Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie

W dniu 4 maja 2023 r., kiedy rozpoczął się protest przewoźników blokujących przejazd do przejścia granicznego w Dorohusku, na drodze krajowej K-12 w miejscowości Okopy, wojewoda lubelski Lech Sprawka przewodniczył posiedzeniu Wojewódzkiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego z udziałem wszystkich służb, które funkcjonują w obrębie przejścia granicznego w Dorohusku, Policji oraz przedstawicieli Urzędu Gminy Dorohusk i Starostwa Powiatowego w Chełmie. Bezpośrednio po posiedzeniu zaprosił na spotkanie przedstawicieli komitetu protestacyjnego przewoźników. Tematem spotkania było uszczegółowienie postulatów protestujących oraz określenie zasad przebiegu protestu.

Było to już drugie spotkanie wojewody lubelskiego z przedstawicielami protestujących. Pierwsze odbyło się w siedzibie Urzędu Gminy Dorohusk, jeszcze przed rozpoczęciem protestu.

Na pierwszym spotkaniu z przewoźnikami apelowałem do organizatorów protestu, aby przewidzieli taką organizację protestu, aby nie blokowali przejścia granicznego w Dorohusku, dlatego, że jest ono największym i o największej przepustowości przejściem towarowym na odcinku granicy polsko-ukraińskiej. Każde utrudnienie w funkcjonowaniu tego przejścia w sposób negatywny odbija się na wymianie towarowej, a w przypadku Ukrainy, która toczy wojnę z Rosją, jest to szczególnie istotne, związane z udzielaniem pomocy humanitarnej oraz innym wsparciem niezbędnym w okresie prowadzenia wojny

– mówił wojewoda lubelski Lech Sprawka.

Na spotkaniu zorganizowanym już po rozpoczęciu protestu, zostały podjęte dwa główne tematy: uszczegółowienie postulatów protestujących przewoźników, które wojewoda lubelski przekazał do ministerstwa spraw wewnętrznych i administracji oraz ministerstwa infrastruktury, a także uszczegółowienie zasad protestu, tak, aby odbywał się zgodnie z pewnymi zasadami, a równocześnie aby było zapewnione bezpieczeństwo w ruchu drogowym na drodze krajowej K-12.

1. Przywrócenie obowiązku posiadania zezwoleń na przewozy towarowe na granicy polsko-ukraińskiej.

Do czasu wybuchu wojny rosyjsko-ukraińskiej funkcjonowały wzajemne zezwolenia w identycznej liczbie w stosunku do przewoźników polskich i ukraińskich. W zakresie tej liczby pozwoleń realizowany był międzynarodowy transport towarowy, zarówno w wymianie dwustronnej Polska-Ukraina, jak również Ukraina – państwa inne unijne lub państwa trzecie. Umowa, która została podpisana 29 czerwca 2022 r. w między Unią Europejską a Ukrainą w sprawie transportu drogowego towarów wprowadziła liberalizację tego ruchu towarowego polegającą m.in. na tym, że większość przewozów towarowych została wyjęta z zakresu wspomnianych zezwoleń. Nastąpiło pełne otwarcie się na rynek przewoźników ukraińskich

– mówił Lech Sprawka.

2. Zakaz rejestrowania w Polsce firm przewozowych ukraińskich przewoźników

W proteście w Dorohusku biorą udział nie tylko przewoźnicy z rejonu chełmskiego, ale także przewoźnicy z Łukowa i Siedlec, dlatego, że podobny problem w stosunku do przewoźników białoruskich i rosyjskich funkcjonuje na granicy polsko-białoruskiej. Tam też przewoźnicy postulują jeśli nie całkowity zakaz, to chociaż ograniczenie liczby rejestrowanych przewoźników innych niż polskie

– mówił wojewoda lubelski.

3. Wprowadzenie wymogu posiadania na terenie Polski licencji przez przewoźników ukraińskich, wydawanych przez stronę ukraińską

Wówczas, kiedy funkcjonowały zezwolenia, wymogiem formalnym po stronie polskiego przewoźnika, który chciał otrzymać takie zezwolenie, było posiadanie licencji na przewozy międzynarodowe. Natomiast w przypadku przewoźnika ukraińskiego, była wymagana licencja na przewozy towarowe międzynarodowe, ale wydawana przez władze ukraińskie. Po zafunkcjonowaniu umowy między Unią Europejską a Ukrainą, w przypadku przewoźników polskich ten wymóg pozostał, a w  przypadku ukraińskich – kwestia,  jakie wymogi ma spełniać przewoźnik, jest niedookreślona. Generalnie polscy przewoźnicy protestujący sygnalizują nierówną konkurencję na rynku przewozów pomiędzy przewoźnikami polskimi i ukraińskimi. Na tej podstawie formułują wniosek, że są wypychani z rynku

– podkreślił Lech Sprawka.

