Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej skierowało apel do samorządów, w którym porusza problem szczególnie trudnej sytuacji osób doznających przemocy w rodzinie w związku z izolacją związaną z ograniczeniami w przemieszczaniu się. Minister Marlena Maląg zwróciła się też do samorządów lokalnych z prośbą o kontynuowanie działań zapewniających ochronę osób pokrzywdzonych.

Instrukcje dla placówek wsparcia ofiar przemocy

Resort rodziny przygotował instrukcję dotyczącą sposobu organizacji placówek zapewniających schronienie ofiarom przemocy. To m.in. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, ośrodki interwencji kryzysowej i ośrodki wsparcia prowadzące miejsca całodobowego pobytu.

Rozwiązania zawarte w instrukcji to m.in.:

• Ograniczenie aktywności poza terenem placówki przez osoby w nich zamieszkujące tylko do sytuacji tego wymagających;
• zawieszenie form wsparcia świadczonych w trybie ambulatoryjnym dla osób nie przebywających na stałe w takich ośrodkach;
• monitorowanie stanu zdrowia personelu oraz osób korzystających ze schronienia w placówce;
• ograniczenie do minimum kadry obecnej w placówce poprzez np. ograniczenie godzin pracy bądź umożliwienie pracy zdalnej pracownikom biurowym;
• organizowanie życia zbiorowego osób przebywających w placówkach poprzez ograniczenie wzajemnego kontaktu oraz unikanie spotkań grupowych.

Uregulowanie kwestii związanej z funkcjonowaniem zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych

Co zawierają wytyczne dotyczące sposobu organizacji zespołów interdyscyplinarnych i grup roboczych, realizacji procedury „Niebieskie Karty” oraz dla pracowników socjalnych do pracy z rodzinami, które przejawiają problemy opiekuńczo-wychowawcze?

• Zalecenie ograniczenia działalności zespołów interdyscyplinarnego do niezbędnych zadań wykonywanych za pomocą zdalnych środków komunikacji;
• grupy robocze powinny pracować w formie rozmów telefonicznych/video konferencji/korespondencji mailowej czy innej formy korespondencji elektronicznej;
• w przypadku zorganizowania posiedzenia grupy roboczej w sposób tradycyjny  bezwzględnie stosować podstawowe zasady bezpieczeństwa związanego z ochroną przed zakażeniem COVID-19;
• wskazano, że preferowane formy kontaktu telefonicznego (czy mailowego) nie wykluczają w szczególnych przypadkach możliwości bezpośrednich spotkań członków grupy roboczej z osobą doznającą przemocy w rodzinie czy sprawcą przemocy przy zachowaniu stosownych środków związanego z ochroną przed zakażeniem.

Regulacje związane z pomocą osobom doświadczającym przemocy

Ministerstwo w przygotowanych wytycznych wskazuje m.in., że po ustaleniu indywidualnego planu pomocy dla osoby dotkniętej przemocą w rodzinie i jej rodziny, należy wyznaczyć jednego przedstawiciela grupy roboczej do kontaktu z taką osobą – tzw. opiekuna osoby doznającej przemocy (preferowany pracownik socjalny) oraz jednego przedstawiciela grupy roboczej do kontaktu z osobą stosującą przemoc (tzw. opiekuna osoby stosującej przemoc – najlepiej policjanta) i na bieżąco monitorować sytuację rodziny, o ile to możliwe, za pośrednictwem rozmów telefonicznych lub dostępnych środków komunikacji elektronicznej.

Po rozeznaniu sytuacji należy przekazać osobie doświadczającej przemocy informacje o miejscach i instytucjach, które udzielają wsparcia specjalistycznego (np. psychologicznego czy prawnego), w szczególności poradnictwa specjalistycznego udzielanego za pomocą rozmów telefonicznych czy komunikacji elektronicznej. Co ważne, należy zobowiązać taką osobę będącą w procedurze „Niebieskiej karty” do przekazywania na bieżąco telefonicznie informacji o swojej sytuacji. Jeżeli zajdzie podejrzenie eskalacji przemocy, należy zgłosić konieczność interwencji policji.

Dostęp do informacji na temat form wsparcia

Do urzędów wojewódzkich trafiło również pismo z prośbą o stworzenie baz danych dotyczących obecnego wsparcia osób doświadczonych przemocą w rodzinie na poziomie lokalnym:

• Baza dotycząca obecnego funkcjonowania placówek zapewniających schronienie osobom doświadczającym przemocy w rodzinie na terenie województwa (np. specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, ośrodki interwencji kryzysowej, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, gminne i powiatowe ośrodki wsparcia), w szczególności:
  • czy funkcjonujące dotychczas placówki nadal są w gotowości do świadczenia wsparcia w formie schronienia
  • czy placówki te opracowały wewnętrzne procedury dotyczące funkcjonowania w związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa związanego z rozprzestrzenianiem się wirusa COVID-19, w tym procedury dotyczące przyjmowania nowych osób do placówek
• Baza dotycząca oferty poradnictwa specjalistycznego (w szczególności psychologicznego czy prawnego) dla osób doświadczających przemocy świadczonego przy użyciu zdalnych środków komunikacji np. telefonicznie czy mailowo.