• Rząd przywraca budżetowi państwa właściwą konstytucyjnie rangę podstawowego aktu zarządzania finansami państwa i transparentność oraz kontrolę parlamentarną nad gromadzeniem i wydatkowaniem środków publicznych.
• Planując budżet na 2025 rok skupiliśmy się na priorytetach rządu zapewniając środki na bezpieczeństwo, rozwój gospodarczy i wsparcie obywateli.

Przywracanie zasadniczej roli ustawy budżetowej

Rząd podjął działania zmierzające do przywrócenia właściwej konstytucyjnie rangi budżetowi państwa, m.in. poprzez:

• ujęcie w budżecie państwa spłaty zobowiązań z tytułu obligacji wraz z odsetkami Polskiego Funduszu Rozwoju oraz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, nieuwzględnianych poprzednio w budżecie,
• ograniczenie przekazywania skarbowych papierów wartościowych mających charakter wydatków,
• prezentowanie planów funduszy rządowych umiejscowionych w Banku Gospodarstwa Krajowego w uzasadnieniu do projektu ustawy budżetowej.

Dzięki temu ustawa budżetowa ponownie zacznie pełnić funkcję podstawowego aktu zarządzania finansami państwa. Celem rządu jest przywrócenie transparentności i kontroli parlamentarnej i społecznej nad gromadzeniem oraz wydatkowaniem środków publicznych.

Bezpieczeństwo Polski

W budżecie oraz planie Funduszu wsparcia Sił Zbrojnych na rok 2025 zabezpieczono rekordowe środki na obronę narodową w wysokości 186,6 mld zł, co stanowi 4,7% planowanego w założeniach do budżetu PKB roku 2025. Dla porównania w latach 2022-2024 planowane wydatki na obronność wyniosły odpowiednio 3,0%, 4,2%, 4,2%.

Na modernizację zabezpieczenia granicy z Białorusią przeznaczone zostanie ponad 0,5 mld zł.

Gospodarka i rozwój - zapewniamy środki na kluczowe inwestycje

W budżecie na 2025 rok zapewniamy środki na wsparcie transformacji energetycznej, w tym 4,6 mld zł na budowę pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej. Kontynuujemy programy infrastrukturalne, w tym drogowe i kolejowe.

Finansujemy kluczowe inwestycje m.in. budowę Centralnego Portu Komunikacyjnego i programy „Polska 100 minut” oraz Kolej+.

Wzrost nakładów inwestycyjnych finansowanych przez sektor publiczny wyniesie 9,3 % r/r w ujęciu nominalnym.

Przeznaczamy dodatkowe 24,8 mld zł na reformę finansów samorządów. Dzięki tym środkom samorządy będą mogły też wykorzystać środki z KPO.

Wspieramy również przedsiębiorców zabezpieczając środki m.in. na likwidację naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne od zbycia środków trwałych i 1,6 mld zł na miesięczne wakacje od ZUS.

Wsparcie obywateli

W budżecie na 2025 rok przeznaczymy:

• ponad 221,7 mld zł na ochronę zdrowia (łącznie z NFZ). Rekordowy wzrost nakładów na ochronę zdrowia zgodnie z ustawą o blisko 31 mld zł, tj. 16,1%,
• 0,5 mld zł na realizację programu in vitro (w ramach nakładów na ochronę zdrowia),
• 8,4 mld zł na realizację świadczeń „Aktywny rodzic”,
• 62,8 mld zł na program „Rodzina 800+”,
• 4,8 mld zł na składki na ubezpieczenie społeczne dla rodziców na urlopach wychowawczych i macierzyńskich,
• 7,1 mld zł na świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami oraz na świadczenia pielęgnacyjne,
• nie mniej niż 3,2 mld zł na rentę wdowią,
• 31,5 mld zł na wypłatę dodatkowych rocznych świadczeń pieniężnych (tzw. 13. i 14. emerytury),
• 24,2 mld zł na waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych,
• ok. 2,5 mld zł na kontynuację programów „Dobry start”, „Za życiem”, „Aktywny Maluch” i „Mama 4+”.

Uwarunkowania makroekonomiczne

Inwestycje w ramach odblokowanych środków z KPO będą jednym z czynników pobudzających wzrost PKB. W 2025 r. spodziewane jest wyraźne ożywienie gospodarcze, a PKB w ujęciu realnym przewiduje się, że w przyszłym roku wzrośnie o 3,9% r/r.