4. Likwidacja procederu wymuszenia opłat w sytuacjach przewozów towarów przez polskich przewoźników pojazdami poniżej normy EURO4

W transporcie międzynarodowym towarowym obowiązuje norma emisji spalin EURO4. Kiedy funkcjonowały zezwolenia, aby je posiadać – zarówno po stronie polskiej, jak i ukraińskiej – trzeba było dysponować pojazdem zapewniającym normy co najmniej EURO4. Aktualnie to kryterium przestało funkcjonować. Polscy przewoźnicy sygnalizują jednak, że są pojedyncze przypadki, kiedy ukraińska inspekcja transportu drogowego domaga się spełnienia tych norm i próbuje nakładać kary. Podkreślam, jest to informacja od polskich przewoźników, nie jest ona formalnie zweryfikowana czy jest to prawdziwe zjawisko i jaka jest jego skala

– mówił wojewoda lubelski.

5. Uporządkowanie po stronie ukraińskiej przestrzegania prawa w stosunku do polskich przewoźników w zakresie procedur karania mandatami

Przewoźnicy twierdzą, że zdarzają się sytuacje, kiedy jest próba karania za brak posiadania zezwoleń, których już nie ma lub za niespełnianie norm czystości spalin. Prosimy przewoźników, aby jeśli mają tego typy sytuacje udokumentowane, przekazywali je nam, a ja przekazuję do ministerstwa infrastruktury oraz stronie ukraińskiej. Jestem w stałym kontakcie z Konsulem Generalnym Ukrainy w Lublinie i z Ambasadorem Ukrainy w Polsce. Wczoraj przekazałem pierwsze kopie mandatów, które zdaniem przewoźników są wystawione i udokumentowane niewłaściwe i z niewłaściwych przyczyn. Uważam, że napewno nie jest to sytemowe działanie strony ukrainskiej, ale przypadki incydentalne wynikające albo z nieznajomości do końca prawa przez danego funkcjonariusza, albo nieetyczne zachowanie pojedynczych funkcjonariuszy

– zaznaczył Lech Sprawka.

6. Prośba o potwierdzenie przez stronę ukraińską interpretacji, że ładunki przewożone przez polskich przewoźników z innych krajów Unii Europejskiej do Ukrainy z tranzytowaniem przez obszar Polski, nie wymagają dodatkowych zezwoleń i mogą się odbywać na podstawie umowy między UE a Ukrainą w sprawie transportu drogowego do krajów z 29 czerwca 2022 r.

7. Przyspieszenie objęcia wszystkich przewozów towarowych systemem SENT lub e-TOLL

Jest to wspólny postulat wszystkich przewoźników. Chodzi o to, aby wszystkie towarowe przewozy międzynarodowe były objęte systemem pozwalającym śledzić, co się dziej z towarami. Podobnie, jednym ze środków pozwalających monitorować transport zboża w tranzycie jest właśnie objęcie go systemem SENT, a wcześniej tym systemem był objęty transport paliwa

- przypomniał Lech Sprawka

8. Potrzeba pilnego spotkania z ministrem infrastruktury.

Jestem w stałym kontakcie zarówno z komitetem protestacyjnym, jak i z ministrem infrastruktury i ze stroną ukraińską. Pracujemy nad ustosunkowaniem się do tych postulatów i na początku przyszłego tygodnia dojdzie do spotkania, podczas którego przekażemy protestującym pierwsze uszczegółowienie stanowiska co do możliwości częściowej czy całkowitej realizacji postulatów

– deklarował wojewoda lubelski.  

Na spotkaniu wojewody lubelskiego z komitetem protestujących przewoźników, przyjęto zasadę, że na bieżąco protestujący przewoźnicy przepuszczają przewozy w kategoriach:

• transport członków grup ratowniczych i ekspertów, a także ich wyposażenia w postaci środków pomocy,
• transport członków załóg pojazdów straży pożarnej, sanitarnych  i osób uczestniczących w akcjach ratowniczych,
• autobusy w komunikacji międzynarodowej dokonujące regularnych przewozów osób,
• transport żywych zwierząt, towarów szybko psujących się jak: świeże mleko i świeże produkty przetwórstwa mlecznego, świeże mięso i świeże produkty przetwórstwa rybnego, warzywa, owoce, kwiaty cięte,
• transport krwi, osocza i materiałów biologicznych,
• transport towarów niebezpiecznych jak paliwa,
• pomoc humanitarna.

