• Od roku rząd obserwując sytuację na rynkach surowcowych i energetycznych podejmuje celowane działania, aby zmniejszyć presję inflacyjną i stworzyć osłonę gospodarstw domowych przed skutkami zawirowań.
• Wdrożyliśmy w tym czasie różne uzupełniające się mechanizmy fiskalne i osłonowe. Dostosowujemy je do bieżącej sytuacji, aby zapewnić Polakom optymalną ochronę.
• Działają tarcze antyinflacyjna i energetyczna, które realnie obniżają wydatki polskich rodzin.
• W 2023 r. będzie nadal obowiązywała obniżona stawka VAT na podstawowe produkty spożywcze.
• Przygotowane są też nowe, jeszcze skuteczniejsze rozwiązania służące niwelowaniu rosnących cen energii czy gazu.

W ramach realizowanej polityki fiskalnej walcząc ze skutkami wysokiej inflacji rząd skupia się na ochronie polskich rodzin. Nasze rozwiązania mają nie pozwolić na wyraźne pogorszenie ich sytuacji finansowej w momencie, gdy cała nasza gospodarka poddawana jest niespotykanym w najnowszej historii szokom zewnętrznym. Wzrost cen surowców energetycznych na rynkach światowych jest główną przyczyną wzrostu inflacji, którą odczuwają Polacy. Naszym zadaniem pozostaje chronić ich dobierając narzędzia tak, aby tworząc im bezpieczne warunki zachować stabilność gospodarki i finanse publiczne w dobrym stanie

– podkreśla minister finansów Magdalena Rzeczkowska.

Działania rządowe, będące w gestii różnych ministerstw cechuje elastyczność i reagowanie na zmienną sytuację na rynkach międzynarodowych. Te działania skutecznie chronią Polaków przed niespotykanym wzrostem cen. Uzupełniają się i ewoluują, aby odpowiadać na wyzwania zmiennej rzeczywistości. Samo zastosowane obniżki VAT i akcyzy wpływają na wysokość średniorocznej inflacji. Szacujemy, że w 2022 r. będzie ona o ok. 3 proc. niższa niż w scenariuszu bez tarcz

– mówi wiceminister finansów Artur Soboń.

Rządowa Tarcza Antyinflacyjna w 2022 r.

W 2022 r. stosujemy czasowe obniżenie stawek VAT na: podstawowe produkty żywnościowe, energię elektryczną i cieplną, gaz ziemny, niektóre paliwa silnikowe oraz nawozy i środki wykorzystywane w produkcji rolnej. Wdrożyliśmy również obniżkę akcyzy na prąd, zwolnienie z akcyzy energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, obniżki stawek akcyzy na niektóre paliwa silnikowe oraz czasowe wyłączenie z opodatkowania podatkiem handlowym sprzedaży tych paliw. Tarcza Antyinflacyjna łagodzi konsekwencje inflacji, dzięki niej rachunki Polaków są niższe.

Wdrożone rozwiązania:

• Od 1 do 31 stycznia 2022 r. obniżenie stawki VAT na gaz ziemny z 23% do 8%, a od 1 lutego z 8% do 0%
• Od 1 stycznia 2022 r. zniesienie akcyzy i obniżenie stawki VAT na energię elektryczną z 23% na 5%

5% to najniższy poziom dopuszczalny w Unii Europejskiej. Jednocześnie energia elektryczna zużywana przez gospodarstwa domowe została całkowicie zwolniona z podatku akcyzowego. Dzięki wprowadzonym zmianom, łagodzimy wzrost wysokości rachunków za energię elektryczną.

• Od 1 do 31 stycznia 2022 r. obniżenie stawki VAT na energię cieplną do 8%, a od 1 lutego z 8% do 5%.

Rozwiązanie dotyczy zarówno mieszkań w ramach spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot, jak i domów jednorodzinnych podłączonych do sieci ciepłowniczej.

• Obniżenie akcyzy i stawki VAT na paliwa.

Już od 20 grudnia 2021 r. wprowadziliśmy obniżkę stawek akcyzy do poziomu minimum unijnego na paliwa silnikowe, tj. olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzynę silnikową, gaz skroplony LPG. Od 1 lutego 2022 r. obniżyliśmy podatek VAT z 23% do 8%. Od 1 czerwca 2022 r. obniżyliśmy akcyzę na lekki olej opałowy do poziomu minimum unijnego.