W 2025 r. prognozujemy, że średnioroczna inflacja wyniesie 5,0%. W kolejnych latach spodziewany jest stopniowy spadek inflacji do celu inflacyjnego NBP i wyniesie odpowiednio 3,1% w 2026 r. i 2,6% w 2027 r.

Dochody

Prognozowane dochody w 2025 r. wyniosą 632,6 mld zł,  względem prognozy wykonania 2024 r. wyraźnie wzrosną dochody z:

• VAT o 50,1 mld zł,
• CIT o 9,2 mld zł,
• akcyzy o 8,4 mld zł.

W związku z reformą finansów samorządów, w stosunku do przewidywanego wykonania budżetu za 2024 rok nastąpi spadek dochodów ogółem o 9,8 mld zł. W roku 2025 dochody podatkowe budżetu państwa spadną o 6,9 mld zł w ujęciu nominalnym.

Deficyt budżetu państwa

Deficyt budżetu państwa na 2025 r. wyniesie 289 mld zł (7,3% PKB). W warunkach porównywalnych z ustawą budżetową na 2024 r. deficyt wyniósłby 180,8 mld zł (4,6% PKB).

Deficyt BP w 2024 r i 2025 r. (w % PKB)

Deficyt BP w 2024 r i 2025 r. (mld zł)

Budżet państwa na 2025 rok obejmuje:

• spłatę 63,2 mld zł zobowiązań z tytułu obligacji wraz z odsetkami:
  • Polskiego Funduszu Rozwoju S. A. (34,7 mld zł) wyemitowanych w roku 2020 na sfinansowanie rządowego programu „Tarcz Finansowych”, oraz
  • przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w latach 2020-2023 (28,5 mld zł) bez narażania Skarbu Państwa na wyższe koszty pozyskania finansowania dłużnego niż koszty pozyskania kapitału przez Skarb Państwa;
• skutki projektu nowej ustawy o dochodach JST;

W efekcie tej reformy jednostki samorządu terytorialnego otrzymają większe dochody z tytułu udziałów w podatkach PIT i CIT, a dochody własne samorządów z tego tytułu będą w istotnym stopniu niezależne od wprowadzanych zmian systemowych w podatkach dochodowych – na skutek reformy sytuacja budżetu państwa pogorszy się o 24,8 mld zł przy jednoczesnej poprawie o ww. kwotę finansów samorządów;

• wydatki budżetu państwa na zdrowie to 45 mld zł (w tym ustawowy wzrost nakładów o 10,2 mld zł). Łącznie z NFZ wydatki na zdrowie przekroczą 221,7 mld zł;
• efekt ograniczenia finansowania przez mechanizm przekazywania skarbowych papierów wartościowych.

Deficyt sektora GG i dług publiczny

Prognozujemy, że deficyt sektora GG w 2025 r. wyniesie 5,5 % PKB. Prognozowany deficyt jest zgodny z krajowymi regułami fiskalnymi, w szczególności ze stabilizującą regułą wydatkową, wyznaczającą maksymalny limit wydatków dla niemal całości sektora instytucji rządowych i samorządowych (GG).

Przy przyjętych założeniach, w tym uwzględniając limit deficytu zapisany w projekcie ustawy budżetowej na 2025 rok, relacja państwowego długu publicznego do PKB wyniesie 43,3% w 2024 r., a następnie wzrośnie do 47,9% w 2025 r., pozostając bezpiecznie poniżej progu ostrożnościowego 55% określonego w ustawie o finansach publicznych.

Przewidywana relacja do PKB długu sektora instytucji rządowych i samorządowych (wg definicji UE) wyniesie 54,6% na koniec 2024 r. i 59,8% na koniec 2025 r., czyli poniżej wartości referencyjnej zawartej w traktacie o funkcjonowaniu UE na poziomie 60%.

W projekcie ustawy budżetowej na 2025 rok przyjęto:

• prognozę dochodów budżetu państwa w kwocie 632,6 mld zł,
• limit wydatków budżetu państwa na poziomie 921,6 mld zł,
• deficyt budżetu państwa w wysokości nie większej niż 289 mld zł,
• deficyt sektora finansów publicznych (definicja UE) na poziomie ok. 5,5% PKB,
• dług sektora instytucji rządowych i samorządowych (definicja UE) na poziomie 59,8% PKB.