Ta grupa przewozów jest przepuszczana na bieżąco, ale pod warunkiem, że zbierze się 5 pojazdów.

Na moją prośbę, przewoźnicy zgodzili się, aby nie czekać dłużej niż godzinę na skompletowanie grupy 5 pojazdów z powyższych kategorii, ale po godzinie bez względu na liczbę pojazdów, będą one przepuszczane. Natomiast wszystkie pozostałe przewozy, nazwaliśmy je komercyjnymi, są przepuszczane 1 pojazd na godzinę. Te zasady są identyczne zarówno na kierunku wjazdowym z Ukrainy do Polski, jak i na wyjazdowym z Polski do Ukrainy

– podkreślił Lech Sprawka.

W sezonie grzewczym 2022/2023 w sumie gminy województwa lubelskiego zakupiły w ramach programu dystrybucji węgla po preferencyjnych cenach dla gospodarstw domowych 144 tys. ton węgla, z czego sprzedane zostało mieszkańcom 139 tys. ton węgla. W zasobach gmin pozostało 5 tys. ton i ta sprzedaż końcowa dotyczy około 140 gmin na 213 w województwie lubelskim.

Zgodnie z zasadami, wynikającymi z nowelizacji ustawy, mieszkańcy mogą w dalszym ciągu składać wnioski o zakup węgla po preferencyjnych cenach, do 30 czerwca br., natomiast sprzedaż końcowa ma być prowadzona najpóźniej do 31 lipca br.

Najwięcej węgla odebrały gminy:

• gmina Ryki (2935 ton), gmina Zamość (2647 ton), gmina Puławy (1908 ton),  Chełm (1800 ton), gmina Kłoczew (1743 ton), gmina Dęblin (1692 ton).

Najwięcej węgla zostało w gminach:

• gmina Chełm (238 ton), gmina Żółkiewka (228 ton), gmina Puławy (180 ton).

Przedsiębiorcy z województwa lubelskiego i podlaskiego mogą ubiegać się o pomoc w ramach rządowego programu "Tarcza dla Pogranicza". Ma on na celu przeciwdziałanie negatywnym skutkom ekonomicznym wprowadzenia w okresie wrzesień 2021 r. – czerwiec 2022 r. stanu wyjątkowego i czasowego zakazu przebywania na części obszarów województwa podlaskiego i lubelskiego. Na bezzwrotne wsparcie finansowe zostało przeznaczone około 100 mln zł. a wypłatą rządowego wsparcia będzie się zajmował Polski Fundusz Rozwoju. 

Aktualnie trwa nabór wniosków do rządowego programu "Tarcza dla Pogranicza". Przypominam wszystkim zainteresowanym z miejscowości przy granicy polsko-białoruskiej, które były objęte stanem wyjątkowym w 2021 r., a następnie przedłużeniem tego okresu zakazu pobytu na tym terenie, że termin składania wniosków upływa 23 czerwca 2023 r.

– mówił Lech Sprawka.

Szczegółowe informacje zostały opublikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego w Lublinie.

Pragnę przypomnieć, że miasto Lublin w ramach naboru w 2022 r. z Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład otrzymało 65 mln zł na przebudowę ul. Lubelskiego Lipca od ul. Cukrowniczej do ul. Krochmalnej (wartość zadania to 96 mln zł). Ponadto, Lublin otrzymał z rządowego Programu Rozwoju Dróg Lokalnych (moduł: zadania miejskie) – 30 mln zł na przedłużenie ul. Węglarza i remont ul. Wallenroda (wyniki naboru były ogłoszone na początku 2023 r.) oraz w ramach Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład w 2021 r. Lublin otrzymał około 35 mln zł. na dwa zadania: przebudowa układu drogowego w północno-zachodnich dzielnicach Lublina oraz budowa dróg gminnych w osiedlach mieszkaniowych w Lublinie w dzielnicach Czechów Południe, Wrotków i Dziesiąta. Na przestrzeni lat 2021-2023do tego momentu miasto Lublin otrzymało dofinansowanie z budżetu państwa w wysokości 130 mln zł

– podkreślił Lech Sprawka.