Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie

Pragnę poinformować o stanowisku wojewody w stosunku do drugiej już skargi wniesionej przez Fundację Wolności, przez pełnomocnika Fundacji, dotyczącej zmian planu przestrzennego zagospodarowania w obszarze planowej budowy stadionu żużlowego. 

W przywołanej skardze Fundacja Wolności żąda dwóch rzeczy. Po pierwsze, zaskarżenia uchwał o zmianie planu przestrzennego zagospodarowania do Sądu Administracyjnego dwóch uchwał: z 9 września 2021 roku i kolejnej zmiany dotyczącej tego samego obszaru z 23 czerwca 2023 roku. Po drugie, zacytuję treść:

Jednocześnie mając na uwadze stwierdzone przez służby Wojewody błędy w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Lublin, przyjętym uchwałą Rady Miasta Lublin nr 238/8/2019 tj. uchwała dotycząca studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Lublin i żądam zaskarżenia tej uchwały do Sądu Administracyjnego.

Te dwa żądania oparte są o cztery zarzuty. Pierwszy - niezgodność planu ze wskaźnikami urbanistycznymi studium, drugi - niezgodność studium z prawem w zakresie wskaźników urbanistycznych, sygnalizowana przez służby wojewody, trzeci - niezgodność planów ze studium w zakresie zasad ochrony i kształtowania sylwety miasta, czwarty - niezgodność planów ze studium w zakresie przeznaczenia terenu wskazywana przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Zacytuję Państwu jeszcze jedno zdanie z głównej części tej skargi, mianowicie:

Na wstępie pragnę zauważyć, że starsza uchwała była już przedmiotem analizy wojewody jednak w wyniku błędów i niedopatrzeń nie podjęto działań nadzorczych.

Ta poprzednia analiza, o której w skardze się pisze, dotyczy pierwszej skargi Fundacji Wolności wtedy, kiedy został zmieniony plan przestrzennego zagospodarowania na tym obszarze w 2021 roku.

Autor skargi dwukrotnie się myli twierdząc, że po pierwsze, tak jak cytowałem, wojewoda stwierdził błędy w studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta właśnie w tej uchwale o studium z 2019 roku oraz że wyjaśniając stanowisko, oddalając skargę – tą pierwszą, że w wyniku błędów i niedopatrzeń wojewoda nie podjął działań nadzorczych.

Wszystkie te trzy uchwały, zarówno o studium z 2019 roku, jak również o zmianie planu przestrzennego zagospodarowania z 2021 roku, jaki 2023 roku, z urzędu poddawane są analizie. W przypadku braku rozstrzygnięcia nadzorczego oznacza to, że wojewoda nie uznał istotnego naruszania prawa. To oznacza, że nie można operować określeniem, że wojewoda po pierwsze dostrzegł błędy, a z drugiej strony, nie wyciągnął z tego wniosku i nie podjął rozstrzygnięcia nadzorczego. Warto zwrócić uwagę – w ramach uwag ogólnych, o których za chwilę powiem - na określenie „istotne naruszenie prawa”.

Zanim rozwinę ten temat, pragnę przedstawić Państwu sentencję mojej odpowiedzi na tą skargę. Otóż, dzisiaj z mojego upoważnienia została podpisana odpowiedź dla Fundacji Wolności i zacytuję jeden z końcowych fragmentów:

Podsumowując przedstawione zarzuty dotyczące uchwał z 2021 i 2023 roku dotyczące zmiany planu przestrzennego zagospodarowania oraz uchwały z 2019 roku dotycząca studium – w ocenie organu nadzoru (te zarzuty) nie stanowią podstaw do podjęcia działań nadzorczych w oczekiwanym przez Pana zakresie.

Teraz proszę Państwa najpierw odniesienie do uwag ogólnych.

