Nasz resort prowadzi szereg działań w zakresie ochrony ofiar przemocy domowej.

Kwestie te reguluje ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Rozwiązania mające na celu przeciwdziałanie przemocy zawarte są również w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020. W ubiegłym roku na realizację tych zadań ministerstwo przeznaczyło kwotę ponad 19,5 mln złotych.

W oparciu o obowiązujące akty prawne osoby krzywdzone mogą liczyć m.in. na bezpłatną pomoc w zapewnieniu bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, pomoc w formie specjalistycznego poradnictwa (np. prawnego czy psychologicznego), jak również wsparcie (w ramach prac zespołu interdyscyplinarnego oraz grup roboczych) w związku prowadzoną procedurą „Niebieskiej Karty”.

Krajowy program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020

Z kolei rozwiązania zawarte w Krajowym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020 dedykowane są zarówno ofiarom przemocy domowej, jak i jej sprawcom. Kładą one również nacisk na podnoszenie kompetencji służb i przedstawicieli podmiotów realizujących działania w tym obszarze. Istotne są też działania uwrażliwiające społeczeństwo na problem przemocy w rodzinie.

W ramach programu m.in. tworzone i utrzymywane są specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, w których skrzywdzone osoby mają zapewnione schronienie i porady specjalistów. W 2017 roku ze wsparcia ośrodków skorzystało ponad 8,5 tys. osób.  Obecnie funkcjonuje 36 tego typu placówek na terenie kraju, a w 2019 roku planowane jest uruchomienie kolejnego ośrodka.

Od 2017 roku (w ramach programu) uruchomiono telefon dla osób szukających wsparcia,  który  działa całodobowo. W wybranych godzinach prowadzone są również konsultacje w języku angielskim i rosyjskim, w wybrane dni działała telefoniczna poradnia prawna. Rozmowy są bezpłatne dla dzwoniących osób.  

Ważnym elementem przeciwdziałania przemocy są również programy oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie, które mają wpłynąć na ich postawy. Są to zadania realizowane przez powiaty przy wsparciu finansowym z budżetu państwa.  W 2017 roku do programów przystąpiło ogółem 9,1 tys. osób.
Osoby stosujące przemoc mogą skorzystać również z programów psychologiczno-terapeutycznych. To nowe zadanie, po raz pierwszy finansowane ze środków budżetu państwa w 2017 roku. Wówczas uruchomiono 177 programów,  do których przystąpiło ogółem ponad 1,3 tys. osób.

Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie dużą wagę przywiązuje również do profesjonalizacji służb zajmujących się tym tematem. Pracownicy socjalni, funkcjonariusze policji, kuratorzy, przedstawiciele służby zdrowia i oświaty przechodzą specjalistyczne szkolenia, które podnoszą ich kompetencję. W 2017 roku w ten sposób przeszkolono ponad 2,7 tys. osób.
W 2017 roku przeprowadzona została kampania społeczna „Wybieram pomoc”. W jej ramach emisję miały spoty w stacjach telewizyjnych i serwisach internetowych. Przeprowadzono również kampanię w ogólnopolskiej prasie, a w 16 miastach w całej Polsce przeprowadzona została kampania outdoorowa. Z kolei w ubiegłym roku w dwóch stacjach telewizyjnych (o zasięgu ogólnopolskim) emitowany był spot dotyczący przemocy wobec osób starszych.

Dofinansowanie dla samorządów

Od 2011 roku realizujemy również Program Osłonowy „Wspieranie Jednostek Samorządu Terytorialnego w Tworzeniu Systemu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie”. Gminy, powiaty i samorządy województw mogą uzyskać dofinansowanie na tworzenie zintegrowanego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Z budżetu państwa na ten cel przeznaczane jest 3 mln złotych rocznie. Średnio, każdego roku 90 projektów otrzymuje rządowe dofinansowanie.

Zmiany są potrzebne

System przeciwdziałania przemocy w rodzinie wymaga zmian, żeby skuteczniej chronić ofiary przemocy domowej oraz usprawnić procedurę „Niebieskiej Karty”. Na konieczność wprowadzenia zmian zwracała uwagę m.in. Najwyższa Izba Kontroli, ale również samorządy i podmioty realizujące programy na rzecz przeciwdziałania przemocy.

Zaprezentowana nowelizacja ustawy została przedwcześnie umieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej. Projekt ten wymaga dalszych analiz ze specjalistami z obszaru przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

System przeciwdziałania przemocy musi być skuteczniejszy, a rodzina lepiej chroniona.