Szacunkowe wykonanie budżetu państwa w okresie styczeń – czerwiec 2024 r.
15.07.2024
Szacunkowe wykonanie budżetu państwa w okresie styczeń – czerwiec 2024 r. w stosunku do ustawy budżetowej na 2024 r. wyniosło:
- dochody 303,9 mld zł, tj. 44,5%
- wydatki 373,8 mld zł, tj. 43,1%
- deficyt 69,9 mld zł, tj. 38,0%
Dochody budżetu państwa w okresie styczeń – czerwiec 2024 r.
W okresie styczeń – czerwiec 2024 r. dochody budżetu państwa wyniosły ok. 303,9 mld zł i były wyższe o ok. 33,3 mld zł (tj. 12,3%) w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego (270,6 mld zł, tj. 44,8% planu).
Dochody podatkowe budżetu państwa wyniosły 272,4 mld zł i były wyższe w stosunku do wykonania w okresie styczeń – czerwiec 2023 r. o ok. 33,9 mld zł (tj. 14,2%), w tym:
- dochody z podatku VAT wyniosły 143,2 mld zł i były wyższe o ok. 24,4 mld zł ( tj. 20,6%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – czerwiec 2023 r.,
- dochody z podatku akcyzowego wyniosły 42,0 mld zł i były wyższe o ok. 2,3 mld zł (tj. 5,9%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – czerwiec 2023 r.,
- dochody z podatku PIT wyniosły 40,5 mld zł i były wyższe o ok. 10,8 mld zł (tj. 36,3%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – czerwiec 2023 r.,
- dochody z podatku CIT wyniosły 37,0 mld zł i były niższe o ok. 4,2 mld zł (tj. 10,1%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – czerwiec 2023 r.
W okresie styczeń – czerwiec 2024 r. wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło 31,0 mld zł i było niższe o ok. 0,1 mld zł (tj. 0,5%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – czerwiec 2023 r.
Na niższe wykonanie dochodów niepodatkowych w okresie styczeń-czerwiec 2024 w porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku wpływają niższe wpłaty z aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych. Ponadto w czerwcu planowana była realizacja wypłaty z zysku NBP w wysokości 6,0 mld zł, która to nie miała ostatecznie miejsca.
Dochody z VAT w czerwcu br. były wyższe o 4,9 mld zł, tj. 30,1% r/r i wyniosły ok. 21,1 mld zł. Stanowi to istotną poprawę w stosunku do maja br., gdzie wzrost wynosił 21,9% r/r. Trzeba przy tym zauważyć, że wykonanie wpłat VAT w czerwcu dotyczy transakcji ekonomicznych dokonanych co do zasady w maju, w którym nie obowiązywała już tarcza żywnościowa. Na dynamikę dochodów z VAT pozytywnie wpłynęła również sprzedaż detaliczna, która wzrosła nominalnie o 5,4% r/r.
W przypadku dochodów z CIT należy pamiętać, że ze względu na inne terminy rozliczenia rocznego dane miesięczne są nieporównywalne z poprzednim rokiem. W 2024 r. roku termin rozliczenia rocznego CIT (zapłaty nadwyżki podatku należnego nad wpłaconymi zaliczkami -dopłaty) za 2023 r. przypadał na 2 kwietnia. W efekcie w kwietniu br. obserwowaliśmy wysokie dochody budżetu państwa z CIT wynikające z dopłat podatku w rozliczeniu rocznym. W 2023 r. termin uregulowania dopłat z tytułu rozliczenia rocznego (za 2022 r.) miał miejsce pod koniec czerwca, przez co w poprzednim roku wysokie dochody wynikające z dopłat podatku widoczne były dopiero w czerwcu, a nie w kwietniu jak w tym roku.