Otóż m.in. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej tak umiejscawia zadanie planowania przestrzennego w postaci zarówno studium, jak również planów przestrzennego zagospodarowania - jest to tak zwane władztwo planistyczne gminy. I oczywiście w trybie nadzoru, zarówno przez organy nadzoru, ale również przez sądy administracyjne, one mogą podlegać ocenie. Przy czym, obowiązuje tu zasada wcześniej wspomniana, że do unieważnienia może dojść tylko i wyłącznie w sytuacji istotnego naruszenia prawa. Zasada ta na poziomie ustawowym wyrażona jest w art. 91 ust. 1 i 4 ustawy o samorządzie gminnym, gdzie dla stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy wprowadzono wymóg ustalenia istotnego naruszenia prawa. Wymóg istotności naruszenia prawa wynika również z art. 28 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Zgodnie z jego brzmieniem, istotne naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie powodują nieważność uchwały Rady Gminy w całości lub w części. I my tego typu naruszeń nie stwierdziliśmy, zarówno po uchwaleniu w 2019 roku uchwały o studium, jak również w dwóch uchwałach dotyczących zmiany planu przestrzennego zagospodarowania z 2021 roku i 2023 roku.

Odnosząc się do tych czterech zarzutów, które Państwu zacytowałem w pierwszej kolejności, nawiążę do zarzutu pierwszego i drugiego. Przypomnę, że ten zarzut pierwszy dotyczy niezgodności planu ze wskaźnikami urbanistycznymi studium. Tutaj główny zarzut dotyczy wysokości tego obiektu i wiąże się z tym niezgodność studium z prawem w zakresie wskaźników urbanistycznych, sygnalizowana przez służby wojewody.

Otóż pragnę zwrócić uwagę, że w studium w tym zakresie są przedstawione parametry i wskaźniki urbanistyczne. One są w formie tabelarycznej, gdzie określona jest maksymalna intensywność zabudowy nadziemnej, maksymalna wysokość zabudowy i minimalny udział procentowy powierzchni biologiczno-czynnej. Ale warto zwrócić uwagę na brzmienia tekstowe tego fragmentu. W celu kształtowania właściwego zagospodarowania oraz użytkowania terenu przyjęto następujące – i tu uwaga: szacunkowe parametry i wskaźniki urbanistyczne dla poszczególnych rodzajów przeznaczenia terenu. Następnie są one zalecane do stosowania przy sporządzaniu planów miejscowych. Zwracam uwagę, że nie ma tutaj kategorycznych stwierdzeń obligatoryjnych do sztywnego zastosowania. Po drugie, w tej tabeli, jeśli chodzi o te parametry, szczególnie wysokości obiektów, jest wyodrębniony wiersz dotyczący usług sportu i rekreacji. Tam są trzy pozycje: Arena Lublin, hale sportowe i trzecia pozycja: inne. W przypadku Areny Lublin to jest 30 m - mówię o maksymalnej wysokości, w przypadku hal sportowych - 25 m i w przypadku obiektów innych - 18 m. Warto zwrócić uwagę, że stadion żużlowy trudno zakwalifikować do hali sportowej, bądź też obiektów innych. Jest to obiekt tej samej kategorii, zbliżonej kategorii – jak Arena Lublin. Pewnie lepiej byłoby, gdyby w tym studium było określenie obiekty stadionowe, w tym Arena Lublin. Z tego wynika, że w tej chwili w Lublinie jest tylko stadion Arena Lublin.

Dlatego też, poddając analizie, odnosiliśmy się do parametru wysokości właśnie na przykładzie stadionu Arena, i jest w studium 30 metrów. Natomiast w tej najnowszej zmianie tekstowej, w uchwale z 2023 roku jest ta wysokość określona jako 33 m, czyli 3 m więcej niż zalecana szacunkowa wysokość w studium. Nie traktujemy tego jako istotnego naruszenia prawa z tego względu, że w wyniku wstępnych prac projektowych, pewnych założeń, miasto określiło pewne zmiany dotyczące zarówno powierzchni parkingowej, jak również w ślad za tym wysokości obiektu. Warto zwrócić uwagę, że ta lokalizacja jest na terenie Doliny Bystrzycy. Stąd też ograniczenie przestrzeni parkingowej - co oznacza de facto mniejszy obszar wykluczenia biologicznego terenu -powoduje konieczność podniesienia tej części nadziemnej kosztem ograniczenia części podziemnej. Dlatego też uważamy, że taki ruch przy tych brzmieniach przypomina zalecane szacunkowe dopuszczenie tego typu zmian. W ten sposób oddalamy pierwsze dwa zarzuty dotyczące zarówno studium, jak również dotyczące wysokości.

