• 15-16 września 2023 r. w Santiago de Compostela odbyło się nieformalne posiedzenie Rady ECOFIN z udziałem minister finansów Magdaleny Rzeczkowskiej.
• W posiedzeniu uczestniczyli ministrowie finansów i prezesi banków centralnych krajów członkowskich UE, a także ministrowie finansów państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów.

Inwestycje i bezpieczeństwo finansowe

Pierwszego dnia posiedzenia, w którym wzięli udział ministrowie z państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów, została omówiona agenda inwestycyjna dla tego regionu (tzw. Global Gateway Investment Agenda). Koncertuje się ona na promowaniu zielonej, cyfrowej i sprawiedliwej transformacji w celu wzmocnienia wyjątkowego potencjału państw Ameryki Łacińskiej i Karaibów w zakresie bioróżnorodności, zasobów naturalnych, energii odnawialnej, zielonego wodoru, produkcji rolnej i surowców krytycznych w świetle wyzwań dotyczących cyfrowego podziału i spójności społecznej.

Uczestnicy spotkania omówili też stan prac dotyczących globalnej sieci bezpieczeństwa finansowego, w tym roli Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) oraz wielostronnych banków rozwoju w finansowaniu rozwoju i wspieraniu państw najmniej rozwiniętych. Minister Magdalena Rzeczkowska podkreśliła, że Polska popiera silną rolę MFW w globalnej architekturze rozwojowej. Zgodziła się, że w tym kontekście ważne jest zakończenie 16-go Ogólnego Przeglądu Kwot, co jest istotne dla utrzymania reputacji MFW i jego legitymacji. Ponadto, obecny kryzys rozwojowy wymaga od wielostronnych banków rozwoju odważnych i szybkich działań w zakresie przeglądu ich misji czy modelu finansowania, przy jednoczesnym uwzględnieniu specyfiki poszczególnych instytucji. Polska jest otwarta na poszukiwanie nowych źródeł finansowania rozwoju. W tym zakresie należy zwrócić szczególną uwagę na przyciągnięcie kapitału prywatnego, bez którego nie będzie możliwe finansowanie gigantycznych potrzeb państw najmniej rozwiniętych.

Polityka fiskalna i monetarna

Drugiego dnia w spotkaniu wzięli udział tylko przedstawiciele państw członkowskich UE. Omówili kwestie dotyczące interakcji między polityką fiskalną i monetarną. W ocenie Polski polityka budżetowa powinna odgrywać ważną rolę w stabilizacji gospodarki, przy wsparciu ze strony polityki pieniężnej. Silne finanse publiczne budują zaufanie do gospodarki, zapewniając firmom, inwestorom i gospodarstwom domowym stabilne warunki do podejmowania decyzji finansowych. Jednak możliwości stabilizacyjne polityki budżetowej są obecnie ograniczone. Dodatkowo budżet musi reagować na nowe priorytety, takie jak większe inwestycje w obronność czy w neutralność klimatyczną. Te inwestycje stymulują popyt i tworzą miejsca pracy, pobudzając potencjalny wzrost gospodarczy i dochody budżetowe. Dzięki nim w dłuższej perspektywie konkurencyjność kraju wzrasta. Ważne są również inwestycje w obronność, które stanowią warunek niezbędny dla zapewnienia stabilności i dobrobytu, w szczególności w obliczu zwiększonych zagrożeń geopolitycznych.

Autonomia strategiczna UE

Ponadto ministrowie dyskutowali o autonomii strategicznej, bezpieczeństwie gospodarczym i dostarczaniu dóbr publicznych. W ocenie Polski otwarta autonomia strategiczna oznacza zwiększenie odporności gospodarki europejskiej na negatywne wstrząsy zewnętrzne spowodowane niedoborem kluczowych zasobów na rynku europejskim (energia, surowce krytyczne, technologia, żywność, leki, infrastruktura). Polska popiera działania mające na celu zapewnienie równowagi interesów strategicznych w handlu pomiędzy UE a krajami trzecimi. W tym zakresie potrzebne jest bardziej aktywne podejście ze strony UE, w określaniu jej strategicznych współzależności i ustanowieniu kluczowych partnerów wśród państw trzecich. Jednocześnie te działania muszą opierać się na wkładach wszystkich państw członkowskich, a podstawą autonomii strategicznej UE powinien być silny, zintegrowany jednolity rynek, w którym jest jeszcze niewykorzystany potencjał. Minister Magdalena Rzeczkowska zwróciła uwagę, że jeśli chodzi o dostarczanie dóbr publicznych to należy pamiętać, że jednym z nich jest obronność. Mimo, że wydatki na obronność nie zawsze przekładają się na wyższy wzrost gospodarczy, to służą wspieraniu międzynarodowej solidarności i osiąganiu celów polityk UE. Dlatego Polska jest zwolennikiem specjalnego traktowania wydatków obronnych w unijnych regułach budżetowych. Trwająca reforma zarządzania gospodarczego powinna iść w parze z celami dotyczącymi wzmocnienia unijnego bezpieczeństwa gospodarczego poprzez pełne uznanie potrzeb państw członkowskich w zakresie zwiększenia ich zdolności obronnych w reakcji na zagrożenia na granicach UE.

Minister Magdalena Rzeczkowska wzięła również udział w spotkaniach bilateralnych w celu promowania polskiej kandydatki na nowego Prezesa Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), którą jest obecna Wiceprezes EBI i była minister finansów prof. Teresa Czerwińska. W trakcie tych spotkań minister Rzeczkowska podkreślała, że dotychczasowe doświadczenie prof. Czerwińskiej będzie odpowiednim zabezpieczeniem dla kontynuacji misji EBI, pozwoli także na wzmocnienie jego działań w reakcji na bieżące i przyszłe wyzwania stojące przed UE i poszczególnymi państwami członkowskimi.