Wg danych REGON, spadek liczby podmiotów w handlu detalicznym rozpoczął się jeszcze przed wprowadzeniem ograniczenia handlu w niedziele, dlatego nie powinien być traktowany jako skutek zmiany legislacyjnej, a raczej długofalowa tendencja wynikająca m.in. z konsolidacji branży handlowej, przewagi cenowej większych podmiotów, zmiany wyborów konsumentów a w konsekwencji spadku rentowności małych sklepów.

Tabela 1. Podmioty handlu w latach 2016-2018 według liczby pracujących, na podstawie REGON

Źródło: GUS

Dane rejestrowe REGON wskazują nawet, że spadek liczby podmiotów w handlu detalicznym w 2017 r. był większy niż w 2018 r. Pomiędzy 31 grudnia 2016 roku, a 31 grudnia 2017 r. liczba podmiotów spadła o ok. 17,5 tys., natomiast w kolejnym roku (od 31 grudnia 2017 r. do 31 grudnia 2018 r.) o ok. 12,4 tys.

Wśród ogółu zlikwidowanych podmiotów, udział mikroprzedsiębiorstw  (tj. sklepów o liczbie pracujących do 9 osób) w 2017 r. był większy niż w 2018 r. (odpowiednio stanowił 99,4% oraz 94,3%). W 2018 r. natomiast zamknięto więcej podmiotów małych, tj. o liczbie pracujących od 10 do 49 osób oraz średnich i dużych, tj. o liczbie pracowników wynoszącej co najmniej 50 osób.

Analiza na podstawie Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wskazuje, że w III kw. 2018 r. liczba prowadzących na własny rachunek działalność w sekcji handel spadła w stosunku do III kw. 2017 r. z poziomu 390,1 tys. do 380,2 tys. (tj. o 9,9 tys.), co jest spadkiem porównywalnym z wielkością podaną w Pulsie Biznesu z 15.02.2019 – 11 tys. (artykuł „Zakaz handlu niszczy małe sklepy”).

Danych BAEL nie należy przedstawiać w podziale według wielkości przedsiębiorstw, ponieważ próba badawcza nie jest reprezentatywna dla dużych podmiotów.

W dniu 5 grudnia 2018 r. Biuro Analiz Sejmowych sporządziło ocenę skutków regulacji poselskiego projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz niektóre inne dni. W analizie nie są przytoczone informacje, jak zmieniała się liczba podmiotów handlu w związku z wejściem w życie ustawy. Znajdują się w niej jednak informacje na temat zmian udziału w rynku różnych grup podmiotów handlu oraz zmian w wolumenie ich sprzedaży. Autorzy analizy powołują się na dane spółki Nielsen (dane te przytacza również autor artykułu „Ta ustawa nas wykończyła” dla Dziennika Gazety Prawnej z dnia 15.02.2019 r.). Wskazują one, że w okresie od stycznia do lipca 2018 r. sprzedaż w małych sklepach spadła o 1,1%, podczas gdy w średnich sklepach spożywczych wzrosła o 7,2%, a w dyskontach o 8,1%. Największy wzrost odnotowano w przypadku stacji benzynowych (o 13%). W podobny sposób sytuacja zmieniła się pod względem udziału w rynku handlu żywnością poszczególnych grup podmiotów handlowych. W przypadku dyskontów udział ten się zwiększył (z 32,4% do 33,2%), natomiast w przypadku małych sklepów spadł z 10,5% do 9,8%.

Zgodnie z zawartymi w raporcie danymi Bisnode Polska liczba sklepów w Polsce spadła w 2018 r. z poziomu 271,3 tys. do 260,3 tys. (o 11,0 tys.). Nie udało się zatem zahamować spadku liczby sklepów, chociaż był to nieco mniejszy spadek niż rok wcześniej (o 12,0 tys.). Wzrosła natomiast liczba bankructw – w 2018 r. zanotowano 234 takich przypadków, co stanowiło wzrost o 7% w stosunku do poziomu odnotowanego rok wcześniej.

Biorąc pod uwagę dane na temat spadku miejsc pracy w handlu między III kw. 2017 r. a III kw. 2018 r. (BAEL GUS) oraz spadek oceny koniunktury przez podmioty handlu w styczniu br. (GUS), należy zauważyć, że zależności między liczbą podmiotów działających w sekcji handel, liczbą osób zatrudnionych w tej sekcji oraz wielkością sprzedaży są trudne do ustalenia i muszą wynikać również z innych czynników niż fakt obowiązywania regulacji w zakresie ograniczenia handlu w niedziele.