• Wzmocnienie unii bankowej, w tym utworzenie europejskiego systemu gwarantowania depozytów (EDIS) to kluczowe tematy spotkania Eurogrupy z udziałem państw spoza strefy euro, które odbyło się 13 czerwca 2019 r.
• Podczas spotkania Rady ECOFIN (14 czerwca br.) rozmawiano m.in. o długoterminowej strategii UE na rzecz stworzenia gospodarki neutralnej dla klimatu.
• W obu spotkaniach w Luksemburgu uczestniczył wiceminister finansów Piotr Nowak.

W trakcie posiedzenia Eurogrupy ministrowie przygotowali raport dla przywódców na czerwcowy Szczyt Euro, który podsumowuje prace w I połowie br. nad wzmocnieniem unii bankowej, w tym utworzeniem europejskiego systemu gwarantowania depozytów (EDIS) oraz ustanowieniem instrumentu budżetowego na rzecz konwergencji i konkurencyjności.

Polska aktywnie uczestniczy w dyskusjach Eurogrupy

Minister Nowak podkreślił, że dla Polski ważne jest, aby równocześnie do stworzenia takiego instrumentu dla strefy euro państwa członkowskie spoza tej strefy mogły korzystać z pozostałej części Narzędzia Wspierania Reform (Reform Delivery Tool). Jeżeli w budżecie UE zostanie utworzony instrument tylko dla strefy euro, a jednocześnie nie powstanie równoległy instrument dla pozostałych państw członkowskich, konieczne będzie zapewnienie mechanizmu opt-out (czyli możliwości rezygnacji) z finansowania instrumentu dla państw nieuczestniczących. Należy też pamiętać, by wzmocnienie instrumentu nie odbywało się kosztem innych polityk unijnych i funduszy przydzielonych wszystkim państwom członkowskim. Instrument powinien służyć zwiększeniu konwergencji w UE, dlatego klucz podziału środków powinien odzwierciedlać poziom zamożności państw.

Piotr Nowak zaznaczył również, że Polska popiera ukończenie unii bankowej i zgadza się z potrzebą ustanowienia wiarygodnego europejskiego systemu gwarantowania depozytów (EDIS), jako brakującego elementu unii bankowej. Polska jest otwarta na dalsze dyskusje dotyczące mapy drogowej dla EDIS, jednak naszym zdaniem otwieranie zbyt wielu kwestii w tej dyskusji może ograniczyć skuteczność prac nad EDIS i prowadzić do opóźnienia procesu ukończenia unii bankowej. Dlatego w opinii Polski kwestie dot. regulacyjnego traktowania ekspozycji banków na dług państwowy (RTSE) i relacji home-host nie powinny być wiązane z EDIS i otwierane w kontekście prac nad tym mechanizmem. Należy skoncentrować się raczej na kwestiach najważniejszych dla funkcjonowania samego EDIS i jego roli w całej strukturze unii bankowej.

ECOFIN o unii bankowej

Ministrowie odnotowali postęp w pracach prowadzonych w trakcie prezydencji rumuńskiej w zakresie wzmocnienia unii bankowej. Chodzi m.in. o środki ograniczania ryzyka i inne działania przedstawione w Planie działania z czerwca 2016 r. na rzecz dokończenia budowy unii bankowej.

Ponadto ministrowie zapoznali się ze stanem prac nad ustanowieniem podatku od transakcji finansowych (FTT) w ramach wzmocnionej współpracy. Polska nie jest członkiem grupy państw pracujących nad wprowadzeniem FTT, ale zwraca uwagę na potrzebę przedstawienia oceny skutków wprowadzenia tego rodzaju podatku dla państw, które nie uczestniczą w tej wzmocnionej współpracy.

W ramach kolejnej edycji semestru europejskiego (proces koordynacji i oceny polityk gospodarczych państw UE) ministrowie rozmawiali o pakiecie przedstawionym 5 czerwca br. przez Komisję Europejską (KE), który zawiera m.in. projekty opinii i zaleceń Rady dla poszczególnych państw członkowskich (CSR), w tym dla Polski. Po szczegółowym opracowaniu przez komitety przygotowawcze Rady oraz po dyskusji Rady Europejskiej zalecenia te zostaną formalnie przyjęte na lipcowym posiedzeniu Rady ECOFIN.

Gospodarka dla klimatu

Na spotkaniu ECOFIN rozmawiano też o długoterminowej strategii UE na rzecz stworzenia gospodarki neutralnej dla klimatu. Polska uznaje potrzebę redukcji emisji gazów cieplarnianych uzgodnioną na forum UE. Nasz kraj podkreśla przy tym, że takie działania muszą uwzględniać lokalne uwarunkowania poszczególnych państw, w szczególności regiony gospodarczo uzależnione od wydobycia węgla oraz brać pod uwagę koszty społeczne w tych regionach. Taka transformacja musi być sprawiedliwa (just transition), by zapewnić szerokie poparcie społeczne dla nowej strategii.

Pozostałe ustalenia ECOFIN

Rada przyjęła decyzję ws. zamknięcia procedury nadmiernego deficytu w przypadku Hiszpanii.

Ministrowie zapoznali się z informacją dot. przebiegu spotkania G20 na szczeblu ministrów finansów i prezesów banków centralnych oraz 4. sprawozdaniem KE ws. postępu prac nad problemem kredytów zagrożonych (non-performing loans, NPLs). Komisja stwierdziła, że ograniczanie wskaźników NPLs odbywa się w zrównoważonym tempie, choć nadal stanowią one istotny problem w niektórych państwach członkowskich.

Rada dokonała zmiany na liście jurysdykcji niechętnych współpracy podatkowej oraz zatwierdziła sprawozdania: dotyczące postępów poczynionych przez Grupę ds. Kodeksu Postępowania (opodatkowanie działalności gospodarczej) podczas prezydencji rumuńskiej oraz dla Rady Europejskiej dotyczące aktualnych kwestii podatkowych.

ECOFIN przyjął także dyrektywę i rozporządzenie w sprawie transgranicznej dystrybucji funduszy, które mają wskazać bariery regulacyjne i promować bardziej zintegrowany rynek wewnętrzny dot. funduszy zbiorowego inwestowania. Rada przyjęła ponadto rozporządzenie o ogólnoeuropejskim indywidualnym produkcie emerytalnym, które przewiduje wprowadzenie uzupełniającego, dobrowolnego systemu funkcjonującego obok systemów krajowych. Ma to umożliwić dostawcom stworzenie indywidualnych produktów emerytalnych o zasięgu ogólnoeuropejskim. Rada przyjęła również dyrektywę ustanawiającą zasady ułatwiające korzystanie m.in. z informacji finansowych. Uzupełnia ona unijne ramy przeciwdziałania praniu pieniędzy i zapewnia m.in. lepszą współpracę pomiędzy organami oraz szybki dostęp do informacji.