Co więcej w czerwcu 2024 r. Urzędy Skarbowe wypłacały wynikające z rozliczenia rocznego zwroty nadpłaconego podatku CIT. W 2023 r. działanie to miało miejsce dopiero we wrześniu. Przesunięcie terminów rozliczenia rocznego (dopłat i zwrotów za poprzedni rok) – a tak naprawdę powrót do wieloletniej praktyki (terminy te w latach 2020-23 były przedłużane z powodu pandemii) powoduje, że w efekcie porównujemy czerwiec 2023 r., kiedy to budżet państwa odnotowywał wysokie wpływy wynikające z rozliczenia rocznego do czerwca 2024 r., kiedy budżet państwa odnotowuje wysokie zwroty z rozliczenia rocznego. Dodatkowo ze względu na system równych udziałów w dochodach z CIT dla jst w ciągu roku, to całość zwrotów widoczna jest po stronie budżetu. Powyższe wykonanie dochodów z CIT w czerwcu br. nie jest więc zaskoczeniem i wynika wprost z różnych terminów rozliczenia rocznego w 2023 i 2024 r. W kolejnych miesiącach 2024 r. efekty rozliczenia rocznego będą zanikać.
Wydatki budżetu państwa w okresie styczeń – czerwiec 2024 r.
Wykonanie wydatków budżetu państwa w okresie styczeń – czerwiec 2024 r. wyniosło ok. 373,8 mld zł tj. 43,1% planu, jednocześnie było wyższe o ok. 90,5 mld zł (tj. o 31,9%) w stosunku do tego samego okresu roku 2023 r. (283,3 mld zł, tj. 42,1% planu).
W okresie styczeń – czerwiec 2024 r. najwyższe wydatki odnotowano w następujących częściach budżetu państwa:
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w wysokości 77,3 mld zł tj. 42,8% planu,
- Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego – w wysokości 68,5 mld zł tj. 58,1% planu,
- Obrona Narodowa – w wysokości 42,8 mld zł tj. 36,4% planu,
- Obsługa długu Skarbu Państwa – w wysokości 26,6 mld zł tj. 40,1% planu,
- Budżety Wojewodów - w wysokości 26,3 mld zł tj. 54,9% planu,
- Sprawy wewnętrzne – w wysokości 20,5 mld zł tj. 46,0% planu,
- Środki własne UE- w wysokości 16,2 mld zł tj. 47,1% planu,
- Szkolnictwo wyższe i nauka – w wysokości 15,2 mld zł tj. 48,2% planu.
Porównując wykonanie wydatków w okresie styczeń – czerwiec 2024 z okresem styczeń – czerwiec 2023 wyższe wykonanie odnotowano w części 73 - Zakład Ubezpieczeń Społecznych (więcej o ok. 30,2 mld zł), co związane było z realizacją programu „Rodzina 800+” – od 1 stycznia 2024, wysokość świadczenia wychowawczego wzrosła z 500 zł do 800 zł. Natomiast w zakresie dotacji przekazanej do FUS na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo wykonanie wyniosło 23,6 mld zł i było wyższe od wykonania po sześciu miesiącach 2023 o 2,7 mld zł tj. o ok. 13,2%. W kwietniu zostało wypłacone z budżetu ZUS, dodatkowe roczne świadczenie pieniężne tzw. trzynasta emerytura, która w ubiegłym roku finansowana była z Funduszu Solidarnościowego.
W ramach części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego wykonanie było wyższe o 18,9 mld zł, w związku ze wzrostem wydatków w części oświatowej subwencji ogólnej w wyniku podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli o 30%. Ponadto w 2024 r. po raz pierwszy przekazano również środki na część rozwojową subwencji ogólnej dla JST.
W części 85 – Budżety wojewodów wykonanie było wyższe o ok. 5,7 mld zł, głównie w zakresie świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zasiłków stałych oraz środków przekazanych dla przedszkoli, a także komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej, Inspekcji Sanitarnej, a także środków na staże i specjalizacje medyczne.
W części 29 – Obrona narodowa wykonanie było wyższe o 7,2 mld zł, w związku z przekazaniem środków do Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych m.in. na zakup sprzętu i uzbrojenia wojskowego.
W części 84 – Środki własne UE przekazano więcej o 2,1 mld zł, co było spowodowane przede wszystkim rozliczeniem w marcu br. niedopłaty do budżetu UE z tytułu dostosowań VAT i DNB za lata poprzednie w kwocie ponad 2 mld zł poprzez zwiększenie raty składki za ten miesiąc.
W części 79 – Obsługa długu Skarbu Państwa w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego przekazano więcej środków na wydatki o 1,5 mld zł, co jest rezultatem wzrostu poziomu obsługiwanego zadłużenia oraz bieżącego rozkładu jego obsługi.