Powstaniec warszawski odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
27.10.2023
W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wojewoda lubelski Lech Sprawka wręczył Jerzemu Filipowiczowi ps. „Filip” Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej. Mieszkający w Nałęczowie uczestnik powstania warszawskiego 15 sierpnia skończył 96 lat. W chwili wybuchu powstania miał 17 lat.
Jest to dla mnie wielki zaszczyt i honor móc odznaczyć Pana w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Tych odznaczeń ma Pan wiele, bo Pana życiorys i dokonania są wielkie. Podziw dla postaw młodych Polaków tamtego czasu jest dowodem na to, że proces edukacji i wychowania w rodzinie, w szkole i w społeczności lokalnej jest niezmiernie ważny.
We współczesnym świecie, gdzie codziennie pojawia się jakieś kolejne zagrożenie, a równocześnie jest totalna „wojna” w obszarze różnych systemów wartości, pojawia się pytanie, czy rzeczywiście w atmosferze tej rywalizacji ideologicznej, światopoglądowej udaje się nam wychowywać takie pokolenie, jak pokolenie Pana? W województwie lubelskim żyje trzech powstańców. Cieszymy się, że jesteście żywymi świadkami historii.
Historia ma to do siebie, że nigdy nie będziemy w stanie odpowiedzieć na pytanie: Co by było gdyby…? Z doświadczeń historii naszego kraju wynika, że gdyby nie było powstania warszawskiego, wcześniejszych powstań, styczniowego, listopadowego, insurekcji kościuszkowskiej, kto wie, czy w ogólne dzisiaj spotkalibyśmy się tu dzisiaj i mówili w polskim języku. Każde z przegranych powstań w sensie militarnym równocześnie niosło za sobą mnóstwo przekazu dla kolejnych pokoleń i swoisty rodzaj pielęgnacji, patriotyzmu i chęci odzyskania pełnej niepodległości i suwerenności
– podkreślał wojewoda lubelski Lech Sprawka.
Jerzy Filipowicz
Jerzy Filipowicz urodził się 15 sierpnia 1927 r. Wstąpił do Szarych Szeregów, następnie był uczestnikiem powstania warszawskiego. W chwili wybuchu powstania miał 17 lat. Walczył w II Obwodzie "Żywiciel" (Żoliborz) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej - zgrupowanie "Żaglowiec" - pluton 206.
Został odznaczony m.in. Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Partyzanckim, Odznaką Pamiątkową „Akcji Burza", Krzyżem Zasługi, Odznaką Weterana Walk o Niepodległość Ojczyzny, Odznaką za Zasługi dla Kombatantów, Krzyżem Zasługi dla Żołnierzy Rezerwy Ligi Obrony Kraju, Krzyżem Honorowym Związku Piłsudczyków RP.
Jest autorem wspomnień z okresu wojny, powstania warszawskiego oraz losów Polski po 1945 r.
Powstanie warszawskie – fragment relacji
W 2017 r. Jerzy Filipowicz mówił:
A w którym to powstaniu było tak, że wszystko było? Z kosami szli. Trzeba znać historię, a ja ją znam. Zryw patriotyczny, nie liczy się z czym, tylko – po co. I to jest wielki błąd czasami tych historyków, którzy [dziwią się] – no, jak to, rzucili się z motyką na słonce? Tak było. Bo czym dysponowali Niemcy? Samoloty, haubice takie, jak katiusze, że [pocisk] leciał pół kilometra. Wszystko, wszystko śmiercionośne. A co my mieliśmy? Jakieś tam pepesze, jakieś tam karabiny maszynowe, granaty, PIAT-y przeciwko czołgom. No i co to było? To było nic. Do samego końca. Mieliśmy tego dużo, ale to nie było przeciwwagą w tej walce. Dlatego też liczyliśmy, że wojska kościuszkowskie odbiją z nami Warszawę. Niestety Stalin zadecydował inaczej. [Bo jeśli] ja nie mogę wyjść, bo będę złapany, czy zabity w Warszawie – to czym ja jestem? Zwierzyną na upolowanie.
A zatem trzeba się bronić. Zrobiłbym to samo. Aczkolwiek współczuje ludności cywilnej, która przy tym ucierpiała. Ale czy w dawnych wojnach, powstaniach nie ucierpiała? Nie ma wyjścia. Chcąc zrozumieć Powstanie Warszawskie trzeba prześledzić genezę wszystkich powstań polskich, jak ten naród jest między tymi dwoma mocarstwami, miedzy wschodem i zachodem i co ma do powiedzenia.
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Order Odrodzenia Polski został ustanowiony w 1921 r. Nadawany jest za wybitne zasługi położone w służbie państwu i społeczeństwu, a zwłaszcza za wybitne osiągnięcia w działalności publicznej podejmowanej z pożytkiem dla kraju, szczególne zasługi dla umacniania suwerenności i obronności kraju, dla rozwoju gospodarki narodowej, służby publicznej, za wybitną twórczość naukową, literacką i artystyczną, wybitne zasługi dla rozwoju współpracy Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami i narodami.
Order ten dzieli się na 5 klas: klasa I Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski, klasa II Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, klasa III Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, klasa IV Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, klasa V Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.