• Obniżenie stawki VAT na żywność do 0%

Rosnące ceny żywności są jednym z dotkliwszych skutków inflacji. Dlatego od 1 lutego 2022 r. obniżyliśmy do 0% stawki podatku VAT na podstawowe produkty spożywcze (np. mięso i ryby, produkty mleczarskie, warzywa i owoce). To właśnie dzięki naszym staraniom reforma dyrektywy VAT umożliwia stosowanie zerowej stawki VAT na żywność przez państwa członkowskie Unii Europejskiej. Utrzymujemy zerową stawkę VAT na podstawowe produkty żywnościowe przynajmniej do płowy 2023 r.

• Obniżenie stawki VAT na nawozy do 0%

Ceny nawozów to istotny koszt produkcji rolnej. Obowiązujące od 1 lutego 2022 r. całkowite zniesienie VAT na nawozy do produkcji rolnej to, obok obniżek podatków na paliwa i energię elektryczną, istotne wsparcie polskich producentów żywności.

• VAT 8 i 23 proc.

Obniżone stawki podatku od towarów i usług zostaną utrzymane na poziomach 8 proc. i 23 proc. dopóki wydatki na obronność przekraczają 3 proc. PKB.

Działania Ministerstwa Klimatu i Środowiska na rynku cen energii i gazu

• Dodatek osłonowy

To rozwiązanie kompensujące rosnące ceny energii, gazu oraz żywności. Dodatek został wprowadzony 4 stycznia 2022 r. Przysługiwał gospodarstwu domowemu, którego przeciętne miesięczne dochody nie przekraczały 2100 zł w gospodarstwie jednoosobowym albo 1500 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym. Skorzystać z niego mogło nawet 6,8 mln gospodarstw domowych. 

• Zamrożenie cen gazu

Obowiązuje od 29 stycznia 2022 r., a nowy rządowy projekt zakłada jego przedłużenie na 2023 r. Zgodnie z projektem w przyszłym roku funkcjonować będzie maksymalna cena za gaz na poziomie ok. 200 zł netto/MWh, zamrożona zostanie wysokość opłat dystrybucyjnych.

Ceną maksymalną zostaną objęci wszyscy odbiorcy, którzy obecnie korzystają z ochrony taryfowej, czyli:

• gospodarstwa domowe, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe oraz inne podmioty, które produkują ciepło lokalnie dla gospodarstw domowych w spółdzielniach;
• podmioty, które świadczą kluczowe usługi dla społeczeństwa, czyli m.in. jednostki opieki zdrowotnej, pomocy społecznej, podmioty systemu oświaty i szkolnictwa wyższego, żłobki, kościoły czy organizacje pozarządowe.

Zasada zamrożonej taryfy będzie obowiązywała dla wszystkich, bez względu na próg dochodowy.

Najbardziej wrażliwym odbiorcom paliw gazowych, zużywającym paliwa gazowe do celów grzewczych, przysługiwać będzie dodatkowo refundacja poniesionych kosztów podatku VAT.

Zwrot pobranego VAT dotyczyć będzie osób, które ogrzewają się gazem i spełniają kryterium dochodowe dodatku osłonowego (2100 zł dla jednoosobowego gospodarstwa domowego oraz 1500 zł/os. w przypadku gospodarstwa wieloosobowego). Równowartość VAT-u zwracana będzie na podstawie faktury. W zamian za utrzymanie cen gazu dla odbiorców na poziomie ceny maksymalnej, przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają rekompensaty.

• Dodatek węglowy

Obowiązuje od 12 sierpnia 2022 r. Dodatek przysługuje gospodarstwom domowym, dla których głównym źródłem ogrzewania jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe – zasilane węglem kamiennym, brykietem lub peletem, zawierającymi co najmniej 85 proc. węgla kamiennego.

• Dodatek do paliw innych niż węgiel

Dodatek wprowadzony został 20 września 2022 r. i wyniósł:

• 3 tys. zł – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe zasilany peletem drzewnym lub innym rodzajem biomasy, z wyłączeniem drewna kawałkowego,
• 1 tys. zł – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy zasilane drewnem kawałkowym,
• 500 zł – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG,
• 2 tys. zł – w przypadku, gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł olejowy.

