• Uniezależnienie Europy od rosyjskich surowców - Plan REPowerEU, wysokie ceny energii i skutki gospodarcze wojny w Ukrainie, a także rola cła w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości – to główne tematy październikowego posiedzenia Rady ECOFIN w Luksemburgu.
• W spotkaniu udział wzięła minister finansów Magdalena Rzeczkowska.

Plan REPowerEU

Rada uzgodniła mandat do negocjacji w sprawie rozporządzenia dotyczącego REPowerEU z Parlamentem Europejskim. REPowerEU to zaproponowany w reakcji na rosyjską inwazję na Ukrainę plan dywersyfikacji dostaw energii, który ma służyć uniezależnieniu Europy od rosyjskich paliw kopalnych przed 2030 r.

Dla Polski najważniejsze było zapewnienie klucza alokacji, który będzie odpowiadał wyzwaniom związanym z kryzysem energetycznym i sposobu finansowania projektów REPowerEU, uwzględniającego sytuację poszczególnych państw członkowskich, w tym ich ekspozycji na konsekwencje rosyjskiej agresji na Ukrainę, i odpowiednich środków na transformację klimatyczną. Dzięki bardzo intensywnym negocjacjom prowadzonym pod przewodnictwem czeskiej Prezydencji udało się wypracować satysfakcjonujące nas rozwiązania

– powiedziała po posiedzeniu minister finansów Magdalena Rzeczkowska.

Wpływ gospodarczy i finansowy wojny w Ukrainie

Unijni ministrowie ds. finansów omówili konsekwencje gospodarcze i finansowe wojny w Ukrainie dla UE i państw członkowskich, w tym rosnące ceny energii i ich wpływ na sektor finansowy. Dyskutowali także o możliwości dalszego wsparcia Ukrainy. Polska jest gotowa udzielić gwarancji dla swojego udziału w niedawno przyjętej wyjątkowej pomocy makrofinansowej w wysokości 5 mld EUR dla Ukrainy i zachęca KE do jak najszybszego przedstawienia propozycji dotyczącej pozostałej części wsparcia z 9 mld EUR, zgodnie z ustaleniami RE. Ważne jest też wsparcie Ukrainy w średnim i długim okresie. Tu, z uwagi na toczącą się wojnę, całościowe potrzeby związane z odbudową Ukrainy nie są jeszcze znane. Nie wiadomo jeszcze, kiedy rozpoczną się prace związane z odbudową, ale partnerzy muszą być przygotowani do udzielenia wsparcia Ukrainie w jej wysiłkach natychmiast po zakończeniu wojny.

Kwestie celne

Tematem obrad była także rola cła w UE, zwłaszcza w obliczu rosnących fiskalnych i niefiskalnych wyzwań.

W ocenie Polski nadszedł długo wyczekiwany moment na tego rodzaju dyskusje. Dynamiczny wzrost gospodarczy, zmiany w prowadzeniu handlu, zwłaszcza znaczący rozwój handlu elektronicznego (e-commerce), rosnąca ilość zadań nakładanych na administracje celne powodują, że dotychczasowy kształt unii celnej wymaga dostosowania się do nowych wyzwań i problemów – powiedziała minister Rzeczkowska. Kluczową kwestią jest stworzenie stabilnych podstaw dla funkcjonowania unii celnej jako całości, jak również zachowanie odpowiedniej równowagi pomiędzy zadaniami fiskalnymi i pozafiskalnymi. Potrzebne są znaczące inwestycje w procesy zarządzania administracją celną, w tym zapewnienie odpowiedniej liczby dobrze wyszkolonych celników, by zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa obszaru celnego UE – dodała minister Rzeczkowska. W naszej ocenie obecna formuła zarządzania unią celną wyczerpała się i dlatego należy dążyć do stworzenia stałej struktury celnej w ramach UE, np. agencji celnej lub podmiotu działającego na wzór agencji, która wspierałaby KE w tych obszarach, w których dziś widzimy braki, np. w przypadku zarządzania granicą czy kwestii zwalczania przestępczości

– stwierdziła minister finansów.

Wskazała, że doskonałym przykładem dla przyszłej struktury, a nawet podstawą, mógłby być projekt CELBET, w którym 11 państw mających granicę lądową wspiera się i ujednolica swoje procedury graniczne, aby skutecznie realizować ideę Customs acting as one.

Inne kwestie

Ministrowie zapoznali się ze stanem wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF). Rada przyjęła decyzję wykonawczą w sprawie Krajowego Planu Odbudowy Niderlandów.

Ministrowie przyjęli wytyczne na spotkanie G20 ministrów finansów i prezesów banków centralnych, które odbędzie się 12-13 października 2022 r. i o oświadczenie Przewodniczącego Rady ECOFIN na spotkanie IMFC.

Rada zatwierdziła konkluzje w sprawie finansowania klimatu. Stanowią one częściowy mandat UE na 27 Konferencję Stron (COP 27) w ramach UNFCCC, odbywającą się w Sharm El-Sheikh 6-18 listopada 2022 r.