Urlop adopcyjny
Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego (urlop adopcyjny) przysługuje pracownikowi, który:
- przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej lub
- przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka.
Wymiar urlopu adopcyjnego
Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, ma prawo do urlopu adopcyjnego w wymiarze:
- 20 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
- 31 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci,
- 33 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci,
- 35 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci,
- 37 tygodni – w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci
- nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.
Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, ma prawo do urlopu adopcyjnego w wymiarze:
- 20 tygodni - w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
- 31 tygodni - w przypadku jednoczesnego przyjęcia dwojga dzieci,
- 33 tygodni - w przypadku jednoczesnego przyjęcia trojga dzieci,
- 35 tygodni - w przypadku jednoczesnego przyjęcia czworga dzieci,
- 37 tygodni - w przypadku jednoczesnego przyjęcia pięciorga i więcej dzieci
- nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Jeżeli pracownik przyjął dziecko w wieku do 7. roku życia na wychowanie jako rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej), a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10. roku życia, ma on prawo do urlopu adopcyjnego w minimalnym wymiarze 9 tygodni. Dotyczy to sytuacji gdy w trakcie trwania urlopu dziecko kończy wiek odpowiednio 7 lub 10 lat.
Jeżeli pracownik przyjął dziecko w wieku do 14. roku życia na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka ma on prawo do urlopu adopcyjnego w minimalnym wymiarze 9 tygodni. Dotyczy to sytuacji gdy w trakcie trwania urlopu dziecko kończy wiek 14 lat.
Z urlopu tego może korzystać pracownik zarówno przyszły adopcyjny ojciec jak i adopcyjna matka (także ojciec i matka będący rodziną zastępczą), którzy przyjęli na wychowanie dziecko. Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują możliwości jednoczesnego korzystania z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przez oboje przyszłych rodziców adopcyjnych (rodziców będących rodziną zastępczą).
Urlop adopcyjny jest udzielany na pisemny wniosek pracownika składany w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni od dnia przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza albo wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia. Urlop rozpoczyna się w terminie określonym we wniosku pracownika, jednak nie później niż 21 dni od dnia odpowiednio przyjęcia dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza albo wystąpienia do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia.
Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.
Stosowanie przepisów dotyczących urlopu macierzyńskiego
Do urlopu na adopcyjnego znajdują odpowiednie zastosowanie regulacje dotyczące urlopu macierzyńskiego (z uwzględnieniem faktu, że z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego może korzystać zarówno przyszły adopcyjny/będący rodziną zastępczą ojciec jak i przyszła adopcyjna/będąca rodziną zastępczą matka dziecka).
Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu adopcyjnego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe – na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby pracownik nie korzystał z urlopu.
Zasiłek macierzyński
Za okres urlopu adopcyjnego przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru.
W przypadku, gdy pracownik nie później niż w ciągu 21 dni po przyjęciu dziecka na wychowanie i wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub po przyjęciu dziecka na wychowanie jako rodzina zastępcza złoży stosowny wniosek zasiłek macierzyński za okres tego urlopu wyniesie 81,5% podstawy wymiaru.
Wymiar urlopu rodzicielskiego
Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze do:
- 41 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
- 43 tygodni – w przypadku przyjęcia dwojga lub więcej dzieci,
- 38 tygodni – w przypadku, jeżeli pracownik przyjął dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10. roku życia.
Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, ma prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze do:
- 41 tygodni - w przypadku przyjęcia jednego dziecka,
- 43 tygodni - w przypadku przyjęcia dwojga lub więcej dzieci,
- nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Pracownik, który przyjął na wychowanie dziecko i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka w wieku do ukończenia 14 roku życia, ma prawo do 38 tygodni urlopu rodzicielskiego.
Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, w przypadku dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, mają prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad tym dzieckiem w wymiarze do:
- 65 tygodni – w przypadku przyjęcia jednego dziecka
- 67 tygodni – w przypadku przyjęcia dwojga lub więcej dzieci
- 62 tygodni - w przypadku, jeżeli pracownik przyjął dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10. roku życia
– nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Pracownik, który przyjął na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, oraz pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postepowania w sprawie przysposobienia dziecka, w wieku do ukończenia 14. roku życia, w przypadku dziecka posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”, mają prawo do 62 tygodni urlopu rodzicielskiego.
Urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo w nie więcej niż 5 częściach.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2023 r. poz. 1465);
Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 8 maja 2023 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz. U. z 2023 r. poz. 937);
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780).
- Ostatnia modyfikacja:
- 24.05.2024 12:27 Krzysztof Lampa
- Pierwsza publikacja:
- 01.08.2018 14:51 Piotr Wasiak