W trzecim zarzucie podniesiony był problem ochrony widokowej pewnych obszarów szczególnie związanych ze Starym Miastem. Warto zwrócić uwagę, że szczególnym rygorom podlega obszar A tej kontroli, który zdefiniowany jest w promieniu 2,5 km od Wieży Trynitarskiej. Natomiast lokalizacja stadionu żużlowego jest poza tym obszarem, ponieważ tam odległość wynosi około 3 km. W związku z tym nie podlega tym bardzo ostrym rygorom.

Warto również zwrócić uwagę, że Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał postanowienie w tej sprawie. Zacytuję to postanowienie:

Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków postanowił uzgodnić projekt zmiany części tekstowej, czyli tej uchwały z 2023 roku. A to oznacza, że zaakceptował, wyraził się pozytywnie o tej zmianie. Uzgodnienie obejmuje część tekstową projektu zmiany planów. W uzasadnieniu czytamy: uzgodnieniu podlega projekt zmiany części tekstowej miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Lublin, rejon ul. Przeskok. Z uwagi, że w obrębie przedmiotowego obszaru nie występują obiekty i obszary zabytkowe Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków bez uwag uzgadnia przedłożony materiał planistycznych.

Kwestia czwarta dotycząca ochrony związanej z ochroną środowiska i pewnymi wnioskami wynikającymi z kontroli NIK-u. Zwrócono uwagę, że ta lokalizacja przewidziana jest na terenie Ekologicznego Systemu Obszarów Chronionych - popularne ESOK. Ale warto zwrócić uwagę że, w ramach ESOK są wprowadzone zakazy, ale jest również wykaz dopuszczeń. Jednym z elementów tego dopuszczenia jest dopuszczenie usług rekreacyjno-sportowych, a założenia tego obiektu właśnie przewidują ich szeroką gamę. Ma służyć nie tylko zawodom żużlowym, ale również wielu innym formom sportu i rekreacji. Stąd też również ten zarzut podniesiony w skardze oddalamy, a to oznacza, że w całości oddalamy te dwa żądania: skierowania do Sądu Administracyjnego oraz zaskarżenia tych trzech uchwał: dwóch zmiany planu przestrzennego zagospodarowania i jednej dotyczącej studium. Co z skarżący może ewentualnie uczynić w związku z tym? Decyzja jest po stronie Fundacji Wolności.

Ta materia studiów planów przestrzennego zagospodarowania jest materią bardzo skomplikowaną, o czym świadczy fakt, że już została przyjęta nowelizacja ustawy o zmianie ustawy o planowaniu przestrzennym. Zakłada ona, że w miejsce dotychczasowych studiów uwarunkowań będą funkcjonowały tzw. plany ogólne, które powinny gminy uchwalić do końca 2025 roku. To będzie oznaczało koniec ważności uchwał o studium uwarunkowań. Jedną z istotnych zmian m. in. jest rozszerzenie kręgów różnych podmiotów, które partycypują w procesie podejmowania tego typu rozstrzygnięć.

Studium w dotychczasowej formule nie jest aktem prawa miejscowego, ale jest tylko dokumentem na poziomie gminy, który wskazuje kierunki rozwoju i pewne ogólne parametry, którymi powinno się kierować przy uchwalaniu planów przestrzennego zagospodarowania. W uchwale tego studium są to wartości szacunkowe, zalecane, ale w specyficznych warunkach istnieje możliwość dokonania tego typu zmiany.