• Utworzenie instrumentu na rzecz konwergencji i konkurencyjności dla strefy euro oraz usprawnienie procesu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu to tematy spotkań Eurogrupy i Rady ECOFIN, które odbyły się w dniach 9-10 października 2019 r. w Luksemburgu.
• W obu spotkaniach uczestniczył minister finansów, inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński oraz podsekretarz stanu w MF Piotr Nowak.

Podczas posiedzenia Eurogrupy 9 października br., które odbyło się w formacie inkluzywnym (tj. z udziałem krajów spoza strefy euro) ministrowie rozmawiali o utworzeniu instrumentu na rzecz konwergencji i konkurencyjności dla strefy euro. Uzgodnili, że równocześnie z jego utworzeniem państwa członkowskie spoza strefy euro będą mogły korzystać z pozostałej części Narzędzia Realizacji Reform, przeznaczonego dla wszystkich państw członkowskich, przez stworzenie instrumentu wsparcia konwergencji i reform dla państw nienależących do strefy euro.

Polska zabiegała o takie rozwiązanie i po raz pierwszy zostało to potwierdzone w ustaleniach z posiedzenia. Od finalnego utworzenia tego instrumentu zależy dalsza zgoda Polski na wykorzystanie środków z budżetu UE na sfinansowanie instrumentu dla strefy euro. Porozumienie dotyczące utworzenia obu instrumentów będzie stanowić element negocjacji kolejnych Wieloletnich Ram Finansowych.

ECOFIN o zasadach udzielania pomocy rozwojowej i przeciwdziałaniu praniu pieniędzy

W trakcie spotkania Rady ECOFIN 10 października br. prezes Europejskiego Trybunału Obrachunkowego przedstawił ocenę wykonania budżetu UE za 2018 r. Po jej analizie, ECOFIN przyjmie w lutym 2020 r. rekomendacje dla Parlamentu Europejskiego dotyczące udzielenia absolutorium Komisji Europejskiej.

Ministrowie zapoznali się także z raportem tzw. Grupy Mędrców (Wise Persons Group), który zawiera analizę funkcjonowania europejskiej architektury finansowej w zakresie rozwoju oraz propozycje ewentualnych zmian w tym procesie, z uwzględnieniem roli EBI, EBOR i Komisji Europejskiej. Zdaniem Polski raport stanowi dobry punkt wyjścia do debaty nad niezbędnymi zmianami instytucjonalnymi co do zasad udzielania pomocy rozwojowej przez UE. Przed dalszymi decyzjami niezbędna jest wnikliwa analiza dot. kosztów i aspektów prawnych wszystkich 3 proponowanych opcji zmian instytucjonalnych.

Rozmawiano także o usprawnieniu procesów przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CTF) w UE oraz poprawie współpracy z państwami trzecimi o wysokim ryzyku w zakresie AML. Dla Polski ważne jest wypracowanie rozwiązań, które realnie wzmocnią efektywność AML w UE, a w szerszym kontekście także bezpieczeństwo europejskiego systemu finansowego oraz przyczynią się do zwalczania nielegalnych przepływów finansowych w UE. Jednym ze sposobów powinna być poprawa współpracy i wymiany informacji między jednostkami analityki finansowej (FIUs), a także między nimi a nadzorem ostrożnościowym. Z kolei usprawnienie współpracy między Komisją Europejską, państwami członkowskimi i krajami trzecimi o wysokim ryzyku w zakresie AML pozwoli na poprawę krajowych systemów AML/CTF tych państw.

Pozostałe ustalenia ECOFIN

Rada zaktualizowała unijną listę jurysdykcji niechętnych współpracy dla celów podatkowych. Z wykazu usunięto Wyspy Marshalla i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Oznacza to, że na liście pozostaje 9 państw, które nie spełniają wymogów co do wymiany informacji podatkowych i stosowania minimalnych standardów przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania (BEPS) lub nie zniosły szkodliwych preferencyjnych systemów podatkowych.

Rada przyjęła także rekomendację w sprawie kandydatury Fabia Panetty na nowego członka zarządu Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Zastąpi on Benoît Cœuré, którego kadencja kończy się 31 grudnia br. Po konsultacjach z Radą Prezesów EBC oraz Parlamentem Europejskim kandydatura F. Panetty zostanie zatwierdzona przez Radę Europejską. W procedurze tej uczestniczą tylko kraje strefy euro.

Ponadto ministrowie dyskutowali nt. ostatniej edycji Semestru Europejskiego (procesu koordynacji polityk gospodarczych i budżetowych w UE) i zatwierdzili wytyczne na spotkania G20 i MFW w Waszyngtonie w dniach 17-19 października br. Zapoznali się także z informacją o dalszych działaniach dot. ukończenia unii rynków kapitałowych oraz utworzenia międzynarodowej platformy w sprawie zrównoważonego finansowania. Delegacja fińska przedstawiła stan prac tzw. koalicji klimatycznej ministrów finansów. Stanowi ona platformę promowania polityk i praktyk fiskalnych, wspierających walkę ze zmianami klimatu i działania dostosowawcze – zgodnie z Porozumieniem Paryskim. Polska jest członkiem tej koalicji.