związku: w 2014 r. było to 50% Polaków, podczas gdy dwa lata później wartość ta zmniejszyła się do 45%.

Doświadczenia innych krajów, które wcześniej zorganizowały loterię paragonową, np. Słowacji czy Portugalii, pokazują, że społeczeństwa traktowały je z większym zaufaniem niż loterie komercyjne. Ogólny wydźwięk społeczny i medialny Narodowej Loterii Paragonowej był bardzo pozytywny. Większość badanych, którzy słyszeli o NLP, ma optymistyczny pogląd na jej możliwy wpływ społeczny, szczególnie w zakresie poszerzania świadomości konsumentów. 56% Polaków twierdzi, że loteria przekona, że każdy z nas ma wpływ na uczciwy obrót gospodarczy. Z kolei 63% badanych wierzy, że loteria sprawi, iż nawyk brania i wydawania paragonów będzie czymś oczywistym i normalnym.

O popularności Narodowej Loterii Paragonowej świadczą wyniki raportu Google trends prezentującego najpopularniejsze hasła wpisywane przez Polaków w wyszukiwarce Google w 2015 r. Hasło „loteria paragonowa" zajęło 1. miejsce w kategorii „Tematy, o których się mówiło" oraz 4. miejsce wśród informacji w kategorii „Najszybciej zyskujące na popularności".

Zasady loterii

Aby wziąć udział w loterii, należało dokonać zakupu towaru lub usługi za minimum 10 zł brutto, mieć świadczący o tym paragon fiskalny i w miesiącu zakupu zgłosić się do loterii za pośrednictwem strony internetowej. Do loterii przyjmowane były tylko paragony fiskalne. Można było zgłosić ich dowolną liczbę, przy czym jeden paragon można było zgłosić tylko raz w loterii, niezależnie od kwoty zakupu.

Losowania

Raz w miesiącu odbywało się losowanie samochodu Opel Astra, a raz na kwartał – Opla Insignii. Ponadto w loterii można było wygrać laptopy Lenovo Thinkpad i iPad-y Air 2. Losowania najcenniejszych nagród można było śledzić na żywo w TVP 3. Nagrania z losowań były też udostępniane na kanale YT Narodowej Loterii Paragonowej. Wyniki losowań publikowane były na stronie www.loteriaparagonowa.gov.pl/wyniki (link otwiera nowe okno w innym serwisie) w dniu losowań. Wszystkie nagrody w Narodowej Loterii Paragonowej były zwolnione z podatku!

Premiowane branże

W loterii wprowadzono dodatkowo co kwartał inną branżę, tzw. branżę premiowaną. Celem ich wprowadzenia było uświadomienie klientom, że w tych branżach wprowadzono obowiązek posiadania kasy fiskalnej (ostatnio wprowadzono ten obowiązek w branżach 1, 2, 3 i 4 – tabela poniżej). Istotnym było nie tylko zbudowanie nawyku brania paragonów fiskalnych ale również uświadomienie klientom, że wydawanie paragonów w tych właśnie branżach nie było do tej pory powszechne i oczywiste. W przypadku stacji paliw żądanie lub zabieranie ze sobą paragonu uniemożliwiało oszustwa podatkowe polegające np. na wystawianiu tzw. pustych faktur, to jest faktur niedokumentujących rzeczywistych zdarzeń gospodarczych.

Branże specjalne:

Fryzjerstwo i pozostałe zabiegi kosmetyczne (X-XII 2015),
Prywatna praktyka lekarska i dentystyczna (I-III 2016),
Konserwacja i naprawa samochodów osobowych, sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych (IV-VI 2016),
Restauracje i inne placówki gastronomiczne oraz przygotowanie i podawanie napojów (VII- IX 2016),
Działalność taksówek osobowych (X-XII 2016),
Sprzedaż detaliczna paliw do pojazdów silnikowych na stacjach paliw (I-III 2017).

Paragon – wspólna korzyść

Czy przedsiębiorcy, którzy uczciwie prowadzą działalność i płacą podatki, mają powody do zmartwień? Niestety, okazuje się że tak. Jest im trudniej konkurować na rynku z tymi, którzy nie płacą podatków lub płacą ich część. Większość przedsiębiorców, którzy sprzedają towary i świadczą usługi, ma obowiązek stosowania kas fiskalnych. Niestety część z nich uchyla się od tego obowiązku. Są również i tacy, którzy mimo tego, że posiadają kasę fiskalną, nie rejestrują obrotów za każdym razem. W ten sposób ukrywają swoje obroty, a co za tym idzie konsument nie otrzymuje paragonu. Dzięki temu mogą sobie pozwolić na niższe ceny za te same towary lub usługi. Przez to są zaniżane wpływy do budżetu państwa z tytułu podatku od towarów i usług (VAT). A podatek VAT stanowi prawie połowę wszystkich dochodów budżetu państwa!

Z drugiej strony, klientom bez paragonu trudniej dochodzić swoich praw w przypadku np. wad towaru. Dlatego tak ważne jest zarówno branie jak i wydawanie paragonów fiskalnych. Kampania w nowatorski w Polsce sposób i dzięki cennym nagrodom miała zwiększyć liczbę paragonów wydawanych i odbieranych przez podatników. W ten sposób nagradzani byli Ci, którzy zachowują się odpowiedzialnie biorąc paragony lub proszą o nie w sytuacji, gdy sprzedawca sam ich nie wręcza.

Pamiętajmy o tym, że osoby, które nie płacą podatków, oszukują w pierwszej kolejności swoich klientów. Z jednej strony pieniądze, które powinny później zostać wydane na nasze bezpieczeństwo, zdrowie czy edukację naszych dzieci, są przez nich przywłaszczane. Z drugiej – poszkodowani są drobni, uczciwi przedsiębiorcy. Każdego dnia muszą konkurować z oszustami, którzy wypychają ich z rynku grając nieuczciwie.