 

• Ciepło z rekompensatą – wsparcie dla odbiorców ciepła systemowego

Funkcjonuje od 20 września 2022 r. To wsparcie dla odbiorców ciepła na cele mieszkaniowe i użyteczności publicznej od wytwórców podlegających obowiązkowi zatwierdzania taryf na ciepło przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, jak i zwolnionych z tego obowiązku.

Ograniczeniu ulegnie wzrost rachunków za ciepło. Gospodarstwa domowe zapłacą średnio rocznie o ok. 1012 zł mniej w przypadku, gdy źródłem ciepła jest węgiel i ok. 3900 zł, gdy źródło ciepła zasilane jest gazem ziemnym. Dzięki takiemu rozwiązaniu znacząco ograniczone zostają podwyżki czynszu, w zakresie opłaty za ciepło. Na programie skorzystają m.in. gospodarstwa domowe, wspólnoty mieszkaniowe, żłobki, szkoły, szpitale i domy pomocy społecznej.

• Dodatek dla podmiotów wrażliwych, które nie są przyłączone do sieci gazowej i sieci ciepłowniczej

Dodatek dla podmiotów wrażliwych przysługuje od 20 września 2022 r. tym jednostkom, które ponoszą koszty zakupu węgla kamiennego, brykietu lub peletu zawierających co najmniej 85 proc. węgla kamiennego, peletu drzewnego, a także innego rodzaju biomasy, gazu skroplonego LPG, oleju opałowego. Pod warunkiem, że są one wykorzystywane na cele ogrzewania, w związku z wykonywaniem przez te podmioty ich działalności statutowej. Chodzi m.in. o szpitale, jednostki organizujące pomoc społeczną, noclegownie, szkoły, żłobki, instytucje kultury.

Dodatek dla podmiotów wrażliwych obejmie ok. 23 tys. budynków i przyznawany będzie jednorazowo na główne źródło ciepła. Dotyczy on podmiotów, które nie są przyłączone do sieci gazowej i sieci ciepłowniczej. Będzie pokrywał 40 proc. wzrostu rocznych kosztów ogrzewania.

Potwierdzeniem ilości i ceny paliwa będzie dokument sprzedaży. W przypadku gdy główne źródło ogrzewania zostało uruchomione do 30 czerwca 2022 r., bierze się pod uwagę deklarację złożona przed dniem wejścia w życie ustawy.

• Wsparcie dla odbiorców prądu

To rozwiązanie funkcjonuje od 18 października 2022 r. Nowe przepisy przełożą się na brak wzrostu kosztów energii dla większości polskich rodzin. Nie zapłacą one wyższych rachunków za prąd do limitu 2 tys. kilowatogodzin (kWh). Wyższy limit – do 2,6 tys. kWh – obejmie natomiast osoby z niepełnosprawnościami, a limit do 3 tys. kWh – rodziny z Kartą Dużej Rodziny oraz rolników.

Każde gospodarstwo domowe, po przekroczeniu limitów gwarantujących cenę na obecnym poziomie w przypadku rocznego zużycia do 2 tys., 2,6 tys. i 3 tys. kWh, będzie miało zagwarantowaną cenę prądu nie wyższą niż 693 zł za MWh. Małe i średnie przedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego i podmioty wrażliwe będą miały tą cenę zamrożoną na poziomie 785 zł za MWh.

Rodziny, które zdecydowały się ogrzewać swoje mieszkania energią elektryczną zyskają dodatkową osłonę przed szantażem energetycznym Rosji. Dodatek elektryczny wyniesie 1000 zł – dla ogrzewających się głównie energią elektryczną (w tym pompy ciepła). W przypadku rocznego zużycia energii elektrycznej ponad 5 MWh, zostanie on podwyższony do 1500 zł.

Z rozwiązania będzie mogło skorzystać ok. 800 tys. gospodarstw domowych.

W ramach ustawy zostały zawarte rozwiązania oszczędnościowe. Jeżeli uprawnione podmioty zredukują zużycie o 10% to będą miały 10% bonusu, analogicznie jak dla gospodarstw domowych.