Lubelski Urząd Wojewódzki w Lublinie

Zbrodnia Wołyńska przeprowadzona przez nacjonalistów ukraińskich miała charakter ludobójstwa. Objęła Wołyń, województwa lwowskie, tarnopolskie i stanisławowskie (Galicję Wschodnią) i część Lubelszczyzny i Polesia.

Według szacunków polskich badaczy Zbrodnia Wołyńska pochłonęła około 100 tys. Polaków. Następnych, co najmniej 485 tys. Polaków partyzantka ukraińska zmusiła pod groźbą śmierci do ucieczki na teren Polski centralnej.

W niedzielę, 11 lipca 1943 r. oddziały UPA dokonały skoordynowanego ataku na 99 polskich miejscowości, głównie w powiatach kowelskim, horochowskim i włodzimierskim. Było to apogeum mordów prowadzonych od lutego 1943 r. do wiosny 1945 r. Badacze obliczają, że tylko tego jednego dnia mogło zginąć około 8 tys. Polaków. Ludność polska ginęła od kul, siekier, wideł, noży i innych narzędzi.

W intencji ofiar ludobójstwa zostały odprawione msze św. w Lublinie i Chełmie. Uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty pod Pomnikiem Ofiar Wołynia i Pomnikiem Piety Wołyńskiej. Uroczystości uzupełniły podniesienie flagi państwowej na maszt, odegranie hymnu państwowego, apel poległych i salwa honorowa. Obchodom w Chełmie towarzyszyły marsz pamięci, rowerowy rajd pamięci i koncert pamięci w wykonaniu Lecha Makowieckiego.

Obecny na uroczystości w Chełmie minister aktywów państwowych Jacek Sasin w miejscu budowy Centrum Prawdy i Pojednania – Muzeum Ofiar Rzezi Wołyńskiej im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego mówił:

Realizujemy wielkie oczekiwanie, aby ludobójstwo popełnione na Polakach nie uległo zapomnieniu, aby pamięć była przekazywana z pokolenia na pokolenie

W naszym wspólnym interesie, w interesie Europy i wolnego świata, w interesie Polaków i Ukraińców jest uznanie tej prawdy za fakt

Mówimy naszym braciom Ukraińcom: Zbudujmy te nasze relacje, to nasze sąsiedztwo i przyjaźń na zdrowym fundamencie. Tym zdrowym fundamentem będzie tylko i wyłącznie prawda. Bez prawdy nigdy nie zbudujemy prawdziwego pojednania i prawdziwej przyjaźni.

Obecny na uroczystości w Lublinie wicewojewoda lubelski Bolesław Gzik podkreślał:

To tragedia, która nigdy nie powinna mieć miejsca. Wszystkie doczesne szczątki powinny zostać odnalezione i pochowane z należytym honorem i szacunkiem.

Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej został ustanowiony uchwałą Sejmu RP z 22 lipca 2016 r.

W uchwale napisano m.in.:

Wśród zamordowanych obok Polaków byli także Żydzi, Ormianie, Czesi, przedstawiciele innych mniejszości narodowych, a także Ukraińcy, którzy stanęli po stronie ofiar. Przypominając zbrodnie ukraińskich nacjonalistów, nie można ani przemilczeć, ani relatywizować polskich akcji odwetowych na ukraińskie wioski, w wyniku których także ginęła ludność cywilna. Te wszystkie tragiczne wydarzenia powinny być przywrócone pamięci współczesnych pokoleń

Ofiary zbrodni popełnionych w latach ’40 przez ukraińskich nacjonalistów do tej pory nie zostały w sposób należyty upamiętnione, a masowe mordy nie zostały nazwane zgodnie z prawdą historyczną ludobójstwem.