rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka do świadczenia na pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej, na każde umieszczone dziecko przysługuje dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego określonego w przepisach o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, zwany „dodatkiem wychowawczym”

Dodatek ten przysługuje na każde dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej czy też w rodzinnym domu dziecka, bez względu na kryterium dochodowe. Jest udzielany na wniosek odpowiednio rodziny zastępczej lub prowadzącego rodzinny dom dziecka

W obecnym stanie prawnym rodziny zastępcze mogą pobierać świadczenia na podstawie obecnie obowiązujących przepisów lub na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia  w życie ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej. Ustawa umożliwia też rodzinom zastępczym podjęcie decyzji o korzystniejszym wyborze świadczeń.

Zgodnie z opinią Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej rodzinie, która wybrała przepisy dotychczasowe, przysługują również świadczenia i dodatki wynikające z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, a nie mające swojego „odpowiednika” w przepisach dotychczasowych.

Dodatek wychowawczy jest świadczeniem powszechnym,  przysługuje każdej rodzinie zastępczej, na każde umieszczone w tej rodzinie dziecko, niezależnie od dochodu, bez względu na moment powstania rodziny zastępczej, dokonany wybór co do podstawy prawnej przyznawanych świadczeń, dochód tej rodziny, czy liczbę umieszczonych w niej dzieci.

Dodatek wychowawczy, w przeciwieństwie do innych świadczeń przysługujących rodzinie zastępczej, jest finansowany ze środków budżetu państwa, a nie ze środków własnych powiatu. Dodatek przysługuje również w sytuacji nie pobierania świadczeń na pokrycie kosztów utrzymania dziecka.

Mimo iż dodatek wychowawczy zgodnie z ustawą o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci jest zadaniem zleconym z administracji rządowej to jednak  decyzja o przyznaniu tego dodatku należy do samorządu powiatowego.

Rodziny zastępcze w trakcie pobierania świadczeń na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka określonych w ustawie pomocy społecznej, mogą podjąć decyzję o przejściu na świadczenia wskazane w art. 80 ust. 1 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz złożyć wniosek w tej sprawie,  co jednoznacznie będzie uprawniało je do pobierania dodatku wychowawczego.