• 14 lipca w Brukseli odbyło się pierwsze w trakcie przewodnictwa Hiszpanii w Radzie UE posiedzenie Rady ECOFIN.
• Ministrowie zapoznali się z programem prac w obszarze gospodarczym i finansowym.
• Polska popiera priorytety Hiszpanii na II połowę br. Najważniejsze kwestie na których zależy Polsce to reforma zarządzania gospodarczego w UE oraz kontynuacja wsparcia Ukrainy.

Reforma zarządzania gospodarczego

Ministrowie kontynuowali dyskusję dotyczącą reformy reguł fiskalnych w UE. Odnotowali postęp w pracach na szczeblu technicznym i omówili proces negocjacji na najbliższe miesiące. Prezydencja hiszpańska chce osiągnąć porozumienie do końca br., jednak w ocenie Polski potrzeba więcej czasu, aby przełożyć nowe unijne reguły fiskalne na ramy krajowe i zapewnić przewidywalność procesu budżetowego w państwach członkowskich w okresie przejściowym.

Polska konsekwentnie podkreśla także, że nowe ramy zarządzania gospodarczego powinny uwzględniać potrzeby inwestycyjne zwłaszcza w sektorach strategicznych i nowe wyzwania w zakresie bezpieczeństwa, zarówno wskutek wojny w Ukrainie jak i innych bezpośrednich zagrożeń na granicach UE.

Propozycje legislacyjne jednak nie odnoszą się do istoty polskiego postulatu dotyczącego specjalnego traktowania wydatków obronnych. Naszym zdaniem prawo UE musi uwzględniać fakt, że zwiększone wydatki państw członkowskich na obronę sprzyjają międzynarodowej solidarności i pomagają w osiąganiu celów polityki UE, dlatego powinny być traktowane jako istotny czynnik w ramach unijnego nadzoru budżetowego.

Nowe zasoby własne

Ministrowie zapoznali się z pakietem propozycji nowych zasobów własnych, który KE przedstawiła w czerwcu 2023 r. (tzw. drugi koszyk). Jest to uzupełnienie propozycji z grudnia 2021 r. Nowe propozycje KE zawierają m.in. zmiany wynikające z konieczności dostosowania propozycji zasobów własnych dotyczących systemu handlu emisjami (ETS) i mechanizmu CBAM do wyników zakończonych negocjacji różnych aktów prawnych.. Polska zgadza się, że UE potrzebuje sprawiedliwych, pewnych i stabilnych dochodów budżetu UE. Znalezienie odpowiedniego rozwiązania wymaga jednak wiele pracy i pogłębionych analiz. Strona polska przyjęła z rozczarowaniem przedstawione propozycje, które nie są właściwie zbalansowane. Zwłaszcza zwiększenie wpływów z ETS jest nie do zaakceptowania, gdyż spowoduje regresywność tego zasobu i odbiera państwom członkowskim środki na działania pro-klimatyczne.

Ukraina

Rada zapoznała się z najnowszą propozycją dotyczącą ustanowienia Instrumentu dla Ukrainy. Jest ona elementem szerszego pakietu dotyczącego śródokresowego przeglądu Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) 2021-2027.

Polska pozytywnie ocenia zamiar powołania instrumentu dedykowanego Ukrainie, jako element pilnego wsparcia dla tego państwa w sytuacji toczącej się wojny

– powiedziała minister Rzeczkowska.

Pozytywnym aspektem jest wyjście poza roczny horyzont i oparcie wsparcia o istotny komponent grantowy, co Polska postulowała od dłuższego czasu. Jednak mimo pozytywnej oceny dot. samego Instrumentu zwracamy uwagę, że cały pakiet dot. WRF nie jest zrównoważony i nie uwzględnia potrzeb państw frontowych wynikających z konsekwencji wojny na Ukrainie

– dodała minister Rzeczkowska.

Reforma celna

Ministrowie omówili propozycje reformy unii celnej. Jej celem jest ustanowienie bardziej racjonalnych kosztowo i skutecznych ram współpracy regulujących unię celną, opartych na nowym partnerstwie między organami celnymi w UE oraz między organami celnymi a przedsiębiorstwami. Jednym z kluczowych elementów jest powołanie nowej agencji UE ds. celnych i stworzenie unijnego centrum danych celnych.

Pozytywnie oceniamy inicjatywę i przedstawiony pakiet reform

– powiedziała minister Rzeczkowska.

Jest to bardzo ambitna reforma i kompleksowa próba przygotowania unii celnej na nadchodzące dziesięciolecia i wyzwania. Proponowane zmiany mają bardzo szeroki zakres i potrzeba szczegółowej analizy zaproponowanych przez KE przepisów, w tym pod kątem ich wpływu na polski budżet oraz funkcjonowanie przedsiębiorców. Naszym zdaniem nowa agencja UE ds. celnych powinna być kontynuacją prac prowadzonych w ramach projektu CELBET, którego działanie Polska ocenia pozytywnie. Taki urząd powinien być realnym wsparciem dla krajowych służb celnych a nie obciążeniem dla nich. Potrzeba także precyzyjnego określenia ról i kompetencji między nowym urzędem a innymi instytucjami i agencjami UE

– dodała minister Rzeczkowska.

Inne kwestie

Rada zatwierdziła konkluzje w sprawie pogłębionych przeglądów w ramach procedury nierównowag makroekonomicznych. Ministrowie dali wytyczne do przygotowania spotkań G20 i dorocznych spotkań MFW w październiku br.

Rada przyjęła decyzje wykonawcze w sprawie zmiany Krajowych Planów Odbudowy Francji, Słowacji, Irlandii i Malty.

Ministrowie zapoznali się także z wynikami dyskusji na forum OECD w ramach reformy międzynarodowego systemu podatkowego, mającej na celu bardziej sprawiedliwą dystrybucję praw do opodatkowania zysków przedsiębiorstw międzynarodowych (tzw. filar I).

W przeddzień Rady ECOFIN odbyło się posiedzenie Eurogrupy w formacie inkluzywnym. Ministrowie omówili przyszłość unijnych rynków kapitałowych i finansowych oraz stan prac nad cyfrowym euro. Minister Rzeczkowska omówiła doświadczenia Polski, w tym dot. wdrażania Strategii Rozwoju Rynku Kapitałowego. Jej celem jest m.in. usprawnienie nadzoru nad rynkiem finansowym, poprawa zasad realizowania inwestycji z wykorzystaniem funduszy inwestycyjnych zamkniętych aktywów niepublicznych i eliminacja barier w dostępie do rynku finansowego.