Zgodnie z Kodeksem Konsultacji, będącym częścią rządowego programu „Lepsze regulacje na lata 2012-2015” celem konsultacji jest poprawa jakości decyzji i legislacji. Wysłuchanie racji różnych stron pozwala wcześnie wychwycić błędy i stworzyć bardziej wyważone rozwiązania. Decyzje mogą wtedy uwzględniać zróżnicowane potrzeby obywateli, grup, środowisk i instytucji społeczeństwa obywatelskiego. Konsultacje służą artykulacji i wymianie poglądów, a nie prowadzeniu sporów.

Konsultacje publiczne w Ministerstwie Rodziny Pracy i Polityki Społecznej przeprowadzane są zgodnie z Zarządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej nr 2 z dnia 22 stycznia 2014 r. w sprawie zasad prowadzenia konsultacji publicznych dokumentów opracowywanych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, z zastosowaniem siedmiu zasad konsultacji.

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych przygotowała bazę organizacji pozarządowych, które są zainteresowane przesyłaniem im dokumentów do konsultacji. Podczas przygotowywania ww. bazy został ogłoszony otwarty nabór organizacji zainteresowanych konsultowaniem dokumentów MRPiPS. Dodatkowo wystosowano w tej sprawie pismo do kilkuset organizacji. Do chwili obecnej chęć otrzymywania dokumentów do konsultacji wyraziło ok. 50 organizacji.

Rada Ministrów przyjęła dokument Wytyczne do przeprowadzenia oceny wpływu i konsultacji publicznych w ramach procesu legislacyjnego, przedłożony przez ministra gospodarki. 

Dokument pokazuje jak prawidłowo przeprowadzić tzw. ocenę wpływu i konsultacje projektów aktów prawnych. To „przewodnik dla urzędników”, który ma im pomóc w przygotowaniu aktów normatywnych.

Opracowanie to służy realizacji programu „Lepsze regulacje 2015”, który wspiera proces doskonalenia obowiązujących przepisów i tworzenia wysokiej jakości nowych rozwiązań legislacyjnych. Program ma szczególną rangę, bo jakość otoczenia regulacyjnego decyduje o atrakcyjności inwestycyjnej państwa, jego sprawności administracyjnej i konkurencyjności gospodarki. Niezrozumiałe i skomplikowane prawo jest uznawane za jedną z głównych barier rozpoczynania działalności gospodarczej oraz czynnik utrudniający życie obywatelom.

Ocena wpływu polega na analizie możliwych sposobów rozwiązania problemu i konsekwencjach ich wprowadzenia w życie. Właściwie przeprowadzona - stanowi istotny element procesu stanowienia dobrego prawa. Dostarcza merytorycznych argumentów do wprowadzenia danego aktu prawnego, zapobiega tworzeniu zbędnych przepisów oraz zwiększa skuteczność i przejrzystość stanowionych regulacji. Wynikiem przeprowadzonej oceny wpływu są: test regulacyjny (TR), ocena skutków regulacji (OSR), raport z konsultacji i ocena funkcjonowania ustawy (OSR ex-post). Ocena wpływu ma być prowadzona od chwili zdefiniowania problemu przez określenie sposobu jego rozwiązania aż do momentu wprowadzenia regulacji w życie i przeprowadzenia oceny jej funkcjonowania.

Zasadnicze znaczenie w przeprowadzaniu oceny wpływu odgrywają konsultacje przewidywanych regulacji, bez których nie jest możliwe opracowanie dobrych aktów prawnych, ich właściwe wdrożenie i używanie. Konsultacje są konieczne na każdym etapie pracy nad daną regulacją prawną. Zaangażowanie się w proces konsultacji zainteresowanych osób i instytucji, zasięganie ich opinii na temat projektów aktów prawnych, pomaga wypracować jak najlepszą propozycję legislacyjną. Zgłaszanie opinii i postulatów nie jest wiążące dla rządu. Ostateczną decyzję legislacyjną podejmuje Rada Ministrów i ponosi jej konsekwencje.

Stosowanie wytycznych zapewni właściwe oszacowanie skutków regulacji, umożliwi ich dopasowanie do rzeczywistych potrzeb i wyzwań społeczno-gospodarczych oraz oczekiwań społecznych, co powinno sprzyjać akceptacji dla wprowadzanych rozwiązań.

Docelowo dokument ma być dostępny na platformie internetowej i powiązany, przy pomocy odnośników, ze stronami internetowymi zawierającymi aktualne przykłady, dobre praktyki oraz szczegółowe metody analiz i przeprowadzania konsultacji. Materiały na stronach będą aktualizowane, tak aby odzwierciedlały rozwój metod analitycznych i doświadczenia administracji w tym obszarze.

Przyjęcie dokumentu przez rząd kończy budowanie podstaw prawnych służących wdrożeniu kontroli oceny wpływu i procesu konsultacji.